Windows XP: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 1:
[[File:Xp n 03.jpg|thumb|Дэлгэцийн агшин]]
'''[[:en:Windows_XP|Windows XP]]''' үйлдлийн систем нь Microsoft-оос гаргасан хувийн компьютерт зориулсан үйлдлийн систем юм. 2001 оны найман сарын 24нд үйлдвэрлэгдэж эхэлсэн бөгөөд тухайн оны арван сарын 25 наас жижиглэн борлуулах зорилгоор гаргаж байсан. Windows XP-ийг анх 1990 оноос “Neptune” хөгжүүлж ирсэн бөгөөд  энэ үйлдлийн систем нь Windows NT цөмтэй Windows 2000 гэх шинэ хувилбараас анх бизнесийн зах зээлд хэрэглэхээр төлөвлөж байсан. XP нь MS-DOS-ийн үндсэн ашиглалт аюулгүй байдал, тогтвортой байдал, үр ашигтай байдал зэрэг дээр үндэслэсэн байдаг. Энэ нь зохиогчийн эрх зөрчих аюултай байсан тул Windows-ийн анхны хувилбарууд дээр хэрэглэгчийн интерфэйсийг нэмж өгсөн. Windows XP-г гаргасны дараа хэрэглэгчдэд ойлгомжтой хялбар интерфэйс, техник хангамж тоног төхөөрөмжийн дэвшил, мультимедиа боломжуудыг өргөнөөр нэмж өгсөн зэрэг нь хэрэглэгчдээс өндөр үнэлгээ авахад хүргэсэн. Шинэ лицензтэй загвар болон бүтээгдэхүүнийг идэвхжүүлэх(activation) хийх зэрэг асуудлууд байсан ч энэхүү үйлдлийн систем нь өргөн ашиглагдах нь тодорхой болсон юм. Дэлхий дээр  таван жилийн хугацаанд ойролцоогоор 400 сая хувь Windows XP зарагддаг гэсэн тооцоо бий. 2014 оны дөрвөн сар гэхэд нэг тэрбум гаруй XP зарагдсан байна. Windows XP-гийн хөгжүүлэлт 2008 оны зургаадугаар сарын 30нд дууссан байдаг бол түүнээс хойш 2010 оны арван сар хүртэл netbooks үргэлжлүүлсэн. Windows Vista үйлдлийн систем гарсны дараа ч Windows XP нь борлуулалт өндөртэй байсан бөгөөд Windows 7 гарсны дараа хэрэглээ нь буурсан. 2016 оны байдлаар XP нь Windows 7, Windows 10, Windows 8.1 ийн дараа буюу дөрөвт орох Windows-ийн хувилбар юм. Зарим оронд одоо ч алдартай байгаа бөгөөд  Африк бүхэлдээ болон Ази тив тэр дундаа БНХАУ-д ширээний компьютер тутмын гуравны нэг нь Windows XP ашиглаж байна гэсэн судалгаа байдаг.
 
=== Өөрчлөлт шинэчлэлтүүд ===
==== [[:en:User_interface|Хэрэглэгчийн интерфейс]] ====
[[File:Windows-xp-bliss-start-screen-100259803-orig.jpg|thumb|Калифорни Напа толгод]]
 
Өмнөх хувилбаруудаас удамшсан интерфэйсүүдийг, “alpha compositiong эффэкт”, “drop shadows” болон “visual style” зэргээр шинэчлэж үйлдлийн системийн харагдах байдлыг сайжруулсан.  Олон тооны эффект нь компьютерийн процессийн чадлаар үйлдлийн системээр тодорхойлогдон идэвхиждэг, мөн case-by-case үндсээр идэвхижэж, идэвхигүй болгоно. XP нь ClearType-ийг нэвтрүүлсэн, энэ нь LCD дэлгэц дээр фонтуудын харагдацыг сайжруулхын тулд дэд фиксл зурах системийг загвачирласан. Шинэ системийг icon-ний багц нэмэгдсэн. Үндсэн дэлгэцийг зураг Bliss нь Californai мужын Напа тосгоны  ногоон толгод болон олон давхар үүлтэй цэнхэр тэнгэрийн зураг юм. Start menu нь XP дэх хамгийн эхний томоохон шинэчлэлт болсон. Энэ нь хоёр баганатай жагсаалт болдог, хамгийн их хэрэглэгддэг програмуудыг харуулах, хамгийн сүүлд нээгдсэн файлуудыг харуулах мөн уламжлалт цуврасан “All programs” цэстэй. Taskbar нь зөвхөн нэг л товчлуур дарснаар програмруу нэвтэрч орж чаддаг болсон. Мэдэгдэлүүд нь идэвхгүй icon-уудаар нуугдсан байдаг. Taskbar нь санамсаргүй өөрчлөлт оруулах ийш тийш нь зөөх зэргээс сэргийлж түгжигдсэн байдаг. Нийтлэг командын мөрөнд  жагсаалт нэмэгдсэн мөн Windows Explorer нь шинэ командын мөр дээр суурилан шинэчлэгдсэн. Үүний үүрэг нь дэлгэцэнд фолдеруудыг харагдуулах түүн дотор файлуудыг ажиллуулах үүрэгтэй бөгөөд үүнд дуу болон зургийг багтаасан фолдерууд мөн CD харагдана.
[[File:Windows-xp-taskbar.gif|thumb|Командын мөр]]
 
