Александр Сергеевич Пушкин: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
А.С.Пушкин намтар |
|||
Мөр 5:
== Намтар ==
[[Файл:Alexander Puschkin.jpg|right|180px|Александр Пушкин]]
Пушкины аав нь сурвалжит газрын эзэн, язгууртан, ээжийнх нь өвөө [[Абрам Петровчи Ганнибал]] нь [[Их Пётр хаан]]д бэлэг болж очсон [[этиоп]] үндэстэн [[боол]] байлаа.
Тэрээр [[Москва]]-д төрж, [[Петербург]]ийн орчмын [[Царское Село]] (одоогийн '''Пушкин хот''') тосгонд байрлах эзэн хааны лицейн сурагч байхдаа уншлагын шалгалтан дээр өөрийн зохиосон "Царское Селогийн дурсамж" хэмээх шүлгээ уншсанаар нэр алдар нь ихэд түгж, [[1820]] онд анхны [[найраглал]] болох "[[Руслан Людмила хоёр]]"-ыг бичжээ. 1811 онд Петербургийн Хаан сууринд нээгдсэн лицей хэмээх хаалттай сургуульд авга ах, нэлээд нэрд гарсан шүлэгч Василий Львович Пүүшкин нь аваачиж оруулжээ. Тэнд 6 жил суралцаж ерөнхий боловсролыг бүрэн эзэмших ёстой аж. АС нэг их сайн сурдаггүй боловч яруу найрагт их дуртай, авъяастайг нь багш нар нь цөмөөр хүлээн зөвшөөрсөн байдаг. 1812 оны дайн түүнд эх оронч сэтгэгдлийг гүнзгий төрүүлсэн.Хэвлэгдэж уншигчдад анх хүрсэн шүлэг нь 1814 оны “Вестник Европы” сэтгүүлд хэвлэгдсэн “Шүлэгч андаа” шүлэг болой. 1815 онд шалгалтан дээр “Хаан суурин дахь дуртгал” шүлгээ уншиж, өвгөн Г.Державиныг догдлуулж байв. 1817 онд лицей сургуулиа төгсөж Гадаад яамны газар ажиллахаар хуваарилагдсан. 1820 онд “Руслан, Людмила хоёр” гэдэг романтик найраглалаа бичжээ.
Пушкин
1823 онд Одесст алба хаахыг зөвшөөрсөн. Гэвч тэндэхийн амбан захирагч Воронцовтой таарч тохироогүй. Тэр Пүүшкинийг авгайтайгаа хардсан, бас өөрт нь зориулж эпиграмм шүлэг бичсэн зэрэг хэрэг үүсгэн хаанд айлтгаж, нэгдүгээр Александр хаан Воронцовын гуйснаар Пүүшкинийг ажлаас нь халж Псков муж дахь Михайловское сууринд нь цагдаагийн харгалзаан дор цөллөгөнд суулгахаар шийдвэрлэсэн. Михайловское хь Пүүшкиний амьдрал маш хязгаарлагдмал гунигтай байв. 1814 онд зэргэлдээ сууринд нь байдаг хамаатныдаа зочлох нэрээр А.П.Керн хатагтай ирсэн нь Пүүшкиний сэтгэлийг сэргээж онгодыг нь дуудан алдартай -Я помню чудное мгновенье... “ гэдэг алдартай шүлгээ Кернд зориулан бичсэн билээ. 1824 онд “Цыганууд” гэдэг сүүлчийн романтик найраглалаа бичсэн. 1825 онд декабристуудын бослого эмгэнэлтэйгээр дарагдав. Шинэ хаан нэгдүгээр Николай Пүүшкинийг Москвад дуудан авчирч уулзав. –Петербургт байсан бол арван хоёрдугаар сарын 14-нд аль талд байх байсан бэ? гэж хааныг асуухад, “самуун дэгдээгчдийн дунд байх байсан” гэж Пүүшкин хариулсан байдаг.
[[1831]] онд [[Наталья Пушкина|Наталья Гончарова]] хэмээх бүсгүйтэй гэрлэж, улмаар хаанаас язгууртны хэргэм хүртэж, хааны ордонд орох эрхтэй болсон боловч Пушкин түүнийг үзэсгэлэн төгс эхнэрийг нь хааны ордонд оруулахын тулд хийсэн алхам хэмээн доромжлол мэтээр хүлээн авчээ. [[1837]] оны [[1 сарын 27]]-нд тэрээр эхнэрт нь санаархагч [[франц]] үндэстэн [[Жорж Дантес]] гэгчтэй [[дуэл]] хийж, уг тулаанд авсан шархаа даалгүй 2 хоногийн дараа амьсгал хураажээ. Дуулианаас айсан хаант засаг ойр дотныхныг нь л оролцуулсан оршуулгыг нь нууц байдлаар зохион байгуулж, Михайловское тосгоны ойролцоо орших Успенскийн дацангийн оршуулгын газарт хөдөөлүүлсэн байна.▼
Пушкин хаан солилцох үеэр Петербургт нууцаар очхоор завдаж байсан ч удаатай. Гэвч 1827 онд Петербургт ирэхийг зөвшөөрсөн бөгөөд 1828 онд Түрктэй байлдаж байсан Оросын цэрэгт явахыг хүсэхэд зөвшөөрөөгүй. 1828 оны арванхоёрдугаар сард Москвад Н.Н.Гончароватай танилцаж эхнэрээ болооч гэж гуйхад Гончарова тодорхой хариу хэлээгүй. Тэагээд Кавказ явсан. Харин Гончарова 1830 онд суухыг зөвшөөрчээ.
