Галдан бошигт хаан: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Мөр 29:
Галдан бошигт хааныг [[Халх|Халхад]] дайтаж явах хооронд [[Зүүнгар|Зүүнгарт]] [[Сэнгэ хан]]ы хүү [[Цэвээнравдан]] төрийн эргэлт хийн хаан ор суужээ. Үүнийг [[Манж Чин улс]], [[Орос]] дэмжсэн байдаг. Ингэснээр Галдан хоёр талын дунд ганцаардаж, ямар ч хүч чадалгүй болсон юм.
 
Амьдралынхаа сүүлчийн жил орчмын хугацааг зугтан дутаах байдалтай явж өнгөрүүлсэн Галдан Бошигт хаан 1697 онд хор уун амиа егүүтгэсэн юм<ref>{{cite book|first1=Arthur William|last1=Hummel|title=Eminent Chinese of the Ch'ing Period (1644-1912)|url=https://books.google.com/books?id=NhjanQEACAAJ|year=1944|publisher=Eds. US Government Printing Office|author-link1=Arthur William Hummel, Sr.|page=266}}</ref><ref>{{cite book|first1=Peter C|last1=Perdue|title=China Marches West: The Qing Conquest of Central Eurasia|url=https://books.google.com/books?id=J4L-_cjmSqoC|year=2009|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-04202-5|page=289}}</ref>. Түүний хүүрийг манжийн цэргүүд олоод Бээжин дэхь хааны ордны гадаа олон хэсэг болгож өлгөж, нийтэд цээрлүүлсэн байдаг.
 
Галдангийн учруулсан гайнаас болж Монгол орон цэргийн хүчээ алдаж хоёр хөрш гүрэнд хойд монголын Байгаль орчмын нутаг, Өвөр Монголын Хянганаас эхлээд Шинжаны Ил тарвагатай хүртэлхи үлэмж их нутгаа алдахад хүрсэн билээ.Монголын түүхэнд Галдан халхын 20 000 цэргийг хөнөөж, улаантан Чойбалсан 22 000 монгол хүнийг цаазалж Монголд хамгийн их хохирол учруулсан дотоодын дайсанаар тодорсон билээ.Түүхийг гуйвуулагчид олон арван жилийн турш Галданг баатарлаг хаан , Чойбалсанг өрлөг жанжин хэмээн хуурамчаар өргөмжилж магтсан ч гэсэн Үнэнийг хэзээ ч дарж чадахгүй билээ. Галдан бол монголын баатар хаан биш, харин Халхыг хөнөөсөн харгис дайсан билээ.