==== Дэд бүтэц (infrastructure) ====
XP нь pregetcher –ийг ашиглан асах үйл явц болон програмуудын хурдыг сайжруулсан. Энэ нь програмыг суулгах болон түүнд тохирсон driver-ийг суулгахад үр ашгаа өгнө. Мөн өмнөх хувилбаруудаасаа маш олон тооны шинэчлэлт хийсэн үүнд системийн админы хэрэглэх програмууд болох Windows Installer, Windows Script Host, Disk Defragmenter, Windows Task Manager, Group Policy, CHKDSK, NtBackup, Microsoft Management Console, Shadow Copy, Registry Editor, Sysprep болон WMI програмуудад томоохон шинэчлэлтийг хийсэн. XP нь оюуны өмчийн тухай мөн чухалчилж шинэчлэлт хийсэн. Өөрсдийн лицензээ Windows Product Activation-оор сайжруулж өгсөн. Windows-ийн бүх лицензтэй компьютерүүд нь бүгд өөрсдийн гэсэн ID тай байх бөгөөд үүнийг техник хамгамж зөвлөгөө зэргийг интернэт болон телефон утсаар дамжуулан авах боломжтой. XP-ийг суулгаснаас хойш 30 хоногийн дотор идэвхжүүлэлт хийгдээгүй бол үйлдлийн системийг ажиллагаагүй болгодог. Windows нь тогтмол техник хангамжаа шалгаж байдаг. Хэрэв техник хангамж солигдсон бол заавал дахин идэвхжүүлдэг.
Line 16 ⟶ 17:
===== Давуу талууд =====
# Татах болон татасны дараа суулгахад хялбар
# [[:en:Microsoft_Outlook|Microsoft outlookOutlook]]-ийн хаягын нууцлал сайжирсан.
# Техник хангамж болон програм хангамжууд холбогдоход асуудал байхгүй.
# XP нь бусад үйлдлийн систем буюу Windows Vista, Windows 7, Windows 8 аас бага зайг эзэлдэг. Энэ нь компьютерийн нөөцийг бага ашигладаг гэсэн үг.
Line 31 ⟶ 32:
# Хамгийн том сул тал нь хамгаалалт юм. XP-д зориулсан вирус маш их байдаг бөгөөд үүнийг XP-ийн өөрийн вирусний програм хамгаалж чаддаггүй. Ийм учраас интернэт банканд ашигладаггүй.
# Тоглоомчдод зориулсан үйлдлийн систем биш. Учир нь өндөр түвшний видео карт ашигладаг тоглоомууд болон DirectX 10 болон DirectX 11 дэмждэггүй.
 
===== Хөгжүүлэлт зогссон тухай =====
АНУ-ын сүлжээний аюулгүй байдал, зөвлөх үйчилгээ үзүүлдэг “FireEye” компанийн судлаачид Windows XP болон Windowsсервер 2003 үйлдлийн системд Privilege escalation буюу үйлдлийн систем, программын алдааг ашиглаж халдлага үйлдэгч этгээдэд сүлжээнд хандах эрх олж авах нөхцлийг бүрдүүлэх төрлийн эмзэг байдлыг илрүүлсэн байна. 2014 оны 4 дүгээр сарын 8-нд Microsoft компани нь Windows XP, Office 2003 зэрэг бүтээгдэхүүнийг хөгжүүлэхээ зогсоож байгааг мэдэгдсэн. Энэ өдрөөс хойш эдгээр бүтээгдэхүүн цаашид ямар ч үйлчилгээ авах боломжгүй болсон байна. Үүнд:
Line 39 ⟶ 41:
Хөгжүүлэлт зогссон хэдий ч Windows XP үйлдлийн системтэй компьютерүүд эсвэл Office 2003 ажиллаж буй бүтээгдэхүүнүүдийг үргэлжлүүлэн ажиллуулах боломж байгаа. Гэвч хөгжүүлэлт нь зогссон программ хангамж ашиглах нь вирусын аюул болон бусад аюулгүй байдалд эрсдлийг нэмэгдүүлнэ. Тэгэхээр хэрэглэгчид одоогоор хөгжүүлэлт хийгдэж буй үйлдлийн систем болон оффисын программаар сайжруулахаас өөр сонголт байхгүй болж байна. Энэ салбарын зах зээл дээрх программ хангамж нийлүүлэгчид болон үйлчилгээ үзүүлэгчид нь Windows XP болон Office 2003-аас одоогоор хөгжүүлэлт хийгдэж бүтээгдэхүүн рүү шилжүүлэлт хийхийг санал болгодог.
Windows XP-ийн хөгжүүлэлт дууссаны дараа тухайн хэрэглэгч үргэлжлүүлэн ашиглахдаа Internet Explorer-аас бусад хөтөчийг ашиглаж зарим нэг эрсдлийг бууруулж болох юм. Хэрэглэгчид өөрсдийн сонгосон өөр хөтчийн хөгжүүлэлттэй холбоотой асуудлыг лавлаж судлах хэрэгтэй.
 
 
 
=== Системийн шаардлага ===
Мөр 104:
|}
 
=== ГаднахЦахим холбоос ===
{{Commons|Microsoft Windows XP|Windows XP}}
* [https://www.microsoft.com/en-gb/ Майкрософт компанийн Windows XP үйлдлийн системийн албан ёсны цахим хуудас]
 
* https://en.wikipedia.org/wiki/Windows_XP
* http://www.online-sciences.com/computer/what-are-the-advantages-and-disadvantages-of-windows-xp/
* https://www.microsoft.com/en-us/windowsforbusiness/end-of-xp-support
 
[[Ангилал:Өмчлөлийн програм]]
[[Ангилал:Үйлдлийн систем]]
[[Ангилал:Windows]]