Зайсан: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
Zorigt moved page Зайсан to Зайсан толгой |
No edit summary |
||
Мөр 1:
'''Зайсан''' (хятад ханз:宰相, англиа галиг:Zǎixiàng) бол эртний хятадын [[Жоу улс]]ын [[Чи ванлиг]]ийн үед МЭӨ 685 онд үүссэн цол юм. Тэргүүн сайд гэх утгатай. Түүнээс хойш [[Их Цинь улс]]ын [[Цинь Ши хуанди]] хэрэглэж, [[Хань улс|Хань]], [[Жинь улс|Жинь]], [[Сүй улс|Сүй]], [[Тан улс|Тан]], [[Сүн улс|Сүн]], [[Зүрчид]]ийн [[Алтан улс]], [[Кидан]]ы [[Ляо улс]], [[Монгол]]ын [[Их Юань улс]], [[Мин улс|Мин]], [[Манж]]ийн [[Чин улс]], [[Зүүнгарын хаант улс]], [[Умард Юань улс]] гэх мэт Зүүн Азийн олон улсад хэрэглэж байсан. Харин Монголд Их Юань улсын үеэс өргөн дэлгэрч, отог захирах дунд зэргийн албан тушаал болжээ.
#REDIRECT [[Зайсан толгой]]▼
==Монгол дахь зайсангууд==
[[Юань улс]]ын үед төрийн 4-р дэсийн түшмэл байсан. [[Цагаан түүх|Дөрвөн төрийн арван буянт номын цагаан түүх]] хэмээх сурвалжид "doluyan yeke bing-i erkileku doluyan jayisang mede"<ref>Монгол улсын арван буянт номын цагаан түүх нэрт судар оршивой. Хэвлэлд бэлтгэсэн Б.Баярсайхан. УБ., 2002. т.100</ref> (долоон их бинг эрхилэх долоон зайсан мэд) гэж тодорхой бичсэн байдаг. Харин улс төрийн бутралын үед ямар эрх мэдэлтэй байсан талаар [[Н.П.Шастина]] почётный титул правителя аймака буюу аймгийн захирагчын цол гэж үзсэн байна. Зайсангуудыг хууль цаазын бичиг, түүхэн сурвалжид '''бага ноёд''' гэх бүлэгт багтаажээ. [[Зүүнгарын хаант улс]]ад отог ба жасыг захирах хүн нь зайсан цолтон байв. XVIII зууны үед 60 гаруй ийм зайсан байжээ. [[Халх Монгол]]д [[Их Шавь|их шавийн]] отгуудын даргыг зайсан гэж нэрлэх бөгөөд жил бүр хүрээнд алба өргөхөөр ирэхдээ [[Богд хан уул]]ын хойд биед бууж, тахил өргөдөг байсныг одоо үед [[Зайсангийн ам]], [[Зайсан толгой]] гэж нэрлэж байна. Тухайн үед шар зайсан, хар зайсан, сул зайсан гэж 3 ангилж байв. Өмнөд Монголын [[Их Зуугийн чуулган]]ы [[Ордос]]ын [[Зээн хороо]]нд Чингис хааны онгоныг сахигч найман яамтан дотор 500 өрх шар дархадыг захирагч зайсан гэх сул тушаал орж байв. Их онгоны зайсангууд нь тэдгээр өрхийг захирч, чинсанд захирагддаг байжээ.
==Холбоотой мэдээлэл==
*[[Монгол ноёдын цол хэргэм]]
==Эшлэл==
[[Ангилал:Цол]]
| |||