1 сарын 28: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
б Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2285 (translate me) |
No edit summary |
||
Мөр 1:
'''1 сарын 28''' нь [[Григорийн тоолол|Григорийн тооллын]] жилийн 28 дахь өдөр6 Энэ өдрөөс хойш он дуусахад 337 хоног үлдэнэ. Хэрэв өндөр жил таарвал энэ тоо 338 байна. Энэ өдөр
== Онцлох үйл явдал ==
* 661 - Рашидуны халифат улсын халиф Алигийн амь насанд халдсанаар Рашидуны халифат бүрэн мөхсөн юм.
* 814 - Ариун Ромын эзэнт гүрний хаан Шарльмайн Аахенд нас барав. Түүний орыг Луй де Пуа залгаж, Францын газар нутгийг эгнээндээ нэгтгэсэн билээ.
* 1547 - Английн эзэн хаан VIII Хенри насан эцэслэж, түүний хүү болох 9 настай VI Эдуард хаан ширээнд суужээ.
* 1573 - Варшавын холбооны тунхагт гарын үсэг зурснаар Польш улсад шашин шүтэх эрх чөлөөтэй улс болов.
* 1624 - Британийн адмирал Томас Уорнер Карибийн тэнгист орших Сейнт Киттсийн арлыг илрүүлэв. Энэхүү арал нь Их Британийн хамгийн анхны колони болсон юм.
* 1724 - Оросын эзэнт гүрний хаан Аугаа Петр Санкт Петербург хотноо Оросын шинжлэх ухааны академийг байгуулав.
* 1813 - Английн нэрт зохиолч Жейн Остен "Бахархал, харуусал" романаа анх удаагаа хэвлүүлжээ.
* 1820 - Фабиан Готтлеб фон Беллингшаусен, Михайль Петрович Лазарёв нараар удирдуулсан Оросын экспедиц Антарктидийг анх нээв. Тэд Антарктидийн өмнөд эрэгт очсон байдаг.
* 1846 - Сир Харри Смитээр удирдуулсан Британийн арми Аливалын тулаанд Энэтхэгийн армийг буулгаж авав.
* 1855 - Атлантын далайг, Номхон далайтай холбоотой Панамын сувгийн төмөр зам анх удаа хөдөлж эхлэв.
* 1871 - Франц-Пруссийн дайн: Францын арми ялалт байгуулснаар Парисийн бүслэлт эцэс болжээ.
* 1878 - Америкт коллежийн анхны хэвлэл хэвлэгджээ. Йелийн коллеж өдөр тутмын сонинтой болсон байна.
* 1902 - Америкийн саятан Эндрью Карнегийн 10 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалтаар Вашингтон дахь Карнегийн хүрээлэнг байгуулжээ.
* 1908 - Португалийн бүгд найрамдах нам тус улсын дарангуйлагч Хоа Франкогын эсрэг төрийн эргэлт хийхийг оролдсон боловч бүтэлгүйтэв.
* 1915 - АНУ-ын Конгресс АНУ-ын Эргийн хамгаалалтын газрыг АНУ-ын зэвсэгт хүчний дэргэд байгуулах шийд гаргажээ.
* 1918 - Финландын иргэний дайн: Улаан армийн босогчид нийслэл Хелсинки хотод хяналтаа тогтоов.
* 1932 - Японы эзэн хааны арми Шанхай хотод дайралт хийв.
* 1933 - Энэтхэгээс тусгаар тогтнох хөдөлгөөн Пакистан улсад эхэлжээ.
* 1935 - Исландын парламент үр хөндөлтийг хүлээн зөвшөөрөв. Ингэснээр баруун еврпын улс орнуудаас анх удаа үр хөндөлтийг хүлээн зөвшөөрсөн улс болжээ.
* 1938 - Германы автомашин жолоодогч Рудольф Карациолла Мерседес-Бенз W195 загвараар цагт 432.7 км хурдалснаар зам дээрх хурдыг шинэчлэн тогтоов.
* 1956 - Рок н Роллын хаан гэгдэх Элвис Пресли анх удаагаа телевизийн нэвтрүүлэгт оролцжээ.
* 1958 - Данийн алдарт Лего компани одоогийн угсардаг тоглоомны загварыг гаргаж, патентжуулав.
* 1965 - Канад улсын парламент одоогийн төрийн далбааг соёрхон баталжээ.
* 1981 - АНУ-ын ерөнхийлөгч Роналд Рейган улс дотроо өсөөд байсан газрын тосны үнийг зохицуулах шийдвэр гаргаж, тодорхой хэмжээнд бууруулав. Ингэснээр 1979 оноос үүссэн эрчим хүчний салбарын хямрал арилах үндэс тавигджээ.
* 1985 - Этиоп тэргүүтэй Африкийн улсуудад үүссэн өлсгөлөнг даван туулах зорилгоор Америкийн хөгжмийн одууд хамтарч "We Are the World" хит дууг олон нийтэд цацав.
