|
== Түүх ==
1820 онд 14 настай жаал хүү Иосеф Смит нэгэн гайхамшигт үзэгдлийг харсан бөгөөд ингэснээр Мормонизмыг эхлүүлэх суурь нь тавигдсан. Тэр үзэгдэлд Бурхан болон Есүс Христ өөрсдийн биеэр түүн дээр ирж түүгээр дамжуулан Бурханы үнэн сүмийг дахин сэргээж, хүмүүсийг авар хэмээн айлдсан гэж Иосеф Смитын түүх номонд бичигдсэн байдаг. Үүний дараагаар Моронай гэх тэнгэр элч түүнд [[Алт]]ан ялтас, [[Гуулин]] ялтас гэх, эртний Америк тивд амьдарч байсан Индианчуудын бичиглэсэн түүхийн баримтыг авчирч өгсөн бөгөөд түүнийг Иосеф Смит өөрөө Ариун Сүнсний хүчээр орчуулан Мормоны ном буюу Есүс Христийн бас нэгэн гэрээ хэмээн хожим хэвлүүлсэн байна. Мормоны ном гэж нэрлэгдэх болсон шалтгаан нь үүнийг нэгтгэсэн хамгийн сүүлчийн бошиглогч буюу эш үзүүлэгч Мормон гэх хүнээс болсон юм. Үүнээс гадна Сургаал ба Гэрээ, Агуу Үнэт Сувд гэх 2 сударт итгэдэг. 1830 оны 4 сарын 6-нд анхны цуглаанаа 6 хүнтэйгээр эхлүүлж, албан ёсоор байгуулагдсан.
==Итгэлийн суурь==
Мормончууд Христэд итгэх тулгуур онол буюу Есүс хүн төрөлхтний төлөө ирсэн гэх онолд итгэх боловч Мормоны номонд бичигдсэн олон [[теологи]]йн онолд мөн итгэдэг. ЕХХҮГС-ийн Итгэлийн Тунхгаас тэдний юунд итгэдгийг харж болно. Дор харуулав.
Итгэлийн Тунхаг
1. Бурхан, Мөнхийн Эцэг, мөн Түүний Хүү Есүс Христ, мөн Ариун Сүнсэнд бид итгэдэг.
2. Адамын зөрчлийн улмаас бус, хүмүүн өөрсдийнхөө нүглүүдийн улмаас шийтгэгдэх болно гэдэгт итгэдэг.
3. Христийн цагаатгалаар дамжин Сайн мэдээний хуулиуд хийгээд ёслолуудад дуулгавартай байснаар бүх хүн төрөлхтөн аврагдана гэдэгт итгэдэг.
4. Сайн мэдээний анхдагч зарчмууд хийгээд ёслолууд нь: нэгдүгээрт, Их Эзэн Есүс Христэд итгэх итгэл, хоёрдугаарт, Наманчлал, гуравдугаарт, Нүглүүдийн ангижралын төлөөх усанд умбуулах баптисм, дөрөвдүгээрт, Ариун Сүнсний бэлгийн төлөөх гар тавилт гэдэгт итгэдэг.
5. Сайн мэдээг номлох хийгээд үүний ёслолуудыг гүйцэтгэхийн тулд хүн бошиглогчоор, мөн эрх мэдэл бүхий тэдний гар тавилтаар Бурханаас дуудагдах ёстой гэдэгт итгэдэг.
6. Анхны Сүмд байсан тэрхүү зохион байгуулалтад, тухайлбал төлөөлөгчид,бошиглогчид, пасторууд, багш нар, евангелистууд болон бусдад итгэдэг.
7. Хэлний, бошиглолын, илчлэлтийн, үзэгдлийн, эдгээхийн, хэлнүүдийн хөрвүүлгийн болон бусад бэлэгт итгэдэг.
8. Библи зөв орчуулагдсан байхын хэрээр Бурханы үг мөн гэдэгт бид итгэдэг. Тэрчлэн Мормоны Ном бол Бурханы үг мөн гэдэгт итгэдэг.
