Жаркханд: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 16:
|хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = 24 тойрогт хуваагдана
|нутгийн_төвийг_юу_гэх = Мужийн төв
|нутгийн_төв = [[ЖамшедпурРанчи]]
|газар_нутаг = 79,714 км² (16-р том)
|хүн_ам = 32,988,134 (14-р олон)
Мөр 31:
 
== Газар зүй ==
[[Зураг:OrissaJharkhand Statelocator map.svg|thumb|left|180px|Нутгийн хуваарь]]
Жарканд нутаг [[ЭнэтхэгийнЭнэтхэг хойг]]ийнорны дорнод хэсэгт оршдог.
 
[[Бихар]], [[Уттарпрадеш]], [[Чаттисгар]], [[Орисса]], [[Өрнө Бенгал]] мужтай хиллэдэг.
 
Нутгийн ихэнх хэсгийг Чотанагпурын тэгш өндөрлөг гэдэг. 29.6% нь ой.
Нутгийн дорнод хэсэг нам доор газар, бусад талаараа уулархаг. 31% ой.
 
[[Субарнарека]], [[РушикуляКоэл]], [[МаханадиДамодар]] зэрэг гол мөрөн урсдаг.
Эрэг дагуу 1100 км² талбайт [[Чилика]] нуур тогтжээ.
 
Нутгийн хамгийн өндөр цэг нь [[Дорно Гат]] нурууны [[ДеомалиПарашнат]] (16721366 м) юм.
[[Субарнарека]], [[Рушикуля]], [[Маханади]] зэрэг гол мөрөн урсдаг.
 
Нутгийн хамгийн өндөр цэг нь [[Дорно Гат]] нурууны [[Деомали]] (1672 м) юм.
 
Зундаа 25 °C - 36 °C, өвөлдөө 15 °C - 28 °C халуун байна. 6-10-р сард хур ихтэй.
 
== Хүн ам зүй ==
 
Орисса мужийн хүн амын 81%олонх төрөлхийн ори[[хинди хэл|хинди]] хэлтэй. Бенгал,Хүн хинди,амын урдү,28% тэлүгүовог хэлтэн бас бийаймаг.
 
67.8% [[хиндү]], 14.5% [[лал]], 12.8% [[сарна шашин|сарна]], 4.3% [[христийн шашин|христ]]ийн шашин шүтлэгтэй.
Хүн амын 73.0% бичиг үсэгт тайлагдсан. Эрэгтэйд 82%, эмэгтэйд 64% байна. ХХИ нь 0.442 байгаа.
 
93.6% [[хиндү]], 2.8% [[христийн шашин|христ]], 2.2% [[лал]], бусад хэсэг сарна гэх мэт шүтлэгтэй.
 
=== Хот суурин ===
Томоохон хот (2011 оны байдлаар):
* [[БубанешварЖамшедпур]] – 8371,737339,438 хүнтэй,
* [[КаттакДанбад]] – 6061,007196,214,
* [[РауркелаРанчи]] – 5521,120,374,970.
* [[Бокаро]] – 564,319.
 
== Түүх ==
Эрт дээр үед Жарканд нутгийн умард хагас [[Магада]], өмнөд хагас [[Калинга]] улсын мэдэлд байв.
Эрт үед энэ хавийг [[Калинга]] гэж нэрийдэж байсан. НТӨ 261 онд Маврын [[Ашока]] хаан Калингаг эзлэн авсан тухай дурджээ.
 
Дундад зуунд [[Дорно Ганга]], [[Гажапати]], [[Их Могол улс|Их Могол]], [[Бенгал]] зэрэг улсын харьяанд орж явав.
 
2000 онд [[Бихар]] мужаас Жарканд мужийг салган байгуулжээ.
18-р зуунд [[Британийн эзэнт гүрэн|Британийн]] колоничлолын мэдэлд орж, Бенгал муж, Мадрас мужид салангид хамаарч байв. 1903 оноос ори хэлтний өөрийн гэх муж байгуулах хөдөлгөөн өрнөсөн. 1912 онд [[Бихар]]-Орисса муж үүсэн байгуулагдсаны дараа хоёр хуваагдаж 1936 онд ори хэлтний Орисса муж дангаараа байгуулагджээ.
 
Энэтхэгийн дорно өмнөд нутгаар тархсан [[Нахал]] тэрслүү бүлэг Жаркандад идэвхтэй байгаа.
1947 онд Орисса муж тусгаар тогтносон Энэтхэгийн муж болсон.
 
==Зураг ==
<gallery widths="170px" heights="130px">
Tribes and nature of Galudi, jharkhand, india.jpg
Hathigumpha.JPG
Dimna Dam during monsoon season.jpg
Irrawaddy dolphin-Orcaella brevirostris by 2eight.jpg
Yellow Pumpkin from Banapiri village 1 - Jharkhand state of India.JPG
Kalinga_battlefield_daya_river_dhauli_hills.jpg
Rath_Yatra_Puri_07-11027.jpg
</gallery>