Википедиа

Кирилл үсэг: Засвар хоорондын ялгаа

Browse history interactively
← Өмнөх өөрчлөлтДараагийн ялгаа →
Content deleted Content added
VisualWikitext
б Munkhzaya.E moved page Кирил үсэг to Кирилл үсэг over redirect: МОНГОЛ ХЭЛНИЙ ЗӨВ БИЧИХ ДҮРМИЙН ЖУРАМЛАСАН ТОЛЬ: хуудас 531, төгсгөлийн мөр: Давхар гийгүүлэгчээр төгссөн үгсийг хэвээр бичнэ.
No edit summary
Мөр 1:
[[File:Cyrillic alphabet world distribution.svg|thumb|Кирил цагаан толгойн тархац]]
[[File:Cyrillic letter Yat.svg|thumb]]
'''КирилКирилл үсэг''' ([[Орос хэл]]: Кирилли́ческий алфави́т) нь [[үсэгт бичиг]] бөгөөд түүнийг голчлон [[славян хэл|славян]] угсааны ард түмний дунд болон буюу [[европ]] болон [[ази]]д хэрэглэдэг. Энэ бичгийг [[Кирил Салиники]]гийн (826-869) нэрээр нэрлэсэн боловч тэрбээр кирилкирилл үсгийг бус түүний өмнөх [[глаголит цагаан толгой]]н үсгийг зохиосон юм. КирилКирилл үсгийг өөрөөр '''кирилица''' (өөр хувилбар кириллица) эсвэл '''азбука''' (а славян хэлээр аз, б-г мөн славян хэлээр буки) буюу цагаан толгойн эхний хоёр үсгээр нь бас нэрлэдэг.
 
==Түүх==
===Үүсэл===
Хэдийгээр [[Кирил болон Метод|Кирилл болон Метод]]ыг [[глаголит цагаан толгой]]г зохиогчид гэж үздэг боловч кирилкирилл үсгийн зохиогчийн хувьд нь өнөөг хүртэл академичдийн маргааны сэдэв байдаг. КирилКирилллл үсгийн нэр нь КирилийнКириллллийн нэрийг зүүх боловч үүссэн түүхийн хувьд 10-р зууны дундуур [[Болгар улс|зүүн болгарын]] [[Велики Преслав]] дахь хааны ордонд зохиогдсон ажээ.<ref>Nikolaos Trunte: ''Altkirchenslavisch.'' 4. Auflage. Sagner, München 1994, ISBN 3-87690-480-3 (''Словѣньскъи ѩзыкъ. Ein praktisches Lehrbuch des Kirchenslavischen in 30 Lektionen.'' Bd. 1), Kap.&nbsp;1.9, S.&nbsp;16–19.</ref><ref>[[Hans-Dieter Döpmann]]: ''Kirche in Bulgarien von den Anfängen bis zur Gegenwart.'' Biblion, München 2006</ref><ref>Gerhard Podskalsky: ''Theologische Literatur des Mittelalters in Bulgarien und Serbien 815-1459.'' Beck, München 2000</ref> Тэгэхээр түүнээс 100 гаран жилийн өмнө амьдарч байсан КирилКирилллл болон Метод нарын зохиогчийн эрх нь хамааралгүй болно.
 
==Хэрэглээ==
КирилКириллл үсгийг 30 гаруй улсад ашиглаж байгаа бөгөөд өөрсдийн хэлний онцлог, дуудлага хөгд тохируулан үсэг нэмж хэрэглэж байна.
===Кирилл цагаан толгой===
КирилКирилл үсгийг албан ёсны цагаан толгойгоор ашигладаг хэлүүд гэвэл:
*Славян хэлүүд: [[Болгар хэл|Болгар]], [[Беларус хэл|Беларус]], [[Македон хэл|Македон]], [[Орос хэл|Орос]], [[Русин хэл|Русин]], [[Серби хэл|Серби]], [[Украйн хэл|Украйн]]
*Славян бус хэлүүд: [[Абхаз хэл|Абхаз]], [[Башкир хэл|Башкир]], [[Ерзя хэл|Ерзя]], [[Хасаг хэл|Хасаг]], [[Килдин хэл|Килдин]], [[Сами хэл|Сами]], [[Коми хэл|Коми]], [[Хиргис хэл|Хиргис]], Мари, Мокша, [[Монгол хэл|Монгол]], Оссет, Романи (зарим аялгад), [[Саха хэл|Саха]], [[Якут хэл|Якут]], [[Тажик]], [[татар]], Тлингит (сүмийн текст бичихэд), Туван, Удмурт, Юуйт (Сибир Юпик хэл), Юпик ([[Аляска|Аляскад]])
Мөр 22:
|{{highlight1}}|''а'' || ''б'' ||{{highlight1}}| ''в'' ||{{highlight1}}| ''г'' ||{{highlight1}}| ''д'' || ''е'' || ''ё'' || ''ж'' || ''з'' ||{{highlight1}}| ''и'' ||{{highlight1}}| ''й'' || ''к'' || ''л'' || ''м'' || ''н'' || ''о'' ||{{highlight1}}| ''п'' || ''р'' || ''с'' ||{{highlight1}}| ''т'' || ''у'' || ''ф'' || ''х'' || ''ц'' || ''ч'' || ''ш'' || ''щ'' || ''ъ'' || ''ы'' || ''ь'' || ''э'' || ''ю'' || ''я''
|}
 
== Цахим холбоос ==
{{Commons|Cyrillic alphabet|Кирилл үсэг}}
 
==Эшлэл==
"https://mn.wikipedia.org/wiki/Кирилл_үсэг"-с авсан