Одесст байх үедээ буюу 1823 оноос эхэлсэн “Евгений Онегин” романаа 1830 онд эцгийнхээ эдлэн Болдинод байхдаа 1830 онд дуусгажээ. Энэхүү романыхаа есдүгээр бүлэг буюу декабристуудад зориулсан бүлгээ шатаасан гэж үздэг. Бас нууц шифрээр бичсэн ч гэдэг. Тэрбээр “Пугачёвын түүх”, “Дубровский”, “Ахмадын охин” зэрэг бүтээлдээ тариачны үймээн бослого, Пугачёвын хөдөлгөөний тухай уран сайхны зохиол бичсэн. “Белкиний туужууд” нь 19-р зууны Оросын хүүрнэл зохиолын эхлэл болсон. 1835 оны намраас “Современник” сэтгүүл гаргах эрх авч, 1836 оны дөрөвдүгээр сард анхны дугаар нь гарчээ.
Түүний амьдралын сүүлчийн жилүүд хүнд байдалд өнгөрсөн. 1834 онд хааны зарлигаар камер – юнкер дэв олгосон нь үнэндээ Пүүшкинийг доромжилсон хэрэг байлаа. Эхнэртээ бичсэн захидлыг хаан хуулбарлан авч уншдаг байсныг Пүүшкин мэдсэн байдаг. Пүүшкин хоёр хүү, хоёр охинтой болсон. Нидерландын элчин Геккерний өргөмөл хүү гэгддэг Дантес 1836 оны үеэс Пүүшкиний эхнэрийг оролдож, ичүүр сонжуургүй мөшгөдөг болсон тул Пүүшкин түүнийг дуэльд дуудсан. Гэвч Дантес Пүүшкиний авгайн нэг эгч Е.Н.Гончаровтай суусан тул эхний удаа дуэль болоогүй. Пүүшкинд өөрт нь болон танил тал хүмүүст нь “Эхнэртээ араараа тавиулагсадын диплом” гэсэн нэргүй захидлыг тарааж байв. Пүүшкин тэр “диплом” гэгчийг Геккерн тарааж байгаа гэж үзэж байсан юм. Дантес Гончаровагийн эгчтэй хурим хийсэн боловч Наталья Гончароваг мөшгөн хөөсөөр байсан тул дахин дуэльд дуудаж, 1837 оны нэгдүгээр сарын 27-нд Петербургийн ойролцоох Хар горхи гэдэг газар Дантестай дуэль хийн хүнд шархдаад нас барсан. Пүүшкинийг нууцаар оршуулсан байдаг.
▲ [[1831]] онд [[Наталья Пушкина|Наталья Гончарова]] хэмээх бүсгүйтэй гэрлэж, улмаар хаанаас язгууртны хэргэм хүртэж, хааны ордонд орох эрхтэй болсон боловч Пушкин түүнийг үзэсгэлэн төгс эхнэрийг нь хааны ордонд оруулахын тулд хийсэн алхам хэмээн доромжлол мэтээр хүлээн авчээ. [[1837]] оны [[1 сарын 27]]-нд тэрээр эхнэрт нь санаархагч [[франц]] үндэстэн [[Жорж Дантес]] гэгчтэй [[дуэл]] хийж, уг тулаанд авсан шархаа даалгүй 2 хоногийн дараа амьсгал хураажээ. Дуулианаас айсан хаант засаг ойр дотныхныг нь л оролцуулсан оршуулгыг нь нууц байдлаар зохион байгуулж, Михайловское тосгоны ойролцоо орших Успенскийн дацангийн оршуулгын газарт хөдөөлүүлсэн байна.Пүүшкиний бүтээлийг 1.Шүлэг, 2. Найраглал /12 найраглал бий/, 3.Үлгэрүүд /6 үлгэр бий/, 4. Жүжгийн зохиолууд /”Борис Годунов”, “Харамч рыцарь”, Моцарт Сальер хоёр”, “Чулуун зочин”, “Тахлын үеэрх найр”, “Русалка”, “Рыцарийн үеийн явдлаас”/, 5.Хүүрнэл зохиол, 6.”Евгений Онегин”, “Пугачёвын түүх”, 7.Шүүмж, нийтлэл, 8.Намтарын холбогдолтой тэмдэглэл гэж ангилдаг.
== Бүтээлүүд ==
| |||