Википедиа: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary Tag: 2017 source edit |
||
Мөр 1:
{{Инфобокс вэбсайт
| name =
| logo = [[Файл:Wikipedia-v2-logo.svg|frameless|alt=White sphere made of large jigsaw pieces. Letters from many alphabets are shown on the pieces.]]
| logocaption = [[Википедиагийн лого]], хэд хэдэн бичгийн системүүдийн үсгүүдээс тогтсон бөмбөлөг
| screenshot = [[Файл:Www.wikipedia.org screenshot 2013.png|border|300px|alt=Википедиагийн нүүр хуудас]]
| caption = Төслийн өөр өөр хэлүүд дээрх хувилбаруудаас тогтох Википедиагийн портал сайт.]]
| collapsible = yes
| caption = Википедиагийн олон хэл дээр бичигдсэн портал сайтын зураг
| url = [http://wikipedia.org/ Wikipedia.org]
| type of organization = [[Ашгийн бус]]
| location = [[Майами]], [[Флорида]]
| type = [[Интернэт]] [[нэвтэрхий толь|нэвтэрхий толины]] төсөл
| language = идэвхитэй 257 хувилбар (нийт 278)
| registration = шаардлагагүй (хуудсыг хамгаалах, шинэ өгүүлэл бичиг, файл оруулах зэрэгт зайлшгүй шаардлагатай)
| owner = [[Викимедиа сан]] ([[ашгийн бус]])
| author = [[Жимми Уэйлс]], [[Ларри Сангэр]]<ref name=Sidener>{{Cite news|url=http://www.signonsandiego.com/uniontrib/20041206/news_mz1b6encyclo.html|author=Jonathan Sidener|title=Everyone's Encyclopedia|work=The San Diego Union-Tribune|accessdate=2006-10-15}}</ref>
| launch date = 2001 оны 1 сарын 15
| commercial = үгүй
| alexa = {{increase}} 8 (2011 оны 1 сарын байдлаар)<ref name="AlexaStats">{{Cite web|url=http://www.alexa.com/data/details/traffic_details/wikipedia.org?range=5y&size=large&y=t|title = Five-year Traffic Statistics for Wikipedia.org|publisher=Alexa Internet|accessdate=2010-05-22 }}</ref>
| current status = Идэвхитэй
| slogan = Хэн ч нэмэрлэж болох чөлөөт нэвтэрхий толь
| content license = {{nobr|[[Creative Commons licenses|Creative Commons Attribution/<br />Share-Alike]] 3.0}} and [[GFDL]] dual-license
}}
'''Википедиа''' ({{lang-en|Wikipedia}}) — Америкийн [[Викимедиа сан]] хэмээх төрийн бус байгууллагын сервер дээр хадгалагдсан хэн ч хувь хувь нэмэрлэж, хянан шүүж, засч шинэчлэж болох, нийтийн хэрэглээний [[интернет|цахим]] '''[[нэвтэрхий толь]]''' юм. Википедиа дэлхийн хамгийн их ашиглагддаг арван [[вебсайт|цахим талбар]]т багтдаг бөгөөд олон сая хүнд энгийн мэдлэгийн сурвалж бичиг болдог.
[[Жимми Уэйлс]], [[Ларри Сэнгер]] хоёр удирдан 2001 оны 1 сарын 15-нд [[Англи Википедиа|англи хэлээр]] анхлан гаргасан ба удалгүй [[олон хэлтэй байх|олон хэлээр]] бичигдэх сүлжээ болж өдгөө [[Тусгай:SiteMatrix|291 хэл бичгээр]] Википедиа нээгдэж, хамгийн ихдээ 5 сая, бүгд [[meta:List of Wikipedias#Grand Total|37 сая]] хуудас өгүүлэл бичигдээд байна. 2014 оны статистикт дурдсанаар сар бүр 500 сая хүн, 18 тэрбум удаа тус сайтын хуудсыг нээж харж байв.
Википедиа олон хүнд тус болж талархлыг хүлээж, мөн олон хүнээс [[Википедиагийн тухай шүүмжлэл|сөрөг шүүмж]] авч байгаа.
== Нэр ==
Хавай хэлний «'''''wiki'''wiki''» (түргэн), англи хэлний «''encyclo'''pedia'''''» (нэвтэрхий толь) гэсэн хоёр үгний нийлэмж юм.
== Түүх ==
[[Зураг:Jimbo-wales---fosdem-2005-modified-version.jpg|thumb|left|140px|Жимми Уэйлс]]
Америкийн ''Bomis'' компанийн захирал Жимми Уэйлс англи хэлээр нийтээр засч болох цахим нэвтэрхий толь бүтээхийг зорьсныг ерөнхий хянан тохиолдуулагч Ларри Сэнгер гүйцэлдүүлжээ. [[2000 он]]ы [[3 сарын 9]]-нд ''Nupedia'' нэрээр эхэлсэн төсөл [[2001 он]]ы [[1 сарын 15]]-нд өнөөгийн Википедиа болж өөрчлөгдсөн юм. Эхэндээ дан англи хэлнийх байхдаа ''www.wikipedia.com'' хаягтай байсан бол олон хэлнийх болоод 2002 оноос хойш ''www.wikipedia.org'' хаягтай болсон.
2001 оны 8-р сард 8000 өгүүлэл, 2001 оны төгсгөлд 18 хэлээр 20000 өгүүлэл бичигдээд байв. 2002 онд 26, 2003 онд 46, 2004 онд 161 хэлний Википедиа нээгдсэн байв. 2007 онд хамгийн том сан болох англи хэлний хувилбар нь сая өгүүлэлтэй болж байсан ба 15-р зууны «[[Юнлөгийн их тэмдэглэл]]»-ээс илүү зүйл бичигдсэн нэвтэрхий толь болж дэлхийн дээд амжилт тогтоожээ.
