|
Түүхэн үйл явц, газар орон, улс төр, соёлын ялгаатай хэв шинжээс шалтгаалж янз бүрээр тэмдэглэгдэж байсан.
Өмчит журам гэдэг бол "Хүмүүс (ажилчин) өмчгүй учир хөдөлмөрөө хөрөнгөтөнд худалдаж, бүтээгдэхүүн бий болгоно. Хөрөнгөтөн бүтээгдэхүүнийг арилжиж, өмчийн хөрөнгөө арвижуулдаг ([[нэмүү өртөг]]) горимийггоримыг хэлнэ"<ref> Marx, K. ''Capital'', Progress Publishers (1954) [1977], Vol. I, Ch. 25, p580. Also Kerr Edition (1906), p678. </ref> гэж [[Карл Маркс|К. Маркс]] бусдаас өөрөөр санал дэвшүүлсэн бол [[Людвиг вон Мизес|Л. Мизес]], [[Айн Рэнд|А. Рэнд]], [[Милтон Фридман|М. Фридман]], [[Мюррей Ротбард|М. Ротбард]] нарын тодорхойлолт янз бүр хэдий ч юун түрүүнд [[чөлөөт зах зээл]], төрийн оролцоогүй байх журамтай гэдэгт нэгддэг.
[[Эдийн засагч|Эдийн засагчид]], улс төрийн засагчид, [[түүхч]]ид нь өмчит журамд өөр өөрөөр ханддаг. Эдийн засагчид ихэвчлэн засгийн газрын хяналтгүй зах зээл, өмчлөх эрхийг нь онцолдог.<ref>{{Cite book|author=Tucker, Irvin B.|title=Macroeconomics for Today|pages=553|year=1997}}</ref><ref>{{Cite book|author=Case, Karl E.|title=Principles of Macroeconomics|publisher=Prentice Hall|year=2004}}</ref> Харин дийлэнх улс төрийн эдийн засагчид хувийн өмч, талуудын харилцаа, цалинт хөдөлмөр, ангийн байгуулал, түүхэн цаг хугацаан дахь уялдааг чухалчилдаг.
===Капитализмын талаар өгүүлэх нь:===
Капитализм буюу ЗЗЭЗ-ийн гол үзэл санаа нь хэн чадалтай нь, хүчтэй нь, овсгоогоороо авчовсгоотой нь хөрөнгөтний давхаргыг бүрдүүлж нийгмийг авч явах ёстой гэдэг. Капитализмын үед хүмүүст хувийн өмч гэх зүйл байх бөгөөд үйлдвэрлэл үйлчилгээ явуулан өөрөө хөгжихийн хэрээр нийгмээ бас хөгжүүлж байдаг.
Хүмүүс эрх чөлөөтэй сайхан амьдрах хүсэл капитализмын шахалт шаардлагаар гарч байна. ▼гэдэг. Капитализмын үед хүмүүст хувийн өмч гэх зүйл байх бөгөөд үйлдвэрлэл үйлчилгээ явуулан өөрөө хөгжихийн хирээр нийгмээ бас хөгжүүлж байдаг.
▲Хүмүүс эрх чөлөөтэй сайхан амьдрах хүсэл капитализмын шахалт шаардлагаар гарч байна.
Үйлдвэрлэлд юу хэрэгтэй вэ? Зах зээл дээр бид юуг худалдаж, юуг худалдан авдаг вэ? Эдгээр бол [[газар]], [[хєдєлмєрхөдөлмөр]], [[капитал]] 3гурав юм. Эдгээрийг vйлдвэрлэлийнүйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс гэдэг. Энэ үйлдвэрлэлийн хүчин зvйлс нь капитализмыг бий болгожээ.
хvчин зvйлс гэдэг. Энэ vйлдвэрлэлийн хvчин зvйлс нь капитализмыг бий болгожээ.
Капитализмын гол үндэс нь болж байсан хүмүүс нь урьдын [[феодал]]ын үлдэгдлүүд юм: \(газрын эзэд, худалдаачид, фермер аж үйлдвэрлэгчид, дунд ангийн
төлөөлөгчид гэх мэт\).
Капитализмд бvгд тэгш эрхтэй. Баяжих, шударгаар хєрєнгєхөрөнгө хуримтлуулах эрх нь ч нээлттэй. Энэ эрхийг нь тєртөр хамгаална. Иргэн хvнхүн хариуд нь татвар тєлнєтөлнө. Учир нь үнэгvй юм гэж үгүй. Капитализмд аливаа хүн ажиллахгvй байх эрхтэй. Хүн хямд ажлаас татгалзах боломжтой. Хэн ч түүнийг албадахгүй. Гэвч зах зээл өөрөө ямар ч хүнийг xүмүүжүүлдэг гэх.
Учир нь vнэгvй юм гэж vгvй.
Капитализмд аливаа хvн ажиллахгvй байх эрхтэй. Хvн хямд ажлаас татгалзах боломжтой. Хэн ч тvvнийг албадахгүй. Гэвч зах зээл єєрєє ямар ч хүнтйг
xvмvvжvvлдэr гэх.
VйлдвэрлэлийнҮйлдвэрлэлийн хvчинхүчин зvйлзүйл vvссэнээрүүссэнээр, газар, хєдєлмєрхөдөлмөр, капитал эдийн засгийн эргэлтэндэргэлтэд орсноор техникийн дэвшил, технологийн хєгжилхөгжил эрс хурдсах боломж
бүрэлдэн бий болсон. Гэхдээ капитализмын нэг том дутагдал. Тэр нь баталгаа, найдварын хомсдол юм. [[Феодал]]ын нийгмийн vедүед бол хамжлага ардад хичнээн
хэцүү үе ч гэсэн эзэн ноёноосоо бага хэмжээний єлөл залгуулах хvнсхүнс авах эрхтэй байж. Харин капитализмд ажилчин хvнийхүний амьдралын баталгаа тун хэврэг.
ЄнєєдєрӨнөөдөр ажилтай байна, харин маргааш энэ хэвээрээ байх уу үгүй юу гэдэг дээр ямар ч баталгаа байхгvйбайхгүй, єєрєєөөрөө єєртєєөөртөө л найдна. Капитализмыг устгах нэг
хүчин зүйл нь ядуурал юм.
Капитализмын гол зарчим нь: ТА 2 ҮНЭЭТЭЙ БОЛ НЭГ ҮНЭЭГ НЬ ЗАРААД БУХ ХУДАЛДАЖ АВНА...мөн ийм л зарчимтай.
Эцэст нь дүгнээд хэлэхэд Капитализм ба [[социолизм]] 2ыг харьцуулж үзнэ гэдэг нь дэндүү өрөөсгөл зүйл болох юм.
Бидний эцэг эх, буурай нар социолизмын үед сайхан байжээ хэмээн шүүрс алдан ярих нь элбэг байдаг. Тэр үед хүмүүс илүү зүйлд шуналгүй зөвхөн улсаас
зааж өгсөн норм хэмжээг биелүүлэх гэж мэрийн ажиллаж хөдөлмөрлөдөг байсан. Бүх зүйл улсын өмч, харин түүнийг хайрлаж хамгаалах нь иргэн хүний үүрэг
хэмээн мах цусанд нь шингэтэл ойлгуулсан байдаг.
== Эшлэл ==
| 