Хайду: Засвар хоорондын ялгаа

 

==Хайдугийн улс төрийн үйл ажиллагаа==

1260 онд Марко Поло нь таван өдөр аялах хэмжээний Хайдугийн мэдлийн газар нутгийн нэг хэсэг болох Яркендийг тэмдэглэсэн. Тухайн газрийн оршин суугчдийн ихэнх нь Лалын шашинтан байжээ. 1260 оноос хойш [[Хубилай хаан]] өөрийгөө [[Хархорум|Хархорумд]] их хаан хэмээн тунхагласан өөрийн дүү Аригбөхтэй дайтаж байсан. Энэ хооронд Хубилайг дэмжигч Цагаадайн улсын [[Алгуй]] нь Хайдугийн газар нутагт хөнөөгдсөн ба [[Алтан Ордны улс]]ын хаан [[Бэрх|Бэрхтэй]] нэгдэн түүнийг дэмжиж байсан. 1264 онд [[Аригбөх]]ийг ялагдсаны дараа Хубилай Хайдуд түүний хувийг өгч эзэнт гүрний ирээдүйн талаар хэлэлцэхээр түүнийг шүүхэд дуудсан. Гэвч Хайду миний морь урт замд намайг авч явахад хэтэрхий туранхай гэж хэлээд шүүхэд хүрэлцэн ирэхээс татгалзаж зугтсан. 1266 онд [[Цагадайн улс|Цагадайн улсын]] Барак хан нь тус улсын эзэн сууж, түүний нутгийг эзэлж авахаар Төв Ази руу цэрэг илгээсэн. 1268 онд Хубилай хаан, Барактай дайдахаар түүнийг өдөөн хатгасан. Анхандаа Барак Хайдуд ялагдсан ч Бэрхийн залгамжлагч болох Мөнхтөмөрийн тусламжтайгаар сүүлийн дайнд ялсан. Барак Хайду руу довтлох үед Жахартын эрэг дээр булаан эзлэгсдийн цэргүүдэд зориулан урхи байрлуулан тэднийг хүчээр бут цохисон. Барак Самарканд болон Бухар луу зугтсан бөгөөд замдаа таарсан хотуудийг дээрэмдэн өөрийн армийг дахин байгуулахыг хичээсэн. Эдгээр үйлдэл нь газар нутгаа балгас болгохыг хүсээгүй Хайдуг түгшээсэн. Хайду бас Хубилайтай хийх бүхийл дайн байлдаанд өөрийн армийг чөлөөлөх хэрэгтэй байсан. Хайду нь Бухарийн эргэн тойрон дахь газар нутгийг хяналтандаа авсан. [[Барак (Цагадайн улс)|Барак]] 1270 оны 7 сарын 22-нд Херат дахь Абагийн эсрэг маш том ялагдлыг давж гарсан. Барак удалгүй нас барсан. 1275 онд Хайду Өрөмчийг эзэлсэн бөгөөд бууж өгөхийг шаардсан ч Уйгурууд эсэргүүцсэн. Хубилай түүнийг хөөн гаргахаар хүч илгээсэн.

 

# Өвөг эцэг: [[Өгэдэй хаан]]

 

== Эшлэл ==