1913 он: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б wikidata interwiki
Мөр 20:
** Харвардын их сургуулийн дэргэдэх хэвлэлийн үйлдвэр байгуулагдав.
* Нэгдүгээр сарын 14 - Их Британийн Лондон хотод Балканы дайныг дуусгах зорилготой бага хурал болсон ч талууд нэгдсэн байр сууринд хүрч чадсангүй.
* Нэгдүгээр сарын 15 - Монгол Улсын Ерөнхий сайд Намнансүрэн, Сангийн сайд Чагдаржав нар Оросын эзэнт улсын Бүрэн эрхт төлөөлөгч И.Кростовец лугаа найман зүйлийн гэрээ байгуулж, хоёр сая целковыг хорин жилийн хугацаатай зээлдэн авахаар тохиролцжээ.
* Нэгдүгээр сарын 15 -* Британи улс Үндэсний татварын хуулийн зохицуулалтаар анх удаагаа өвчтөнүүдэд мөнгөн тэтгэмж өгч эхэлжээ. Эрэгтэй өвчтөнүүдэд долоо хоногийн арав, эмэгтэй өвчтөнүүдэд долоо хоногийн долоон шиллинг өгч байхаар тогтсон байна.
* Нэгдүгээр сарын 17 - Францын ерөнхий сайд Реймонд Пойкейр тус улсын ерөнхийлөгчөөр сонгогджээ. Эхний шатны санал хураалтаар тэр хоёрдугаар байрт бичигдэж байсан ч хоёр дахь шатны санал хураалтаар олонхийн санал авч чадсан юм.
* Нэгдүгээр сарын 20 - Францын ерөнхий сайдаар Аристид Брианд сонгогджээ.
Line 28 ⟶ 29:
* Нэгдүгээр сарын 23 - Тасманийн аралд сонгууль болов.
** Оттоманы эзэнт гүрэнд төрийн эргэлт болж засгийн эрхэнд Исмайл Энвер гарчээ.
* Нэгдүгээр сарын 24 - Монгол Улсын Цэргийн яамнаас Өвөр Монголыг гамин цэргээс чөлөөлөхийн тул таван замаар цэргийн ажиллагаа явуулахаар төлөвлөв.
** АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуульд Социалист намаас нэр дэвшин өрсөлдөж байсан Южин В.Дебсийг танхайрсан хэргээр баривчилжээ. Гэвч тэрээр мөнгөн торгууль төлөөд удалгүй суллагдсан байна.
** Норвегийн засгийн газар бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ огцров.
** АНУ-ын Сенатын танхим Линкольны дурсгалын цогцолборыг барих ажилд 2 сая ам.доллар зарцуулахаар болжээ.
Line 37 ⟶ 39:
 
=== Хоёрдугаар сар ===
* Хоёрдугаар сарын 1 - Монгол Улс өөрийн хязгаар нутаг болох Өвөр монголын ихэнх хошуудыг чөлөөлөв. Монгол Улсын Засгийн газар Өвөр Монголыг хятад цэргээс чөлөөлж улс үндэстнээ нэгтгэн, хязгаар нутгаа батлан хамгаалахаар Дотоод чуулганы Чуулалт хаалга, Бат хаалга, Долон нуур, Хөх хот, Бугат хотын чиглэлд таван замаар цэрэг хөдөлгөхөөр шийдвэрлэж зүүн өмнө хязгаарын цэргийг захирах жанжинд Манлайбаатар Ж.Дамдинсүрэнг томилжээ.
* Хоёрдугаар сарын 1 -* Нью-Йорк хотын галт тэрэгний гол зогсоол шинэчлэгдэн үүдээ нээжээ. Шинэчлэгдэхдээ дэлхийн галт тэрэгний хамгийн том зогсоол болсон юм.
** Турк улс их гүрнүүдээс энхийн хэлэлцээрт зуучлахыг санал болгов.
* Хоёрдугаар сарын 2 - АНУ-ын Сенатор Риензи Жонстон сонгогдсоноосоо хойш ердөө дөрөвхөн долоо хоногийн дараа үүрэгт ажлаа хүлээлгэн өгчээ. Түүнийг орыг Моррис Шеппард залгасан байна.
* Хоёрдугаар сарын 3 - Монгол цэргийг бэлтгэн сургах тухай Монгол-Оросын хэлэлцээр” байгуулсан байна. Хэлэлцээрийг Орос улсын хаан эзний засгийн хэргийг шийтгэх газраас тусгайлсан төлөөлөгч Иван Коростовиц, Монгол улсын хаан эзний засгийн газраас тусгайлан гаргасан шадар сайд, сайн ноён хан Намнансүрэн, Шадар сайд, засаг төрийн эрдэнэ далай жүн ван Гомбосүрэн нар зөвлөн хэлэлцсэн тухай тэмдэглэл үлджээ.
* Хоёрдугаар сарын 3 -* АНУ-ын үндсэн хуулийн 16-р өөрчлөлтөөр Холбооны засгийн газар татварыг төвлөрүүлж, хяналт тавьж байхаар болжээ.
** Балканы анхдугаар дайн: Эдирне хотод хяналтаа тогтоохын төлөө Балканын орнуудын холбоотны арми болон Туркын цэргийн хүчнүүдийн хооронд тулаан эхлэв.
* Хоёрдугаар сарын 4 - Монгол-Түвдийн хооронд найрамдлын гэрээ байгуулагдав. Монголын талаас Гадаад явдлын яамны дэд сайд нягт билэгт Да лам Равдан, эрхэлсэн түшмэл Манлайбаатар ван Дамдинсүрэн, Түвдийн талаас Далай ламаас томилогдсон Гүжир Цансан Ханчин Луузаннаваан, Донид Агваан ёнзон нар оролцов. Есөн зүйл бүхий уг гэрээгээр хоёр улс бие биенээ тусгаар тогтнож, хаан өргөмжлөгдсөнийг хүлээн зөвшөөч, харилцан туслалцах, худалдаалах ба санхүүгийн асуудлыг хэрхэн шийдэх талаар зөвшилцөлд хүрчээ.
* Хоёрдугаар сарын 4 -* Эль Сальвадор улсын ерөнхийлөгч Мануэль Араухогын амь насанд халдаж, Араухо хүнд шархдав. Шархадсанаасаа хойш тав хоногийн дараа тэрээр амьсгал хураасан юм.
* Хоёрдугаар сарын 5 - Румын, Австри-Унгарын эзэнт гүрэн батлан хамгаалах салбарт хамтран ажиллах гэрээ байгуулав.
** Их Британийн Ард нийтийн танхим Уэльс сүмүүдийг шинээр байгуулахгүй байх тухай хуулийг баталжээ.
Line 315 ⟶ 320:
* Бизнесмэн Р.Ж.Рейнолдсын үйлдвэрлэсэн "Камел" тамхи АНУ-ын зах зээлд худалдаалагдаж эхлэв. Ингэснээр Америкийн зах зээлд худалдаанд гарсан анхны савласан тамхи болсон байна.
* Италийн загвар зохион бүтээгч Марио Прада ах дүүсийн хамтаар "Прада" брендыг үндэслэжээ.
* Дэлхийн худалдааны тэнцэл анх удаа 38 тэрбум ам.долларын босго давав.
 
== Мэндэлсэн алдартнууд ==