Цэндийн Дамдинсүрэн: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Мөр 5:
| жинхэнэ нэр =
| нууц нэр =
|
| төрсөн газар = [[Дорнод]] аймгийн [[Матад сум]]
| нас барсан огноо = 1986.05.27
| нас барсан газар = Улаанбаатар
| мэргэжил = Хэл шинжээч
Line 25 ⟶ 24:
}}
'''Цэндийн Дамдинсүрэн''' - БНМАУ-ын [[Төрийн шагнал|Маршал Чойбалсангийн нэрэмжит 3 удаагийн шагнал]]т, анхны [[Ардын Уран Зохиолч]], [[ШУА-ийн жинхэнэ гишүүн]], [[XX зууны манлай]] соён гэгээрүүлэгч, орчин цагийн Монгол хэлний дүрмийг үндэслэгч эрдэмтэн, орчуулагч, зохиолч.
1938 онд ЗХУ-ын Ленинград хотын Дорно дахины сургуулийг төгссөн. 1925 онд Ардын цэрэгт бичээч, эх зохиогч, 1929 оноос Монголын Үйлдвэрчний Эвлэлийн Төв Зөвлөлийн дарга, Шинжлэх ухааны хүрээлэнд судлагч, 1942-59 онд Үнэн сонины эрхлэгч, Шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн дарга, Монголын зохиолчдын эвлэлийн хорооны дарга, 1959-63 онд ШУА-ийн хэл зохиолын хүрээлэнгийн захирал, 1963 оноос ШУА-ийн эрдэм шинжилгээний ажилтнаар ажиллаж байсан. АИХ-ын депутатаар дөрвөн удаа, АИХ-ын тэргүүлэгч гишүүнээр сонгогдсон. Тэрээр монголын шинэ бичгийг зохиох ажилд идэвхийлэн оролцож орос үсэг дээр суурилсан цагаан толгой үсгийн дүрмийг зохиосон нь эдүгээ хүртэл хэрэглэгдсээр байна. Мөн XIII зууны үед зохиогдсон Монголын нууц товчоо бүтээлийг орчин цагийн монгол хэлээр хөрвүүлэн хэвлүүлснээр орчин үеийн уншигчид уг алдарт бүтээлтэй танилцах таатай боломж нээгдсэн байна. Монголын шинжлэх ухаан, нийгмийн зүтгэлтэн, зохиолч, орчуулагч. Монголын шинэ бичиг үсгийн эцэг.
Зарим нь өөрийнхөө төлөө хийж бүтээсэн зүйлтэй байхад зарим нь бусдын эрх ашиг, эх орон, ард түмнийхээ төлөө энэ биеэ зориулсан нь бий. Ийм олон олон алдартны нэг нь Цэндийн Дамдинсүрэн билээ. Сургуульд орсон цагаасаа л бид энэ их хүний дүрмийг нь зохиосон шинэ үсгээр нүдээ нээн, “Цагаан цасан малгайтай…” хэмээн чээжилж, арай дунд ангиасаа “Буурал ээж минь”, “Зугаацахаар морьсон нь…”, “Цэцэн хурга”, “Гологдсон хүүхэн”, “Хоёр цагаан юм” гээд үргэлжлүүлэн уншдаг.
Line 39 ⟶ 40:
* 1938 он амьдралынх нь хар жил, эх орондоо буцаж ирээд, арваннэгдүгээр сард Дотоод яаманд баригдан, жил гаруй хоригдоод, цагаадан суллагдсан гэдэг. [[БНМАУ]]-ын ирээдүйн ерөнхий сайд болон удирдагч [[Юмжаагийн Цэдэнбалын]] хамтран зүтгэгч болов. Ц.Дамдинсүрэнг улс төрийн шахалтаар шоронд хорин, цаазаар авах ял тулгасны улмаас [[монгол бичиг|хуучин монгол бичгийг]] шинэ [[Кирилл монгол бичгийн дүрэм|кирилл бичиг]]т хөрвүүлэх ажилд гар бие оролцож байжээ. Хожим тэрбээр хуучин монгол бичгээс татгалзсан нь түүний амьдралдаа хийсэн том алдаа хэмээн дурссан байна.
* [[1942]] - [[1946]] онд "[[Үнэн]]" сонины редактороор ажиллаж байсан.
* [[1950]] онд
* 1969 онд 50 мянган үгтэй орос-монгол толь бичиг зохион, он тооллын хүснэгт хавсаргасан учир Төв хорооноос буруутгагдан, шүүхийн тогтоолоор 5600 төгрөг төлөх болжээ. Энэ мэт зэмлэл, буруутгал түүний амьдралд бишгүй олон тохиолдож байв.
| |||