Чормаган хорчи: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 1:
'''Чормаган''' (Чормаган, Чормуган) жанжны хувьд төрсөн он сар нь түүхийн сурвалж бичгүүдэд байдаггүй. Түүхэнд бичсэнээр [[Сөнөд]] аймгийн хүн гэж тэмдэглэгджээ.
Чормаган (Чормаган, Чормуган) жанжны хувьд төрсөн он сар нь түүхийн сурвалж бичгүүдэд байдаггүй. Түүхэнд бичснээр Сөнөд аймгийн хүн гэж тэмдэглэгджээ. Чингис хаантай Инд мөрий дэргэд болсон тулалдаанд бут ниргүүлсэн Желлал Аддин хэсэг хугацаа өнгрүүлсний эцэст тарсан хорезмчуудаа цуглуулж Арменийг эзэлж Газни хотын дэргэд Гүрж Армений хамтарсан цэргийг бут ниргэж Гүржтэй найрамдах бодлого явуулж байсан.Учир дараа нь монголчуудтай байлдах хэрэгтэй учраас бэлтгэлтэй цэргээ тараахыг хүссэнгүй.Энэ мэдээг Өгэдэй хаан дуулж 4 түм цэргийг Чормаган жанжинд өгч Желлал Аддинын нуга дарах зарлига өгсөн.Тэрээр энэ зарлигийг сонсоод өргөн фронтоор давшиж хорезмын 1ч харуул цэрэг үлдээдгүй хүйс тэмтэрч урагшилж байсныг Жэллал Аддин анзааралгүй байж байгаад Чормаган жанжины цэргийн суманд сийчүүлэн үхжээ.Харин яг энэ үед их хуралдай болж Цагадай хааны санлаар Чингисийн угсааны 13 хөвгүүн оролцсон Орос болон Европыг эзлэх их цэрэг мордоход зүүн талаас нь хамгаалж кавказыг дайлах 3 түм цэргийн ерөнхий жанжинаар Чормаган жанжин томилогдов.Тэрээр цэргээ 7 ангид хувааж энэ нь Желлал Аддины довтолгоонд сүйрсэн Горж Армен дорвитой эсэргүүцэл үзүүлж чадахгүй гэж үзэж байсан нь оновчтой болж бараг эсэрүүцулгүй шахуу Монголчуудын гарт оржээ.Кавказыг дайлахад Азарбайджан идэвхтэй эсэргүүцэл үзүүлж байсныг ихэнх хотын галдан шатаасан байна.Кавказын улсуудын найдаж байсан Гүржүүд эсэргүүцэж гайваагүй учир Кавказ нь 2 жилиййн дотор монголчуудад эзлэгджээ.
 
ЧормаганУрьд (Чормаган,[[Чингис Чормуган)хаан]]тай жанжны хувьд төрсөн он сар нь түүхийн сурвалж бичгүүдэд байдаггүй. Түүхэнд бичснээр Сөнөд аймгийн хүн гэж тэмдэглэгджээ. Чингис хаантай[[Инд мөрөн|Инд мөриймөрний]] дэргэд болсон тулалдаанд бут ниргүүлсэн Желлал Аддин хэсэг хугацаа өнгрүүлснийөнгөрүүлсний эцэст тарсан хорезмчуудаа цуглуулж Арменийг эзэлжэзлээд Газни хотын дэргэд Гүрж, Армений хамтарсан цэргийг бут ниргэж, Гүржтэй найрамдах бодлого явуулж байсан.Учир дарааДараа нь монголчуудтай байлдах хэрэгтэй учраас бэлтгэлтэй цэргээ тараахыг хүссэнгүй. Энэ мэдээг [[Өгэдэй хаан]] дуулж 4 түм цэргийг Чормаган жанжинд өгч, Желлал АддинынАддиныг нуга дарах зарлигазарлиг өгсөн. Тэрээр энэ зарлигийг сонсоод өргөн фронтоор давшиж, хорезмынХорезмын 1 ч харуул цэрэг үлдээдгүйүлдээлгүй хүйс тэмтэрч урагшилж байсныг ЖэллалЖеллал Аддин анзааралгүй байж байгаад Чормаган жанжиныжанжны цэргийн суманд сийчүүлэн үхжээ. Харин яг энэ үед их хуралдай болж, [[Цагадай]] хааны санлаарсаналаар Чингисийн угсааны 13 хөвгүүн оролцсон, Орос болон Европыг эзлэх их цэрэг мордоход зүүн талаас нь хамгаалж, кавказыгКавказыг дайлах 3 түм цэргийн ерөнхий жанжинааржанжнаар Чормаган жанжин томилогдов. Тэрээр цэргээ 7 ангид хувааж энэ нь, Желлал Аддины довтолгоонд сүйрсэн ГоржГүрж, Армен дорвитой эсэргүүцэл үзүүлж чадахгүй гэж үзэж байсан нь оновчтой болж, бараг эсэрүүцулгүйэсэрүүцэлгүй шахуу Монголчуудынмонголчуудын гарт оржээ. Кавказыг дайлахад АзарбайджанАзербайжан идэвхтэй эсэргүүцэл үзүүлж байсныгбайсан тул ихэнх хотынхотыг нь галдан шатаасан байна. Кавказын улсуудын найдаж байсан Гүржүүдгүржүүд эсэргүүцэж гайваагүйгавиагүй учир Кавказ нь 2 жилиййн дотор монголчуудад эзлэгджээ.
 
Чормаган 1241 оны орчимд нас нөгчсөн бөгөөд орыг нь түүний туслах [[Байжу]] залгажээ. Чормаганы хүү [[Ширамун]] хожим Ил хаад болох [[Хүлэгү]], [[Абаха]] нарт хүчин зүтгэж байв<ref>Jackson, Peter (December 15, 1993). [http://www.iranicaonline.org/articles/cormagun-mongol-cormagun-in-pers Čormāgūn]. ''[[Encyclopædia Iranica]]''.</ref>. Мөн охин [[Есүхан]] нь [[Гүржийн VII Давид хаан]]тай гэрлэжээ<ref>{{cite book|last=Howorth|first=Henry H.|author-link=Henry Hoyle Howorth|title=History of the Mongols from the 9th to the 19th century. Part III|year=1888|publisher=Longmans, Green, And Co|location=London|url=https://archive.org/details/historyofmongols03howouoft |page=198}}</ref>.
 
==Эшлэл==
{{reflist}}
 
[[Ангилал:1241 онд өнгөрсөн]]
[[Ангилал:Иx Монгол Улсын цэргийн хүн]]