9. Бурханы илчилсэн бүгдэд, эдүгээ түүний илчилж буй бүгдэд бид итгэдэг, мөн Бурханы хаант улсад хамаарах олон агуу хийгээд чухал зүйлийг тэрээр цаашид илчлэх болно гэдэгт итгэдэг.
10. Израиль жинхэнэ ёсоор нэгдэж, мөн Арван овог дахин сэргэж, Сион (Шинэ Иерусалим) Америк тивд байгуулагдах болно гэдэгт, Христ дэлхий дээр өөрийн биеэр хаанчлах болно гэдэгт, мөн дэлхий шинэчлэгдэж мөн диваажингийн алдар суугаа хүлээн авах болно гэдэгт итгэдэг.
11. Ухамсрынхаа шаардлагын дагуу Бүхнийг Чадагч Бурханыг шүтэн бишрэх онцгой боломжийг бид шаардаж байна, мөн энэхүү онцгой боломжийг бүх хүмүүст зөвшөөрч, хэрхэн, хаана, эсвээс юуг шүтэн бишрэх нь тэдний хэрэг гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөг.
12. Хаад, ерөнхийлөгчид, удирдагчид, мөн шүүгчдэд захирагдаж хуулийг дуулгавартай дагаж, хүндлэн дээдэлж, мөн дэмжих ёстой гэдэгт итгэдэг.
13. Шударга, үнэнч, ариун явдалтай, нинжин сэтгэлтэй, ач буянтай байхад мөн бүх хүмүүст сайн сайхныг үйлдэхэд бид итгэдэг. Чухамдаа-Бүх зүйлд найддаг, тэд олон зүйлийг хүлцэн тэвчлээ, мөн бүх зүйлийг тэвчих болно гэдэгт найддаг гэсэн Паулын зөвлөгөөг тэд дагадаг хэмээн хэлж болно. Хэрэв ариун журамтай, сайхан, эсвээс сайн гэгддэг буюу сайшаалтай ямар нэгэн зүйл байдаг бол, тэд эдгээр зүйлүүдийг эрэлхийлдэг.
Иосеф Смит
[[File:Book of Mormon English Missionary Edition Soft Cover.jpg|thumb|Мормоны ном]]
Дэлхий даяар бараг бүх оронд өөрийн салбартай бөгөөд дэлхий дээр хамгийн хурдацтай өсч, хөгжиж буй шашны урсгал. Жил бүр ойролцоогоор 230,000 хүн шинээр гишүүн болдог. Дэлхийн хамгийн том хувийн их сургууль болох Бригам Янгийн Их сургууль болон ургийн бичгийн төвийг Солт Лейк хотод байгуулсан.
Жил тутмын Ерөнхий чуулганыг Солт Лейк хотноо хийдэг бөгөөд үүнийг дэлхийн 150 гаруй оронд өөрсдийн цуглааны байрууд болон интернетын [http://www.lds.org www.lds.org] хуудсаараа дамжуулан гишүүддээ 4 болон 10-р саруудын эхний Бямба, Ням гарагт хүргэдэг. 4-р сарын чуулганаар өмнөх оныхоо тайланг тавьдаг. Энэ нь Есүс Христийн Хожмын Үеийн Гэгээнтнүүдийн сүмийн талаарх хамгийн үнэн, өсөлтийн тухай мэдээлэл юм. Доор 2014 оны 4-р сарын 5,6-ны Бямба, Ням гарагуудад болсон Жил Тутмын 184 дэх Ерөнхий Чуулганы албан ёсны тайлангийн дүнг харуулав. Доорх мэдээлэл нь 2013 оны 12-р сарын 31-ний байдлаар болно.
