Баянмөнх жонон: Засвар хоорондын ялгаа

'''Баянмөнх жонон''' нь (1452-1479) [[Тайсун хаан|Тайсун хааны]] дүү [[Агваржин жонон|Агваржин жононгийн]] хүү [[Хархуцаг тайж]]ын, ганцОйрадын Эсэн тайшийн охин [[Цэцэг хатан]] нарын хүү юм. Тэрээр Ойрадын [[Эсэн тайш]] 1452 онд Зүүн Монголын бүхий л томоохон цэргийн зүтгэлтэн, ихэс язгууртан, ноёдыг нэгэн чуулганы үеэр хядаж устгасан тэр л цаг мөчид төрсөн Алтан ургийн цөөн хэдэн хүний нэг болсон байсан. Түүний[[Эсэн эхтайш|Эсэн ньтайж]] Хархуцаг тайжийг хорооход Цэцэг хатан 7 сартай жирэмсэн байжээ. Тэр үед Эсэн тайшынтайж Цэцэг хатнаас хүү төрвөл хорооно, охин байсантөрвөл бахүнд түүнийгөгнө төрсөнийгэсэн дараабайна. Цэцэг хатан хүү төрүүлэхэд [[Эсэн тайш]]тайжийн хүмүүс хороохыг завдаж байсанзавдсан ч Цэцэг хатан өөрийн эмэг эх Самар тайху амийгдээрээ очиж охин төрсөн хэмээн худал хэлж, охин хувцас өмсгөн 5 нас хүртэл нуужээ. Самур тайху Баянмөнхийг 5 настайд нь хамгаалжөөрийн байв4 жанжингаар хамгаалуулан Монголын төв нутагруу явуулжээ. Лу.Алтан товчид тэмдэглэснээр Баянмөнхийг Урианхайн Хутагт Шүүсийнд авч ирсэн. бөгөөд томАмьд болсонүлдсэн хойнооБаянмөнх Хутагтжонон Шүүсийн17 настай байхад нь [[ШихэрМандуул тайху|Шихэрхаан]] нэрттүүний охинтойталаар суужсонсож 1464өөрийн ондхажуудаа нэгэнавчээ. хөвүүнБаянмөнх төрүүлсэнжонон нь бусад жононгууд дундаас их этгээд ааштай жонон байжээ. Эрэлхэг зориг, байлдааны чадвартай хэрнээ эм хүмүүний хувцсанд ихэд дуртай жонон байв. Иймээс түүнийг халх ноёд хаан болж чадахгүй гээд тоосонгүй. Тиймчиг учраас [[Батмөнх ДаянМандуул хаан]] байсантүүнийг харгүйгээр хажуудаа байлгасан. 1463Мандухай ондхатан Баянмөнх жононгийн талаар худал цуу тарахад Мандуул хаан ордноос төргаргаж, барихХутагт болсонШүүсийн үед[[Шихэр хаантайху|Шихэр]] ордонднэрт хүрчохиныг ирэхэднь хаантанхатан түүндболгон '''өгч, [[Болод жонон''']] цол хүртээж, Баруун 3 түмнийг мэдүүлсэн. Удалгүй 14671464 онд нэгэн хөвүүн төрүүлсэн нь [[Батмөнх Даян хаан]] байсан. [[Мандуул хаан]] Баянмөнх жонон, Мандухай сэцэн хатан хоёрыгхоёрын хардажталаар дахин худал цуу тарахад түрэмгийлж [[Исмэл тажидтайж]]<nowiki/>ид цэрэг өгөнөгч явуулжявуулан хороолгосон.

== Түүхэн он цагийн зөрүүзөрүүд ==