Хумхаа: Засвар хоорондын ялгаа

'''Халуун хумхаа''' ({{lang-en| Malaria}}) өвчин нь цусны улаан эсэд халдварладаг Plasmodium гэж нэрлэгддэг шимэгчээр (паразит) үүсгэгддэг халдварт өвчин юм. Илрэх шинж тэмдэг:Үечилсэн халууралт, хөлрөлт, бие жихүүцэх шинжүүд энэ өвчний үндсэн шинжүүд юм. Халуун хумхаа өвчин маш эрт үеэс тэмдэглэгдэж ирсэн байдаг. "Mal-аria" (-Италиар "муу агаар" гэсэн үг ) гэсэн нэрийг анх 1740 онд H.Walpole хэмээх хүн анх энэ өвчний тухай бичихдээ хэрэглэжээ. Хожим энэ 2 үг нийлэн Malaria болсон байна. 1880 онд энэ өвчний үүсгэгч паразитыг C. Laveran анх хүний цусанд илрүүлсэн билээ. Харин халуун хумхаагийн үүсгэгчийг шумуул дамжуулдаг болохыг 1889 онд [[Рональд Росс]] нээжээ. Дөрвөн зүйлийн халуун хумхаа үүсгэгч байдгаас хамгийн аюул ихтэй, үхэлд хүргэдэг нь Plasmodium falciparum юм. Бусад гурван зүйл нь (P. vivax, P. malariae, P. ovale) ерөнхийдөө аюул багатай, үхэлд хүргэх нь цөөн байдаг.