2009 оноос эхлээд Википедиад хувь нэмэрлэгч хүний тоо аажим буурч эхэлсэн. 2013 оны нэгэн судалгаагаар 2007 онтой харьцуулахад хувь нэмэрлэгчийнхээ 1/3-ыг алдсан гэжээ. Нэг талаар үүнд олон сая хэрэглэгчтэй хэлнээ өгүүлэх зүйлийн тоо гүйцэж ханаж буй нь нөлөөлөв.
== Дүрэм журам ==
=== Үндсэн таван ойлголт ===
{{гол|Wikipedia:Дүрэм}}
* Википедиа бол нэвтэрхий толь юм (мэдээ, сонин сэтгүүл, зар сурталчилгаа болгохгүй байх)
* Википедиад хөндлөнгийн хүний нүдээр бичнэ (нийтээр хүлээн зөвшөөрөх, илэрхий үнэн зүйлсийг тоочих)
* Википедиаг хэн ч бичиж, засварлаж, түгээж болно (зохиогчийн эрх зөрчсөн бол Википедиад байх ёсгүй)
* Хувь нэмэрлэгч, засварлагч нар эвтэй байна (хэрэв нөгөө Викичинтэйгээ санаа зөрөлдвөл соёлч, ухаалаг хэлэлцэнэ)
* Википедиа хөдлөшгүй зүйл биш (бодлого журамтай, түүхийг хадгалж байдаг учраас алдааг засах боломжтой)
=== Бусад зүйлээс салгаж үзэх ===
{{гол|Wikipedia:Википедиа нь ... биш}}
* Википедиа — толь бичиг биш (үгийн утга, орчуулга, тайлбарын тухай товч бичих бол [[Вики толь]]д бичнэ).
* Википедиа — файлын сан биш (хэрвээ зураг, дуу дүрсийн талаар бол [[Викимедиа агуулах]]ад оруулна)
* Википедиа — мэдээ сураг өгөх газар биш (үүнийг хийхийг хүсвэл [[Вики мэдээ]]д бичнэ)
* Википедиа — хувийн үзэл бодол, онол, судалгаа, нээлт, санал бодлоо илэрхийлэх талбар биш
* Википедиа — хувийн хэлэлцүүлэг, хөөрөлдөх газар, блог биш
==Шүүмжлэл==
{{гол|Википедиагийн тухай шүүмжлэл}}
Википедиаг хүмүүс ихээр хэрэглэхийн хэрээр Википедиагийн өгүүллийн үнэн эсэхэд шүүмжлэлтэй хандах болсон. Америкийн нэгэн сэтгүүлч Википедиа дахь мэдээллийг «үнэн, тал нь үнэн, худал» гэж гурван хэсэг болгон үзсэн байдаг. Аливаа шүүмжлэгч нар Википедиагийн хуудсыг хэн ч хэзээ ч засварлаж болдог нь түүнд итгэх итгэлийг алдагдуулж байна гэдэг. Ялангуяа эрдэм шинжилгээ, эмнэлгийн мэргэжлийн дутмаг мэдээ Википедиад орсоноор буруу мэдээ уншигчид очих эрсдэлтэй.
== Монгол хувилбар ==
2015 оны 12-р сарын 12-ны байдлаар:
{| class="wikitable"
! Д/д!! Ялгах нэр !! Хэл бичиг !! Хаяг !! Үүссэн огноо !! Өгүүллийн тоо !! Хэрэглэгчийн тоо
|
|-
| 1 || Буриад Википедиа || [[буриад аялгуу|буриад]], [[кирил үсэг|кирил]] || [http://bxr.wikipedia.org bxr.wikipedia.org] || 2006.02 || [https://bxr.wikipedia.org/w/index.php?title=Тусхай:Статистика&action=raw 1,461] || 6,696
|-
| 2|| [[Монгол Википедиа]] || [[Монгол хэл|монгол]], [[кирил монгол бичгийн дүрэм|кирил]] || [http://mn.wikipedia.org mn.wikipedia.org] || 2004.02.29 || 15,032 || 37,023
|-
| 3 || Халимаг Википедиа || [[Халимаг аялгуу|халимаг]], [[кирил үсэг|кирил]] || [http://xal.wikipedia.org xal.wikipedia.org] || — ||[https://xal.wikipedia.org/w/index.php?title=Көдлхнә:Статистика&action=raw 2,019] || 5,443
|-
| - || ''төсөл'' || [[Монгол хэл|монгол]], [[монгол үсэг|монгол]] || ''[http://Wp/mvf/Sedvüüd Wp/mvf/Sedvüüd]'' || — || — || —
|}
== Бусад хувилбар ==
{{аятайханхайрцаг
|өнгө = 3
|тэмдэг = Wikipedia-logo.png
|хэмжээ = 30
|нэр = Бусад хэлээр
|зай = 0.5em 0.5em 0.5em 0.5em
|бие = {{Wikipedialang-2014}}
|хормой = [[m:List of Wikipedias|бүх хэл]] '''·''' [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Multilingual_coordination олон хэлтэй ажиллах] '''·''' [[m:Meta:Language proposal policy|шинэ хэлээр Википедиа эхлүүлэх]]
</div></p><noinclude>
}}
== Мөн үзэх ==
* [[Анциклопедиа]]
== Лавлах бичиг ==
{{лавлах холбоос}}
== Гадаад холбоос ==
* [http://www.wikipedia.org Википедиагийн нүүр хуудас]
* [http://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaMN.htm Монгол Википедиагийн статистик]
[[Ангилал:
|