Чобаны улс: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Tag: 2017 source edit
No edit summary
Tag: 2017 source edit
Мөр 47:
 
==Чобан ноёны уг гарал==
Тэр бол [[Чингис хаан]]ы 95 мянгатын ноёдын нэг [[Сүлдүс]]ийн [[Сорхон-шира|Сорхон шар]] ноёны хүү [[Чулуун ноён|Чулуун баатарын]] хойчис юм. Чобан эмир нь [[Газан|Газан ханы]] үед цэргийн захирагч байхдаа хэд хэдэн удаа төрд тэрсэлсэн [[Кутлуг шах]], ойрадын [[Новруз]] нарыг амжилттай ялж гавъяагавьяа байгуулж байсан. Улмаар 1305 онд Газан ханы [[Хүргэн хүү|хүргэн]] болжээ. Түүний дараах [[Өлзийт|Өлзийт султаны]] үед гарсан олон удаагийн бослогыг цэргийн хүчээр амжилттай дарсан учир бүх цэргийн захирагч болжээ. 1316 онд [[Абу Саид Бахадур хан|Абу Саид]], хан суусны дараа '''Улсын Эмир''' болж, төр улсын хамгийн нөлөөтэй хүн болсон. 1327 онд цаазлуулсан. 1335 онд Абу Саид хан нас барсны дараа Чобан ноёны ач хөвүүд, охид, жанжид нар [[Табриз]]аар төвлөрсөн баруун хойд хэсгийг өөрийн харъяат улсаар зарлажээ.
 
==Тоглоомын Ил хангуудханууд ба Чобаны улс==
1335-1338 оны хооронд Чобан эмирийн ач хүү [[Хасан Күчэк]] эмир, [[Жалайр]]ын [[Хасан Бузург]] эмиртэй хийсэн байлдааны үр дүнд тэдний цэргийг ялаад, [[Табриз]] хотыг эзлэв. Ингээд тус жилдээ Абу Саид ханы эгч [[Сати бэхи|Сати бэхийг]], [[Ил хан]]д өргөмжлөв. Удалгүй утсан хүүхэлдэй [[Сулейман ил хан|Сулейман хан]]ыг дахин ил хан болгоод Сати бэхийг хатан нь болгож_болгож, өөрөө цэргийн бүх эрхийг атгаж улс төрийн замаа засжээ. Гэвч гэр бүл дотор нь гарсан эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл нь багагүй хүнд байдалд оруулж байв. Зарим ахан дүүс нь түүнээс урваж, ялагдаад Жалайрын улсад зугтан очиход Хасан Күчэк 1343 онд үхэх хүртлээ тэднийг устгахаар гэж оролдожээоролджээ.
Хасан Күчэк нас барсны дараа түүний дүү [[Малек Ашраф]] нь 14 насандаа эмир болжээ.
 
==Чобаны эмирт улсын мөхөл==
Малек Ашрафыг эмир болсны дараа, 1347 онд [[Багдад]] хотыг [[Жалайр]]ын цэргээс чөлөөлсөн боловч, хэсэг хугацааны дараа алдав. 1350 онд [[Фарс]] нутгийг [[Инжуй]]гийн улс эзлэсэн. Түүний ноёрхолын сүүл үед ааш араншин нь улам ширүүн болж, өөрийн хүмүүсийн дунд нэр хүндээ алдаж үймээн самуун үүсгэжээ. Эцэст нь [[Алтан орд]]ны [[Жанибек хан]]ы цэргийн хүчин Чобаны улсыг эзэлж, 1357 онд Табризыг булаан аваад Малзк Ашрафыг цаазаар авсан бөгөөд түүний гэр бүл Алтан ордны нутагт цөлөгдсөнөөр [[Сүлдүс]] овгийн ноёрхол Персид устаж, эцэст нь Чобаны улсыг хүчээр төгсгөл болгов.