* 1986 - Сансарын Shuttle хөтөлбөр: АНУ-аас баталсан Shuttle хөтөлбөрийн хүрээнд STS-51-L тусгай тогтоолын дагуу Challenger хөлөг хөөрсөн боловч тэр дороо сөнөж, хөлгийн багийн долоон гишүүн бүгд амиа алдав.
* 2006 - Польш улсын нийслэлд байрлах Катовисийн олон улсын үзэсгэлэнгийн танхимын нэг давхар их хэмжээний цасыг даалгүй нурж, 65 хүн амиа алдан, 170 хүн гэмтэж, бэртжээ.
== Энэ өдөр төрөгсөд ==
* 1457 - Английн эзэн хаан VII Хенри (1509 онд нас барсан)
* 1600 - Ромын пап IX Клемент (1669 онд нас барсан)
* 1717 - Оттомаын эзэнт гүрний султан III Мустафа (1774 онд нас барсан)
* 1784 - Их Британийн ерөнхий сайд Абердийний 4дэх гүн Жорж Хамилтон-Гордон (1860 онд нас барсан)
* 1822 - Канадын хоёр дахь Ерөнхий сайд Александер Макензи (1892 онд нас барсан)
* 1853 - Кубын хувьсгалын эцэг, сурган хүмүүжүүлэгч Хосе Марти (1895 онд нас барсан)
* 1865 - Финландын анхны ерөнхийлөгч Каарло Юхо Сталберг (1952 онд нас барсан)
* 1887 - Америкийн нэрт төгөлдөр хуурч Артур Рубинштайн (1982 онд нас барсан)
* 1897 - Зөвлөлтийн нэрт кино зохиолч Валентин Катаев (1986 онд нас барсан)
* 1912 - Америкийн нэрт зураач Жексон Поллок (1956 онд нас барсан)
* 1922 - Нобелийн шагналт Америкийн биохимич Роберт В.Холли (1993 онд нас барсан)
* 1938 - Олимпийн хошой, Дэлхийн дөрөв, Европын хоёр удаагийн аварга ЗХУ-ын хүндийн өргөгч Леонид Жаботиньский (2016 онд нас барсан)
* 1940 - Мексикийн болон дэлхийн тэргүүн баян Групо Карсо компанийн эзэн Карлос Слим Элу
* 1944 - Алдарт ZARA брендыг үндэслэгч Росалиа Мера (2013 онд нас барсан)
* 1948 - Либерийн 22 дахь ерөнхийлөгч Чарльз Тейлор
* 1949 - Шинэ Зеландын 34 дахь ерөнхий сайд Майк Моор
** NBA-н зургаан удаагийн аварга дасгалжуулагч Грегг Попович
* 1950 - Бахрейны хаан Хамад бин Иса аль Халифа
* 1955 - Францын 23 дахь ерөнхийлөгч Николья Саркози
* 1959 - "Амьд үхдэл", "Шоушенкээс оргосон нь", "Ногоон бүс" зэрэг киноны зохиолч Френк Дарабонт
* 1972 - Олимпийн мөнгө, Дэлхийн хүрэл медалт Нидерландын дугуйч Леон ван Бон
* 1976 - Америкийн реппэр Рик Росс
* 1978 - Италийн домогт хаалгач Жианлуйжи Буффон
** Английн хөлбөмбөгч Жейми Каррагер
* 1981 - "Бөгжний эзэн" цувралын од Элижа Вүүд
* 1984 - Америкийн сагсанбөмбөгч Андре Игуодала
* 1986 - Олимпийн алт, мөнгөн медальт, Дэлхийн зургаан удаагийн аварга Австралийн завьч Натан Ауттеридж
* 1989 - Голландын хөлбөмбөгч Сийм де Йонг
== Энэ өдөр нас барагсад ==
* 814 - Ариун Ромын эзэнт гүрний анхны хаан Шарлмайн (742 онд төрсөн)
* 1256 - Германы эзэнт гүрний хаан II Виллам (Төрсөн огноо тодорхойгүй)
* 1547 - Английн хаан VII Хенри (1491 онд төрсөн)
* 1621 - Ромын пап V Паул (1550 онд төрсөн)
* 1859 - Их Британийн ерөнхий сайд Ф.Ж.Робинсон (1782 онд төрсөн)
* 1939 - Нобелийн шагналт Ирландын яруу найрагч В.Б.Йетс (1865 онд төрсөн)
* 1953 - Австралийн 9 дэх Ерөнхий сайд Жеймс Скаллин (1876 онд төрсөн)
* 1883 - Австралийн 15 дахь ерөнхий сайд Франк Форд (1890 онд төрсөн)
* 1989 - 10-р Ванчин Лам Чойжи Галсан (1938 онд төрсөн)
* 1996 - Супермэнийг зохион бүтээгч Жерри Сийгал (1914 онд төрсөн)
** Нобелийн шагналт Америкийн яруу найрагч Йосеф Бробски (1940 төрсөн)
* 2015 - Нобелийн шагналт Францын химич Ив Шовин (1930 онд төрсөн)
* Арми үүссэн өдөр (Армени)
▲== Тэмдэглэлт баярууд ==
* Сүлжээ хамгаалалтын өдөр
----
|