Ус: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 1:
{{Хадмал
Усны гурван төлөв: шингэн, хатуу (мөс), хий (агаар дахь).▼
|монгол_бичиг =[[Файл:Usu mongol.png]]
|кирилл_буриад =уhан
|кирилл_монгол =ус
|кирилл_халимаг =усн
}}
▲[[Зураг:Iceberg_with_hole_near_Sandersons_Hope_2007-07-28_2.jpg|thumb|right|Усны гурван төлөв: шингэн, хатуу (мөс), хий (агаар дахь).]]
'''Ус''' нь '''H<sub>2</sub>0''' гэсэн [[химийн томъёо]]гоор илэрхийлэгдэх, [[устөрөгч]], [[хүчилтөрөгч]]ийн нэгдэл бодис юм.
Ердийн нөхцөлд [[өнгө]], [[үнэр]]гүй. Бага зэрэг хөх ногоон туяа бүхий тунгалаг, [[шингэн төлөв]]тэй. Харин цельсийн 0 хэмд хатуу ([[мөс]]), 100 хэмд хийн ([[усны уур|уур]]) төлөвт орно. Дэлхий дээрх амьд организмуудын амьдралд чухал үүрэгтэй. [[Хүн]]ий биеийн ихэнх хэсгийг буюу 70%-г ус бүрдүүлдэг.
Амьдралыг тэтгэгч рашаан булаг, чандмань эрдэнэ.
1. “Ус чандмань эрдэнэ”
Line 12 ⟶ 21:
5. Хүний биеийн жингийн хэдэн хувийг ус эзэлдэг вэ?Эхийн хэвлийдБага НасандӨсвөр насандӨтөлнасандХүн усгүйгээр 72 цаг тэсэж чадах боловч чухамдаа хүн болон олонхи амьтны хөгшрөлтийн шалтгаан нь ус л болдог.
6. Хөдөө орон нутаг болон бусад хотуудад мөрдөгдөж буй цэвэр усны үнэ
7. Нийслэл Улаанбаатар хотын усан хангамж
▲6. Бодит жишээ дурдая:АНУ-н нэгэн хот өрдөрт зөвхөн 3 цаг устай амьдарч сурч байна. Зүүн өмнөд мужуудад тохиолдсон ган Атланта, Чатанүүга гэх мэт томоохон хотуудыг айлгаж байгаа бөгөөд Орме хот аль хэдийн дусал ч усгүй болжээ. Усыг одоо цистернээр л зөөж түгээж байна. Ус 9-13 цагийн хооронд ирж энэ үед амьдрал ид цэцэглэж хүмүүс усанд орохоор оочерлож, угаалын машинууд хүнгэнэж, хүмүүс аяга тавгаа угаана. Үүнээс хойш эсрэг процес эхэлж ус таслагдаж хотын хүн ам усгүй болох ба тэд энд тэнд цуглуулсан усаа дусал дуслыг нь гамнан цай уух гэх мэт зүйлүүдийг хийнэ. Бүхэл насаараа устай амьдарсан 55 настай Элизабет Тейн “Энэ зүйлд хэзээ ч дасахын аргагүй” гэж хэлж байна тэрээр цааш нь энэ 3 цагийн хугацаанд “пижигнэхгүй” бол болдогүйг хэлж байна. Гялс усанд ороод, хоолоо хийгээд, аяга тавгаа угаагаад, угаалгын машинаа ажиллуулна. Мөн өөр нэгэн иргэн хэлэхдээ “Энэ нь цаг хугацаа хойшоо ухарсантай адил байна” гэжээ. Мөн хотын захирагчын хэлснээр энэ хот одоо зөвхөн усандаа хотын төсвийнхөө 75%-ийг зардаг болсон ба тус хотын хүн ам эрс багасах хандлагатай болсон байна.
▲7. Ус хэмнэх энгийн аргуудГал тогоондоо ус хэмнэх аргууд :Аяга таваг, тогоо шанагаа угаахдаа сайтар зүлгэхдээ усаа хааж бай. Дараа нь цэвэр усаар зайлж бай. Хүнс ногоогоо гоожиж буй усаар бус дүүргэсэн саванд цэвэрлээд дараа цэвэр усаар зайл.Хүнс ногоо угаасан усаа битгий асга, түүгээр гэрийнхээ цэцэг ногоог усла. Хүн бүр өөрийн гэсэн аягатай болсоноор танай гэр бүл байнга аяга таваг угааж ус гарздахгүй 8. Ариун цэврийн өрөөндөө ус хэмнэх аргууд:Усанд орохдоо биеээ савандаж байхдаа усаа хааж байхаа битгий мартаарай.Энэ нь 3 дахин бага ус зарцуулдаг ба 400 литр хүртэл ус хэмнэнэ.Хүүхдүүдээ ус хэрэглэснийхээ дараа крантаа сайн хааж байхыг захиж сурга.Ус багб хэргэлдэг шүршүүртэй бол , хуучны зарим шүршүүр усыг хэт их гоожуулж алддаг.
▲9. Шүдээ угаах, сахлаа хусахдаа крантаа хааж бай. Хаахгүйгээр нэг удаа шүдээ угаах нь 20 литр ус үр ашиггүй зарцуулдаг. Мөн стаканд ус хийж шүдээ угааснаар бид усаа хэмнэж чадна.Ариун цэврийн цаасаа жорлонд биш хогийн саванд хаяж бай энэ нь ус хэмнэхээс гадна жорлон бөглөрөхөөс урьдчилан сэргийлнэ. Усныхаа халуун хүйтнээ тохируулахдаа бүлээн ус хэрэгтэй бол хүйтэн усаа ихэсгэхийн оронд халуун усаа багасгах нь зөв.
== Гадаад холбоос ==
▲10. Ус хэмнэлттэй зарцуулдаг жорлонтой бол та жорлонгийн ус хураагууртаа хэмнэх төхөөрөмж суурилуулснаар нэг ус таталтаараа 3 литр хүртэл ус хэмнэх боломжтой.Бусад ус хэмнэх аргууд:Угаалгынхаа машиныг хэмжээнд нь хүртэл усаар дүүргэсний дараа хувцас хунараа хийж угааж бай. Тэгвэл олон эдлэл угаах боломжтой болж байна.Загасны аквариумаа цэвэрлэхдээ усыг нь битгий асга ,усаараа та цэцэг ногоогоо усалж болно, энэ ус нь организ тэжээлээр таны цэцгийг тэтгэнэ.Өндөг чанасан усаараа та цэцгээ усалж бас болно, өндөгний хальсны минералууд цэцгэнд сайн нөлөөтэй.
* {{commons|Water|Ус}}
[[Ангилал:Ус| ]]
▲11. Ус дутагдахад яах вэШингэнээ 1% алдахад :цангана. Шингэнээ 2% алдахад: бие тавгүйрхэж, хоолны дуршил буурна, ажлын чадвараа 20 % алдана. Шингэнээ 6% алдахад: Нүүрний арьс эрс хувирч, хөдөлгөөнөө удирдах чадвараа алдаж эхэлнэ. Хэл яриа ойлгомжгүй болно. Шингэнээ 10% алдахад: Биеийн дулааны тэнцвэр алдагдана.Эсүүд үхэж эхэлнэ. Шингэнээ 11% алдахад: Бодисын солилцоо алдагдаж, эмнэлгийн тусламж шаардлагатай болно.
[[Ангилал:Устөрөгчийн нэгдэл]]
| |||