Content deleted Content added
|
|
|
== Бага нас ==
БатмөнхБадрал нь 1464 онд [[Баянмөнх жонон]]гийн ганц хүү болон мэндэлжээ. Түүний эх нь [[Урианхай]]н [[Шихэр тайху]]. [[Баянмөнх жонон]]гийн хүү тэрээр 5 настайдаа өнчирч хоцорсон байна. Энэ үед Уйгудын Исмайл тайш довтлон эх Шихэр тайхуг олзлон авсан. Хaрин түүнийг Балгачин хэмээх хүнд өгч асруулсан. [[Мандуул хаан]] 1479 онд нас барахад, тэрээр [[Алтан Ураг|Алтан ургийн]] сүүлчийн эр хүн болсон. Яг энэ үед Тангудын Төмөр хадаг булаан авч асран биеийг нь тэнхрүүлсний дараа [[Мандухай сэцэн хатан|Мандухай сэцэн хатанд]] авч очсоноор 1480 онд Батмөнхийг Монголын их хаан болгож, түүнд даяарыг нэгтгэх болтугай хэмээн Даян хаан цол олгож, МандухайАнударь хатан ураг холбосон юм.
== Хаанчлал ==
Түүний хаанчлалын эхний жилүүдэд МандухайАнударь сэцэн хатан гол үүргийг гүйцэтгэжээ. МандухайАнударь хатан Даян хааныг дагуулан авч явж, Ойрадуудыг дайлж нэгтэгсэнээр Баруун, Зүүн Монголчууд дахин нэгдсэн. 1483 онд Даян хаан Тогочи Шигүшид цэрэг өгч Исмайл тайшруу илгээн түүнийг устган эх Шихэр тайхуг олж авсан. 1490-ээд оны үед Ойрад болон Баруун түмнийг довтлон эзэлснээр Монгол орон нэгдэж эхэлсэн. Удтал Баруун түмэн толгойлох эзэнгүй байсан учир, Даян хаан 2-р хүү Улсболдоо баруун гурван түмний захирагчаар томилж явуулахад нь [[Харчин]]ы [[Ибрай тайш]] барьж алсан байна. Үүнд хилэгнэсэн Батмөнх баруун гурван түмнийг дайлаар мордож, Ибрайг ялжээ.
Батмөнх [[Мин улс]]тай сайн харилцааг хадгалах замаар дотоод асуудлуудаа шийдэх бодлого баримталж байв. Тэрээр чөлөөт худалдааны гэрээ хийх элч илгээсэн ч Мингийн хаан элчийг нь алсан тул цэрэг хөдөлгөж байсан аж.
# [[Алчболд|'''Алчболд''']]: [[Өвөр Халх|Өвөр Халхын]] 5 отог
# [[Гэрболд|'''Гэрболд''']]: Цахарын [[Найман (Цахар)]], [[Урад]] отгууд
# [[Арболд|'''Арболд''']] (Алиболд?): Хар гэр, Шарай гол
# [[Гэрэ од|'''Гэрэ од''']]''':''' Хар Татаар
# [[Чин тайж|'''Чин тайж''']]: Цагаан Татаар
|
