Шинжаан: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
б →Зураг |
No edit summary |
||
Мөр 46:
}}
[[Файл:Шиньжаан засаг захиргааны нэгж.jpg|thumb]]
'''Шинжаан''' (албан ёсоор '''''Шинжаан Уйгурын өөртөө засах бүс нутаг''''', мөн '''''Шинжян''''') гэдэг нь албан ёсоор 1949 онд [[Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс]]ын бүрэлдхүүнд багтсан бөгөөд тус улсын баруун хойд талыг эзлэн оршдог том [[өөртөө засах орон]] юм. Газар нутаг-1,6 сая км кв, хүн ам 19,630 мян, 2005 оны байдлаар Шинжаан-Уйгурт 21 сая хүн амьдарч байна. Хятад улсад нийт 56 үндэстэн, ястан байдгаас 34 нь Шинжаан-Уйгурт амьдарч байна. Хүн амын эзлэх тоогоороо хятад, [[уйгур]], [[казах]]ууд эхний гуравт орно. Мөн энд дунган, монгол, [[киргиз]], сибо, [[тажик]], [[узбек]], [[манж]], [[дагуур]], [[татар]], [[орос]], [[дунсян]], тузя, [[жуан]], [[салар]] зэрэг үндэстэн бий. Нийслэл [[
Өрөмч гэдэг үгийг ойрдоор "үзэсгэлэнтэй бэлчээр" гэсэн утгатай гэж тайлбарладаг. Өрөмч хот нь Шинжаан-Уйгарын нийслэл төдийгүй, нийт Шинжааны улс төр, эдийн засаг, соёл, мэдээлэл, технологийн төв юм. Энэ хот нь шинжааны зам харилцааны гол зангилаа хот бөгөөд мөн Евроазийн эх газрын гүүр болж, хятад улсын баруун талыг гадаадад нээх үүд юм. Өрөмч хот нь [[Евроази]]йн эх газрын хэвлийд орших Тэнгэр уулын хойд бэл, Зүүнгарын хотгорын өмнөд захад оршдог. Далай түвшнээс дээш 680-920 м, эх газрын дундаж дулаан, хагас хуурай уур амьсгалтай, жилийн дундаж дулааны хэм 7.3С, унах хур тунадасны жилийн дундаж нь 236 мм, жилийн дундаж нартай өдөр 2775 цаг, шүүдэр буухгүй хоногийн тоо жилд дундажаар 105-168 хоног, хавар, намрын улирал харьцангуй богино, өвөл зуны улирал харьцангуй урт, дэлхий дээрх далайгаас хамгийн их алслагдсан хот ажээ. Тус хот одоогоор 7 дүүрэг,1 сумтай. Тяньшань (Тэнгэр уул), Шайбик, Шинэши /шинэ хот/, Шуймогоү, Тоүдунхэ, Дуншань, Наньшанькуан. Сумын нэр нь Өрөмч. Мөн улсын зэрэглэлийн 2 нээлттэй бүс байдаг.
Мөр 56:
[[File:Tarimbecken 3. Jahrhundert.png|thumb|Таримийн сав газар МЭӨ 3-р зуун]]
[[File:BezeklikSogdianMerchants.jpg|thumb|Буддын шашинт Согд-Перс лам нар ба сүсэгтнүүд Зүүн Таримийн хотгор 8-р зуун]]
Төв Азийн соёл уламжлал, үндэстнүүдийн түүхэнд гүнзгий мөр үлдээсэн 4000 жилийн түүхтэй эртний маш гайхамшигт соёл иргэншлтэй энэ ард түмний археологийн дурсгалууд [[Берлин]], [[Лондон]], [[Парис]], [[Токио]], [[Санкт
18-р зуунд Зүүнгар унаснаар Шинжаан манжийн захиргаанд орсон бөгөөд одоо Хятад улс Манж улсын харъяаны бүх нутгийг өөрийн газар хэмээн үзэж байна. Уг шалтгаан нь Хятадын эртний Күнзийн үзэл баримтлалаар хятад хүний (аянчид, элч төлөөлөгч, худалдаачид, цэрэг г.м) хөл хүрсэн газар бүхэн Хятад улсынх байх ёстой гэсэн үзлээс үүдэлтэй юм. 1989 оны 5 дугаар сарын 16-нд ЗХУ-ын Ерөнхийлөгч Михаил Сергеевич Горбачев БНХАУ-д айлчлахад Дэн Сояпин Хаант Оросын үеэс эхлэлтэй 1.5 сая км.кв газар нутгийн маргааны асуудал байгаа талаар дурьдсан бөгөөд ОХУ-ын Амар мөрний сав, Даманийн хойг, мөн хамгийн гол нь Балхаш нуурын дорнод этгээдийн томоохон газар нутгийн талаар дурдсан юм. Энэ бол Чин гүрний төгсгөл үед оросууд Хятадаас хүчээр булаасан нутаг гэж үздэг ажээ. Өнөөдөр энэ нутаг Казахстаны нутаг болжээ.
|