Википедиа

Палау: Засвар хоорондын ялгаа

Browse history interactively
← Өмнөх өөрчлөлтДараагийн ялгаа →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
Мөр 62:
|тэмдэглэл =
}}
 
'''Палау''' ('''Бүгд Найрамдах Палау Улс''') — [[Номхон далай]]д оршдог арлын [[улс]] юм.
 
== Газар зүй ==
[[Зураг:Palau-rock-islands20071222.jpg|thumb|left|200px|Шүрэн хад]]
Palau_and_oceania.jpg
Палау улс Номхон далайн [[Микронез бүс]]ийн [[Каролины арлууд]]ын өрнөд хэсэгт орших 340 арлыг хамран оршдог. Нутаг дэвсгэрийн хэмжээ 459 хавтгай дөрвөлжин километр болно.
Палау улс Микронезийн Каролины арлуудын өрнөд хэсэгт орших 340 арлыг хамаран оршдог. [[Индонез]], [[Филиппин]], [[Микронез]] улсуудтай тэнгисийн усаар хиллэдэг. Хамгийн том арал [[Корор]] дээр хүн амын 70% оршин суудаг. Улсын нийслэл [[Нгерулмуд]] нь [[Бабелдаоб]] арал дээр байна. Мөн [[Ангаур]], [[Каянгел]], [[Пелелью]] зэрэг харьцангуй том арлуударал, дээршүрэн хүнхад оршин суунабий.
 
[[Зураг:Tobi_AKK_Villagers.jpg|thumb|left|150px|Тоби нутгийнхан]]
=== Уур амьсгал ===
Палау тропикийн чийглэг уур амьсгалтай. 5-11-р сард борооны улирал байна. Бороо их буюу жилд 3,800 мм хур тунадас унадаг. Жилийн турш тогтмол дунджаар шөнөдөө 24°C, өдөртөө 30°C дулаан байна.
 
== Хүн ам зүй ==
2017 оны байдлаар Палау улс 21,431 хүнтэй байна.
 
Улсын хүн амын арьс угсаа, соёлын үндэс буюу хүн амын 73% [[Микронез]], [[Меланез]], [[Австронез]]ийн гарвалтай. Үлдэх хувьд Филиппин гарвалтай хүмүүс дийлэнх ба ажил хөдөлмөрийн зорилгоор ирсэн Япон, Хятад, Бангладеш, Вьетнам, Өрнөдийн гарвалтай цөөн хүн бий.
 
Улсын хүн амын арьс угсаа, соёл нь [[Микронез]], [[Меланез]], [[Австронез]]ийн гарвалтай. [[Ази]] болон [[Өрнөд]]ийн соёлын нөлөө бий. Албан хэрэгт [[палау хэл]] (сунда-сулавес бүлэгт хамаарагдана), [[англи хэл]]ийг хамт хэрэглэдэг. ▼
 
== Түүх ==
[[Зураг:Koror_chiefs_in_1915.jpg|thumb|left|200px|1915 он. Корорын омог]]
Палауд 3000 жилийн өмнөөс [[Филиппин]]ээс гаралтай негр төрхтөн анх нутагласан гэдэг. 16-р зуунд арал дээр [[Европ]]ынхон ирсэн бөгөөд [[Испани]]йн эзэмшилд орсон. 1898 оны [[Испани-Америкийн дайн]]ы дараа Палау [[Герман]]д худалдагдсан ба Германы Шинэ Гвинейд хамаарагдаж байв. Дэлхийн нэгдүгээр дайны дараа [[Япон]] арлыг захирдаг болсон ба [[Дэлхийн хоёрдугаар дайн]]ыдайны дараа [[Америк]]ийн Номхон Далайн нутагт хамаарагдав. 1979 онд [[Микронез]]ид нэгдэх эсэх санал асуулга явуулахад ард иргэд татгалзсан.
 
1994 онд тусгаар тогтнож, [[НҮБ]]-ийнын гишүүн буюу [[бүрэн эрхт улс]] болов.
 