1. Нийт гишүүд-15,082,028
2. Номлолын тоо-405
3. Номлогч-83,035
4. Номлогч бэлтгэх төв-15
5. Цуглааны байр-29,253
6. Шинээр бүртгэгдсэн хүүхдүүд-115,486
7. Семинарын оюутны тоо-391,680
8. Институтын оюутны тоо-352,488
8. Гэр бүл, ургийн бичгийн төв-4,689
9. Гэр бүлийн ургийн бичиг, түүхийн төвтэй улсын тоо-128
10.Ариун сүм-141
11. Сүмийн материалууд хэвлэгддэг хэлний тоо-177
==Монгол дахь Мормоны шашин==
[[Файл:1089779735_bayanzurkhbuilding.jpg|thumb|Баянзүрх дүүрэг дэх ЕХХҮГСүмийн төв байр]]
Ардчилал [[Монгол|Монгол орон]]д нэвтэрснээр гадны олон шашин нэвтэрсэн билээ. Үүний адилаар Мормоны шашин 1990-ээд оноос нэвтэрсэн. Мормоны сүм Монгол орны өнцөг булан бүрт байгаа бөгөөд Мормоны сүмийг таних тэмдэг нь тэдний сүмийн барилгын хийц загвар болно. Өдгөө дэлхий дээр 14 сая гаруй Хожмын Үеийн Гэгээнтнүүд амьдардаг бөгөөд үүнээс Монгол улсад 10,591 сүмийн гишүүдтэй, 23 цуглааны байртай. Тус сүм Монголд хамгийн их идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд олон улсын хүмүүнлэгийн байгууллагуудаар дамжуулан Монгол улсад олон сая ам долларын буцалтгүй тусламж болон хандивын байнга өргөдөг. Тухайлбал, үнэ төлбөргүй нүдний мэс хагалбар хийх, гүний худаг барих, Англи хэлний үнэ төлбөргүй сургалтууд явуулах, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг тэргэнцрээр хангах гэх мэт олон үйл ажиллагааг явуулдаг.
==Итгэлийн тунхаг==
Итгэлийн тунхаг бол Есүс Христийн Хожмын Үеийн Гэгээнтнүүдийн Сүм гэж юу болох, юунд, хэнд итгэдэг, хийдэг талаарх хамгийн товч тодорхой зүйл юм. Энэ бол анх уг сүм дахин сэргээгдэж байгуулагдснаас хойш баримталж буй зарчмыг шууд харж болно.
# БУРХАН, Мөнхийн Эцэг, мөн Түүний Хүү Есүс Христ, мөн Ариун Сүнсэнд бид итгэдэг.
# Адамын зөрчлийн улмаас бус, хүмүүн өөрсдийнхөө нүглүүдийн улмаас шийтгэгдэх болно гэдэгт бид итгэдэг.
# Христийн Цагаатгалаар дамжин Сайн мэдээний хуулиуд хийгээд ёслолуудад дуулгавартай байснаар бүх хүн төрөлхтөн аврагдана гэдэгт бид итгэдэг.
# Сайн мэдээний анхдагч зарчмууд хийгээд ёслолууд нь: нэгдүгээрт, Их Эзэн Есүс Христэд итгэх итгэл; хоёрдугаарт, Наманчлал; гуравдугаарт, Нүглүүдийн ангижралын төлөөх усанд умбуулах баптисм; дөрөвдүгээрт, Ариун Сүнсний бэлгийн төлөөх гар тавилт гэдэгт бид итгэдэг.
# Сайн мэдээг номлох хийгээд үүний ёслолуудыг гүйцэтгэхийн тулд хүн бошиглолоор, мөн эрх мэдэл бүхий тэдний гар тавилтаар Бурханаас дуудагдах ёстой гэдэгт бид итгэдэг.
# Анхны Сүмд байсан тэрхүү зохион байгуулалтад, тухайлбал төлөөлөгчид, бошиглогчид, пасторууд, багш нар, евангелистууд болон бусдад бид итгэдэг.
# Хэлний, бошиглолын, илчлэлтийн, үзэгдлийн, эдгээхийн, хэлнүүдийн хөрвүүлгийн болон бусад бэлэгт бид итгэдэг.
# Библи зөв орчуулагдсан байхын хэрээр Бурханы үг мөн гэдэгт бид итгэдэг; тэрчлэн Мормоны Ном бол Бурханы үг мөн гэдэгт бид итгэдэг.
