Content deleted Content added
|
|
|
|үндэсний_уриа = Алаш!
|үндэсний_дуулал =
|газрын_зураг = [[Файл:Қазақ хандығы.png]]
|нийслэл_хот = [[Түркистан хот|Туркистан]]
|хамгийн_том_хот =
{{Файл:Жуз.svg|20-р зууны эхэн үеийн Хасагийн 3 жузын нутаг. Улаан нь Их Жуз, Хул өнгө нь Дунд жуз, Ногоон нь Бага Жуз}}
'''Хасагийн хаант улс''' бол [[Зүчи хан]]ы отгон хүү '''Тугайтөмөр''' удмын [[Жанибек хан]] болон [[Керей хан]] нар [[Зүчийн улс]]ын мэдэлд байсан [[Түрэг]], Түрэгжсэн [[Монгол]] угсаатныг нэгтгэж байгуулсан улс юм. Энэ улс нь хуучин [[КипчкынКипчак|Кипчакын ханлиг]], [[Хөх Орд|Хөх орд]], [[Цагаан орд|Цагаан ордны улсулсуудын]]уудын нутаг орныг нэгтгэх замаар үүссэн. Хүн амын зонхилох хэсэг [[Огуз Түрэг]]үүд нь өнөөгийн [[Хасаг үндэстэн]]г байгуулах эх суурь болж өгчээ. Төр улсыг захирах дээд эрх нь [[Хиад Боржигин|Хиад Боржигон]] овгоос салбарласан Тугайтөмөрийн [[Төрэ]] овгийн ноёдын гарт байжээ. Тус улс нь түүхийн зарим үед бутархай байдлаар оршиж, цөөн хэдэн хүчирхэг хангуудын үед нэгдэн нягтарч байлаа. XVII-XVIII зууны үед газар нутаг, овог аймгийн бүрдлээс хамаарч Долоон гол орчмын Моголиётанаас нэгдсэн зүүн өмнөд хэсгийн [[Их жуз]], Кипчакын уудам тал нутгийг багтаасан гол цөм болсон [[Дунд жуз]], Каспийн тэнгисийн зүүн эрэг, Астрахан хүртлэх нутгийг багтаасан баруун хэсгийн [[Бага Жуз]] гэсэн гурван жуз буюу зуутад хуваагдаад харьцангуй бие даасан ханлигийн байдалтай болсон. XVII зууны дунд үеэс [[Зүүнгарын хантхаант улс|Зүүнгарын хант улсын]]ын хараат улс болж, тархай бутархай байсаар 1755 оноос тэдний нөлөөнөөс гарч, тусгаар тогтносон. Гэхдээ [[Оросын эзэнт гүрэн]], [[Манж Чин улс]]ын цэргийн аюулын дарамт доор оршиж байгаад, хэсэг бүлгээрээ Оросын эзэнт гүрний мэдэлд орж эхэлсэн. Ингээд эцсийн нэг хэсэг нь 1847 онд Оросын эзэнт гүрний захиргаанд орсноор мөхжээ.
[[Ангилал:Хасагийн түүх]]
|
