Бүрхүүл ургамал: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Мөр 44:
== Хортон шавж ==
 
"Урхи ургамал" эсвэл "хавх ургамал" ({{lang-en|trap crop}}) гэж нэрлэгдэх бүрхүүл ургамлууд нь хортонг өөр рүүгээ татаж үндсэн таримлаас хол байлгадаг. Олонх тохиолдолд хавх ургамлыг үндсэн ургамалтай нэгэн зэрэг зурвас үүсгэн тариалдаг. Хожим, тухйан хэсэг дэх хортны хэмжээ ихсэх үед [[пестицид]]ээр боловсруулан устгаж болно. [[Органик тариалан]]д, пестицид хэрэглэхгүйн тулд зарим фермерүүд [[вакуум]] төхөөрөмжөөр тоноглогдсон техникээр хавх ургамал тариалсан хэсэг дээгүүр явж хортонг соруулан авдаг. Энэ аргыг гүзээлзгэний органик тариалангийн үед [[лигус]] (''lygus'') цохтой тэмцэхэд зөвлөдөг. Хавх ургамалынургамлын өөр нэгэн жишээ бол, нематодод тэсвэртэй [[цагаан гич]] (''Sinapis alba'') ба [[таримал манжин]] (''Raphanus sativus'') юм. Эдгээрийг, үетний овгийн үндсэн таримлын ([[улаан буудай]], [[арвай]] г.м.) дараа тариалж нематодыг "хавхддаг". Жишээ нь манжингийн нематод/дугуй өт<ref>{{Cite journal|title = Transfer of resistance to the beet cyst nematode (Heterodera Schachtii Schm.) from Sinapis alba L. (white mustard) to the Brassica napus L. gene pool by means of sexual and somatic hybridization|url = https://link.springer.com/article/10.1007/BF00225006|journal = Theoretical and Applied Genetics|date = 1993-02-01|issn = 0040-5752|pages = 688–696|volume = 85|issue = 6–7|doi = 10.1007/BF00225006|first = C. L. C.|last = Lelivelt|first2 = E. H. M.|last2 = Leunissen|first3 = H. J.|last3 = Frederiks|first4 = J. P. F. G.|last4 = Helsper|first5 = F. A.|last5 = Krens}}</ref><ref>{{Cite journal|title = Reproduction of Heterodera schachtii Schmidt on Resistant Mustard, Radish, and Sugar Beet Cultivars|journal = Journal of Nematology|date = 2004-06-01|issn = 0022-300X|pmc = 2620762|pmid = 19262796|pages = 123–130|volume = 36|issue = 2|first = Heidi J.|last = Smith|first2 = Fred A.|last2 = Gray|first3 = David W.|last3 = Koch}}</ref> ба Колумбын үндэсний ялзралын нематод.<ref>{{Cite journal|title = Relative susceptibilities of five fodder radish varieties (Raphanus sativus var. Oleiformis) to Meloidogyne chitwoodi|url = http://booksandjournals.brillonline.com/content/journals/10.1163/15685411-00002789|journal = Nematology|date = 2014-05-28|issn = 1568-5411|pages = 577–590|volume = 16|issue = 5|doi = 10.1163/15685411-00002789|first = Misghina G.|last = Teklu|first2 = Corrie H.|last2 = Schomaker|first3 = Thomas H.|last3 = Been}}</ref> Цагаан гич ба таримал манжин ургах үед нематодууд нь тэдгээрийн үндэс рүү татагддаг. Үндэс рүү нэвтрэн орсны дараа тухайн ургамлын [[хэт мэдрэг хариу үйлдэл|хэт мэдрэг хариу үйлдлийн]] (''hypersensitive response'') улмаас цаашид үржиж чаддаггүй. Ийм аргаар, зүйл болон тариалах хугацаанаас хамаарч нематодын/дугуй өтний тархалтыг 70-99 хувь хянаж болдог.
 
== Монгол оронд ашиглаж болох зүйлүүд ==