# Бурханы илчилсэн бүгдэд, эдүгээ түүний илчилж буй бүгдэд бид итгэдэг, мөн Бурханы хаант улсад хамаарах олон агуу хийгээд чухал зүйлийг Тэрээр цаашид илчлэх болно гэдэгт бид итгэдэг.
# Израил жинхэнэ ёсоор нэгдэж, мөн Арван овог дахин сэргэж, Сион (Шинэ Иерусалим) Америк тивд байгуулагдах болно гэдэгт; Христ дэлхий дээр өөрийн биеэр хаанчлах болно гэдэгт; мөн дэлхий шинэчлэгдэж мөн диваажингийн алдар суугаа хүлээн авах болно гэдэгт бид итгэдэг.
# Ухамсрынхаа шаардлагын дагуу Бүхнийг Чадагч Бурханыг шүтэн бишрэх онцгой боломжийг бид шаардаж байна, мөн энэхүү онцгой боломжийг бүх хүмүүст зөвшөөрч, хэрхэн, хаана, эсвээс юуг шүтэн бишрэх нь тэдний хэрэг гэдгийт хүлээн зөвшөөрдөг.
# Хаад, ерөнхийлөгчид, удирдагчид, мөн шүүгчдэд захирагдаж хуулийг дуулгавартай дагаж, хүндлэн дээдэлж, мөн дэмжих ёстой гэдэгт бид итгэдэг.
# Шударга, үнэнч, ариун явдалтай, нинжин сэтгэлтэй, ач буянтай байхад мөн бүх хүмүүст сайн сайхныг үйлдэхэд бид итгэдэг; чухамдаа—бид бүх зүйлд итгэдэг, бид бүх зүйлд найддаг, бид олон зүйлийг хүлцэн тэвчлээ, мөн бүх зүйлийг хүлцэн тэвчих болно гэдэгт найддаг гэсэн Паулын зөвлөгөөг бид дагадаг хэмээн хэлж болно. Хэрэв ариун журамтай, сайхан, эсвээс сайн гэгддэг буюу сайшаалтай ямар нэгэн зүйл байдаг бол, бид эдгээр зүйлүүдийг эрэлхийлдэг.
#
==Митт Ромнигийн хэрэг==
2012 оны АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуулиар мормон шашинтан Митт Ромни өрсөлдөж түүний хуурамч гоёчилсон намтрыг Монголд хэвллүүдээр Монгол дахь Мормон шашиний тэргүүн америк иргэд тараахийг оролдсон нь олон иргэдийн дургуйцлийг төрүүлж уг шашиний нийгмийн сөрөг талыг улам харуулсан юм. Митт Ромни гэгч нь хэт харгис Мормоныг шүтэгч хүний хүүхэд байсан бас өөрөө мормон шашинтан хүн бөгөөд сүүлд зүй бусаар баяжиж Бэйн Капитал гэдэг компани байгуулж Америкт олон иргэдийг ажил амьдралаас нь салгаж байсан маш жудааггүй мормон шашинийг дагагч хүн юм.<ref>[http://www.huffingtonpost.com/2012/08/08/mitt-romney-death-squads-bain_n_1710133.html Митт Ромни Бэйн компаниг байгуулсан мөнгө нь шашиний алан хядагчидаас гаралтай, Хаффингтон пост]</ref> Энэ хүний хэт гоёчилсон хуурамч намтрыг Монгол дахь мэдээллийн вэбүүдээр хэсэг америк иргэд тараахийг оролдсон хэрэг 2012 оны хавар гарч Митт Ромнигийн үнэн дүр төрхийг тухайн үед америкийн хэвллийг уншдаг Монголчууд дор нь олж илчилсэн нь гадны шашинийхан Монгол улсад хэт гоё хуурамч үгс сурталчилгаанаасаа гадна зүй бусаар ноцтой авирладагийн бас нэг чухал баталгаа болсон юм. <ref>[http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2012/07/the-real-scandal-of-romney-and-bain.html Митт Ромнигийн тухай, Нью Йоркер сэтгүүл]</ref>
| 