== Төр засаг ==
[[Зураг:Capitol,_Melekeok,_Palau.jpg|thumb|right|200px|Төрийн ордон]]
Палау нь [[ерөнхийлөгч]]ийн эрх давамгай [[бүгд найрамдах засаг]]тай улс юм. [[Палау улсын хурал]] нь хууль тогтоох байгууллага бөгөөд хоёр танхимтай.
 
[[Палау улсын хурал]] нь хууль тогтоох байгууллага бөгөөд хоёр танхимтай.
 
Хамгаалалт, санхүү, нийгмийн асуудлаар Америктай холбоолсон хэвээрээ байна.
 
== ТөрЭдийн засаг ==
[[Зураг:Japan_Palau_Friendship_Bridge.jpg|thumb|left|200px|Корер-Бабелдаобын гүүр]]
▲Улсын хүн амын арьс угсаа, соёл нь [[Микронез]], [[Меланез]], [[Австронез]]ийн гарвалтай. [[Ази]] болон [[Өрнөд]]ийн соёлын нөлөө бий. Албан хэрэгт [[палау хэл]] (сунда-сулавес бүлэгт хамаарагдана), [[англи хэл]]ийг хамт хэрэглэдэг.
 
Палау улсын 2017 оны худалдан авах чадвараар тэгшитгэсэн [[дотоодын нийт бүтээгдэхүүн]] 297 сая [[ам.доллар]]тай тэнцэж байна. Нэг хүнд 16,278 доллар болно. Микронезийн бусад газрыг бодвол Палаугийн ард түмний орлого хэд дахин өндөр байна.
 
Палаун эдийн засагт [[аялал жуулчлал]], [[хөдөө аж ахуй]], [[загасны аж ахуй]] голлоно.
 
Жуулчид давалгаан дээгүүр тавцангаар явах, далайн усанд шумбах гэх мэт зорилгоор шүрэн хад, байгалийн үзэсгэлэнт газрыг зорьдог. 2001 оны жишээгээр жилд 50,000 жуулчин ирж байв.
 
Америк, Япон, Сингапур зэрэг олон улс руу загас, гар урлал зэргийг борлуулж, Америк, Япон, Гуам, Өмнө Солонгос зэрэг орноос автомашин, тоног төхөөрөмж, шатахуун, хоол хүнс худалдан авдаг.
 
Хувь хүний орлогын татвар 9.3, 15, 19.6 хувь гэсэн гурван шаттай. Компанийн орлогын татвар 4 хувь, Борлуулалтын татвар 0 хувь, Хөрөнгийн татвар байхгүй.
 
=== Зам тээвэр ===
Палаугийн олон улсын нисэх буудал Гуам, Манил, Сөүл, Тайбей, Токио руу шууд нислэгтэй.
 
== Өв соёл ==
Палауд [[Микронез]], [[Меланез]], [[Австронез]]ийн ард түмний соёл зонхилно. Өрнөдийн соёлын нөлөө бий.
 
=== Спорт ===
Палауд 1920-оод оноос бейсбол хөгжсөн. Далайн орны наадмаас бейсболоор алтан медальтай.
 
{{commonscat|Palau}}
Politically, Palau is a presidential republic in free association with the United States, which provides defense, funding, and access to social services. Legislative power is concentrated in the bicameral Palau National Congress. Palau's economy is based mainly on tourism, subsistence agriculture and fishing, with a significant portion of gross national product (GNP) derived from foreign aid. The country uses the United States dollar as its currency. The islands' culture mixes Micronesian, Melanesian, Asian, and Western elements. Ethnic Palauans, the majority of the population, are of mixed Micronesian, Melanesian, and Austronesian descent. A smaller proportion of the population is descended from Japanese and Filipino settlers. The country's two official languages are Palauan (a member of the wider Sunda–Sulawesi language group) and English, with Japanese, Sonsorolese, and Tobian recognized as regional languages.
 
{{Австрали}}
"https://mn.wikipedia.org/wiki/Палау"-с авсан