Хар тамхи: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
Хуудас үүсгэв: "Хар тамхи нь хүний уураг тархи, мэдрэлийн системд нөлөөлдөг ургамлын болон химийн гаралта..." |
I've corrected a previously biased, poorly researched version of this page to replace with a more detailed, more comprehensive version. |
||
Мөр 1:
Хар тамхи нь маш олон төрлийн бодисыг дүрсэлсэн тодорхой бус үг хэллэг юм. Монголчууд биенд нөлөө үзүүлэх бодисуудыг архи, тамхи, хар тамхи гэж ихэвчлэн хуваадаг. Гэвч "хар тамхи" гэдэг хоцрогдсон нэр томъёо нь үнэндээ дотроо каннабис ([[:en:Cannabis_(drug)|cannabis]]), өвчин намдаагч ([[:en:Opioid|opioid]]), стимулант бодис ([[:en:Stimulant|stimulant]]), клубны тамхи ([[:en:Club_drug|club drugs]]), ба галлюциноген ([[:en:Hallucinogen|hallucinogens]]) гэж олон хуваагддаг. Эдгээр бодисууд нь бие биенээсээ молекул бүтэц, нөлөөгөөрөө асар их ялгаатай тул "хар тамхи" гэж тодорхой бус ярьж байснаас дээрх төрлүүдээр нь салгаж ярих нь зүйтэй.
== Каннабис ==
Каннабис нь эмчилгээнд, шашинд, болон зугаа цэнгэлд хэрэглэгддэг ургамал бөгөөд өвс, марихуан, гашиш хэмээх олон нэртэй. Энэхүү ургамлыг хүмүүс 2500 жилийн өмнө хэрэглэж байсан баримт байдаг бөгөөд дэлхийд хамгийн ихээр хэрэглэгддэг, хамгийн буруугаар ойлгогдсон ургамал юм. Монголчууд "хар тамхи" гэж ярихдаа ихэвчлэн каннабисын тухай ярьж байдагаас болж дээр дурдсан бусад бодисуудын сөрөг нөлөөнүүд бүгд каннабистай холбоотой мэт үл ойлголцол маш ихээр үүссэн юм. Үнэн хэрэгтээ каннабис нь хүний бие махбодид үхлийн аюулгүй хүн төрөлхтөний түүхэнд өвчин намдаах, тайвшруулж тайтгаруулах гэх мэт эмчилгээний зорилгоор, залбирч сүсэг бишрэлтэй холбогдоход туслах шашин шүтлгийн зорилгоор, эрүүл мэндээ золиослолгүйгээр зугаацаж цэнгэх зорилгоор хэрэглэж ирсэн эмийн ургамал билээ.
Каннабис ургамал дотор тетра-гидра-каннабинол буюу THC гэдэг идэвхит молекул байдаг бөгөөд дангаар нь шатааж татах, боловсруулж нягтаршсан хэлбэрийг (шавар буюу гашиш) татах, THC-г нь шингэн болгож хоолондоо хольж идэх гэх мэт олон аргаар хэрэглэдэг. Нөлөө нь тайвшрах, бухимдал санаа зоволт алга болох, чангалсан булчин суларч амрах, эргэн тойрний мэдрэхүй хурц болох, хоол идэх дуршил нэмэгдэх, цаг хугацаа удааширсан мэт санагдах, ам хатах, залхуу хүрэх, бодлуудын хурд нэмэгдэх гэх зэргээр илэрдэг. Хэтрүүлж хэрэглэвэл хүн архи, тамхинаас үхэх аюултай байдаг бол өвснөөс үхэх боломжгүй.
Каннабисын хэрэглээ нь 1960-1970 оны үеээс эхлээд АНУ-ын ерөнхийлөгч Ричард Никсоны бодлого дор буруутгагдаж эхэлсэн бөгөөд сөрөг нөлөөтэй гэх худал мэдээлэл олон нийтэд тархагдаж эхэлсэн. Тэр үед АНУ-д хар хүмүүс болон Вьетнамын дайны эсрэг тэмцэж байсан энх тайванг сурталчилсан залуучууд ихэвчлэн каннабис татдаг байсан учир Никсоны удирдлага энэхүү ургамал руу дайрсан нь нотлогджээ. Үүнийг Никсоны дотоод бодлогын сайд Жон Эрликмэн хожим дэлгэж нууцыг задласан юм. Энэ хууралтаас болж өдүү хүртэл каннабис муу нэртэй явж байгаа бөгөөд маш олон хүмүүс өдий хүртэл шоронд орж зовсоор байгаа юм.
Ойрын үед дэлхийн хүмүүс ухаарч каннабисын буруугаар олж авсан муу нэрийг цайтгаж эхэлж байна. АНУ-ын 46 муж, Аргентин, Австраль, Канад, Герман, Грэк, Израйл, Италь, Жамайк, Норвег, Недерланд, Польш, Швейцарь гэх мэт 26 улс эмчилгээий эсвэл зугаа цэнгэлийн зориулалтаар зөвшөөрсөн байна.
|