|
==Биосинтез==
Фенилаланины биосинтезийн явцад завсрын нэгдлүүд нь шикима, хоризмат, префенат юм. Байгалийн фенилаланиныг бичил биет, мөөгөнцөр, ургамал синтезжүүлдэг.Бүх метазоагийн хувьд хүний хувьд фенилаланин нь зайлшгүй шаардлагатай амин хүчил бөгөөд хүнсний уургаар хангалттай хэмжээгээр шингэх ёстой.
==Катаболизм==
Байгалийн хувьд фенилаланины биодезийн хэд хэдэн замыг мэддэг.Фенилаланин ба тирозиныг катаболизмын янз бүрийн организмд метаболизмын үндсэн завсрын бүтээгдэхүүн бол фумарат, пируват, сукцинат, ацетоцетат, ацетальдегид юм. Амьтад, хүмүүст фенилаланин ба тирозин нь фумарат (глюконеогенезийн субстрат болох оксалаоцетат болж хувирдаг) ба ацетоцетат (цусан дахь кетон биений түвшинг нэмэгдүүлдэг) тул эдгээр амин хүчлийг амьтдын катаболизмын шинж чанараар глюкоз-кетоген (холимог) гэж ангилдаг.Амьтан, хүний биед фенилаланины метаболизын үндсэн хувиргалт бол амин хүчил болох тирозин үүсгэдэг фермент гидроксилизаци юм.
[[File:Phe_to_Tyr.png|center|600 px|Фенилаланиныг тирозин руу гидроксилжүүлэх]]
Фенилаланиныг тирозин болгон хувиргах нь илүүдэл фенилаланиныг зайлуулахаас гадна тирозины сэргээхэд илүү их шаардлагатай байдаг, учир нь тирозин нь ихэвчлэн хүнсний уургаар хангалттай хэмжээгээр ирдэг бөгөөд түүний дутагдал нь ихэвчлэн тохиолддоггүй. Энэ нь цаашдын катаболик хувиргалтыг явуулдаг тирозин юм.
Фенилаланин нь фенилпропаноидын үндсэн бэлдмэлүүдийн нэг болох киннаматын урьдал нөхцөл юм. Фенилаланиныг биоген аминүүдийн нэг болох фенилэтиламинтэй метаболизмд оруулдаг.
Фенилкетонурийн удамшлын өвчнөөр фенилаланиныг тирозин болгон хувиргахад фенилаланин ба түүний метаболитууд (фенилпируват, фенил лактат, фенилацетат, орто-гидроксифенил ацетат, фенилацетилглютамин) хуримтлагдаж, хэт сөрөг нөлөө үзүүлдэг.
==D-, L- ба DL-фенилаланин ==
D- фенилаланин (DPA)-ийг ердийн органик синтезийн аргаар нэг энантиомер эсвэл ракемийн хольцын нэг бүрэлдэхүүн хэсэг болгон гаргаж авах боломжтой. Энэ нь уураг бага хэмжээгээр агуулагддаг боловч ялангуяа боловсруулсан боловсруулсан хөгшин уураг, хүнсний уураг байдаг боловч уургийн биосинтезд оролцдоггүй. D-амин хүчлүүдийн биологийн үйл ажиллагаа тодорхойгүй хэвээр байгаа боловч D-фенилаланин нь ниацин рецептор 2-т фармакологийн идэвхитэй байдаг.
| 