Дэлхийн нэгдүгээр дайн: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Мөр 125:
Энэ дайны бас нэгэн нөлөөлөл нь эдийн засгийн хүчний өргөжилт юм. Британь Франц АНУ зэрэг өнөөгийн хүчирхэг гүрнүүдэд ихээхэн нөлөөлж түлхэц болж өгсөн. Нийгмийн хор уршгийн хүчийг багасгахын тулд шинэ засгийг байгуулж эхэлсэн. Мөн татвар хууль эрх зүйн орчин хөгжиж эхэлсэн. Бүх улс үндэстэн эдийн засгийн нийт бүтээгдэхүүний ашиг орлогоо өсгөж эхэлсэн. Энэ нь Герман Франц гэх зэрэг орнуудад 50%-р багассан үзүүлэлт байдаг. АНУ-с худалдан авалт хийж дэд бүтэц төмөр зам зэрэг нь маш эрчимтэй хөгжиж эхэлсэн. 1916 онд Ерөнхийлөгч байсан Вильсон зээлийн хүүг шууд хассан. АНУ улсын засгийн газар зээлийг их хэмжээгээр олгож эхэлсэн. Харин 1919 оноос эхлэн АНУ зээлээ буцаан төлөхийг Герман Франц тэргүүтээ орнуудаас шаардаж эхэлсэн байна. 1931 он хүртэл тухайн зээл төлөгдөөгүй хэвээр байсан. 1934 онд Британьчууд дайны өр хэмээн 4.4 тэрбум доллар барьцаалан макро болон микро эдийн засаг маш ихээр хөгжсөн. Эмэгтэйчүүд маш ихээр ажил хөдөлмөр хийх болов. Энэ үед аж үйлдвэрүүд эрчимтэй хөгжиж эхэлсэн. Эхэн үедээ эмэгтэйчүүдийг дэмжиж байсан хэдий ч удалгүй эсэргүүцэж эхэлсэн. 1918онд Британи улс мах элсэн чихэр өөх цөцгийн тосоор хязгаарлагдмал байсан. Шинэ систем амжилттай хэрэгжиж эхэлсэн. 1914-1918 он хүртэл худалдааны гишүүнчлэл давхардсан байсан. Нийгмийн бодлого маш олон улс орнуудыг нэгтгэж чадаж байв. Олон жилийн дараа маш олон дайнд амь насаа алдсан хүмүүсийн цогцсыг олов. Мөн эх сурвалж байгаа хэдий ч маш олон хүмүүсийн цогцос олдоогүй. Олон цэрэг үзэл бодлоо нэгтгэж орчин үетэй хөл нийлүүлэх болсон. Эзэнт гүрнүүд маш олон техник технологийн дэвшил хийж хүчирхэг байдлыг харуулж чадсан. Ихэнх хүмүүст энэ нь онцгой нөхцөлийг бий болгож чадаагүй. Гэвч энэ талаар эерэг бодолтой хүмүүс олон байсан. Эдгээр онолыг дэшлүүлсэн түүхчид нь Дон тод мэи, Тол күүзэр, Самуэл хэлкинс нар юм. Эдгээр эрдэмтэд нь 1990 энэ онолоо анх хэвлэлтэнд гаргасан. Эдгээр түүхчидийн дэвшүүлсэн бодлого нь дайныг эсэргүүцсэн буруутгасан байдлыг тодоор харуулж чадсан юм .Германы нацизм ба фашизм хэт үндэсхэг үзэл суурилсан хүмүүсийн бодол сэтгэл юм. Дайны өөрчлөлтийн талаарх талаарх татгалзал нь герман улсыг дайнд ялсан гэж тухайн үед байсан юм. Энэ нь зөрчилдөх хүмүүсийг харуулсан татгалзал юм. Өөрөөр хэлбэл нацизм фашизмыг дэмчигч улс гүрэн байх ёсны үзэгдэл өөрчлөлт гэж үздэг бол үл дэмжигч гүрнүүдйин эсэргүүцэл юм. Герман улс дайны хохирогч гэж өөрсдийгөө үздэг. Фашизмын үүсэлд герман улс голлох үүрэг голь гүйцэтгэсэн. Харин 1915оны 5сард энэ итгэл үнэмшил үэл баримтлал ньтийм ч их олонт нийтэдхүрч чадаагүй юм. Учир нь Ромын үеийн ерөнхий процессыг ерөнхийд нь харуулсан хуулбарлсан байсан байна. Тэдний хувьд дайн тэдний бодож байснаас ээдрээтэй төвөгтэй зүйл байлаа. Одоог хүртэл түүхчид 1-р дайны талаар маргалддаг. Тэдний нөлөөл нийгэм газар зүйн хувьд хязгаарлагдмал ихэнх нь цэргийнхүнд байдлаас гадна цөхрөл ,баяр баясал,аль аль нь байсан гэж үзэн фашизмыг дэмчигчид нэгэн зорилготой болж байсан юм. 1918 германы хүчин дор Английн цэрэг арми үүрэг рольтой байсан нь мартагдсан ялалт байлаа. 1920 онд Дайны талаарх бодол нь ямарч зорилгогүй байсан. Харин 1930 онд баян ядуугийн өрсөлдөөн их байсан. Үндэсний Лиг Фашизм нь маш их халдвартай болж эхэлсэн. Ихэвчлэн хүчээ цэрэг армидаа царцуулж байсан юм. Фашизмд итгэгчид 4-8 байсан гэж үздэг. Ажлын зогсолт буюу тэмцэлүүд 1918-1918 оны үнийн талаарх тэмцэл,өрхийн хяналт цалингийн түвшин ,илүү цагийн,амралтын өдрөөр ажиллах талаар өрнөж байв. Британчууд Колончилч байсан орнууддаа дайны талаарх мэдээ мэдээллээр хангахад хэцүү байсан. Мөн Геологчид Альберт Эрнэст Кидсон Афракийн баялагийг олж илрүүлсэн нь маш их хэмжээний алтны ордууд юм. Нийт алтны эргэлт нь 132 тэрбум байсан нь германы бараа эргэлтээс хэд дахин илүү байсан юм. Герман улс дэлхийн 2-р дайнд ялагдаж дайны өр нэхэгдэхэд хүрсэн. Энэ нь Германд дааж давашгүй өр болж байлаа. Энэ өрийг Б.И.Веймар улс төлөх ёстой гэж үзсэн юм. Энэ өрийг 2010 онд Герман улс төлж дууссан байна.
 
[[Ангилал:Дэлхийн нэгдүгээр дайн| ]]
[[Ангилал:Дайнууд20-р зууны дайн]]
[[Ангилал:20-р зууны Германы түүx]]
[[Ангилал:Германы зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:Австри-Унгарын зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:Хаант Оросын зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:Францын дайн]]
[[Ангилал:Бельгийн зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:Британийн зэвсэгт хүчний түүх (Дэлхийн нэгдүгээр дайн)]]
[[Ангилал:Австралийн зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:Японы зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:Италийн зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:Нэгдсэн Улсын дайн]]
[[Ангилал:Туркийн зэвсэгт хүчний түүх]]
[[Ангилал:1914 оны зөрчилдөөн]]
[[Ангилал:1915 оны зөрчилдөөн]]
[[Ангилал:1916 оны зөрчилдөөн]]
[[Ангилал:1917 оны зөрчилдөөн]]
[[Ангилал:1918 оны зөрчилдөөн]]