Чичен Ица: Засвар хоорондын ялгаа

Маяагийн он дараалийн сударт тэмдэглэснээр 1221 онд [[бослого]] гарч, иргэний дайн дэгдсэн тухай тэмдэглэсэн байдаг ба үүнийг батлах мэт Чичэн Итцагийн барилгуудын дийлэнх модон хийцүүдэд шатсан ул мөр байдаг. Чичэн Итцагийн бууралт нь Юкатаны хойг өөр нэг төв болох Маяапаны ноёрхолд халаагаа өгсөн юм. Археологичидын хийсэн судалгаагаар Чичэн Итцагийн эд өлөгийн чүйлст радиокарбон шинжилгээ хийхэд уг төвийн мөхөл 1000 оны орчимд болжээ гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн байна. Энэ ололт нь хачирхалтай үр дүнд хүргэсэн юм. Хэрэв Чичэн Итца 1000 оны орчимд мөхсөн бол түүнийг залгамжлагч Маяапан 1221 онд байгуулагдсан ба эн хоорондох 200 жил чухам юу болсон талаарх мэдээлэл маш хомс байна. Хэдийгээр [[Ариун Cenote]] бишрэл хүндэгэлийн төв хэвээрээ байсан ч Чичэн Итцагийн хүн ам нүүдэллэсээр, шинээр барилга, байгууламжууд баригдахгүй байсан байна.