Маяа: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
манай эрний өмнөх гэх тодотголыг нийтийн тооллын өмнөх хэмээн шинэчлэв. |
ааб |
||
Мөр 1:
[[Файл:Mayamap.png|thumb|right|350px|Майягийн Сонгодог эрин, сонгодог эрингийн дараах үеийн томоохон төвүүд. Улаан нь Майячуудын нутаг дэвсгэр, хар нь бусад Мезоамерикийн иргэшлүүдийн нутаг дэвсгэр]]
'''
Майячууд нь НТӨ 2 дахь мянган жилийн өмнөөс тэмдэглэгдэж ирсэн бөгөөд хөгжил цэцэглэлийнх нь оргил үе МЭ 600-900 оны хооронд байв. [[Мезоамерик]]ийн голлох үндстнүүдийн нэг байсан Майячууд нь [[эртний Египет]]үүдтэй адил сэтгэл хөдөлгөм хөшөө дурсгал, ёслолын байгууламж, төвүүдийг байгуулж, [[газар тариалан]]д суурилсан эдийн засагт тулгуурлан оршиж байв. Тэдний барилга байгууламжийн [[архитектур]] гайхалтай хөгжсөн байсан бөгөөд орчин цагийн урлагийн шинжийг хүртэл агуулдаг байв. Үүний илэрлийг өнөө үед [[Майяпан]], [[Чичен Ица]], [[Паленк]]аас харж болно.
Мөр 24:
Тэдний барилга архитектурын ур ухаан гайхамшигтай байлаа. Огт өөр тивд амьдрах авч Египетчүүдээс, Грек, Ромчуудаас дутахгүй хосгүй гайхалтай уран барилгууд, пирамидуудыг метал ашиглалгүйгээр барьж үлдээсэн байна. Барисан барилгаа ч гайхалтайгаар чимэглэн элдвийн баримал, хээ дүрсийг сийлдэг байсан нь тэдний засал чимэглэлийн ур ухаан хэр өндөр байсныг илтгэнэ. Мөн тэд бичиг үсэг, одон орон астрономын ухаанд гаргууд суралцсан агаад календарь буюу хуанли ашигладаг байсан гэдэг.
Мөн халуун бүсийн ойг цэвэрлэн том том тариалангийн талбайнуудыг бий болгож талбайн доогуур услах байгууламж барисан нь гайхалтай.
=== Хэл ===
Мөр 30:
=== Шивээс ===
Шивээс хийснээр тэд бурхан тэнгэртэйгээ холбоо тогтоож, тэднээс онцгой нэгэн хүч чадлыг авах болно гэж итгэдэг байлаа. 1519 онд ирсэн Эрнан Кортес тэргүүтэй Испаничууд тэдний сүрдмээр хөшөө барималуудаас илүүтэйгээр тэдний элдвийн хээ дүрс болсон арьс, биеийг харан цочирдсон гэдэг. Учир нь тэд урьд өмнө хэзээ ч шивээсний тухай сонсч, түүнийг харж байгаагүй байв.
'''ХҮМҮҮСЭЭР ТАХИЛ ӨРГӨХ'''
Мөр 36:
Маячуудын хувьд Бурхандаа хүмүүсээр тахил өргөх нь хэвийн үзэгдэл байв. Хоёрдахь амьдрал байдаг гэдэгт итгэдэг Маячууд Бурхадыг болон өвөг дээдсээ "баярлуулан" мөн ургац их хурааж, амьдралыг нь ивээхийг мөргөж хүнээр тахил өргөдөг байжээ. Тун удалгүй хот өргөжхийн хирээр сүм дуган, барилга байгууламж ч томорч улам их ажлын хүч, хэрэгцээ шаардагдахын зэрэгцээ тэнд дайн дэгдэх болж давхар хүн амын тоо багассанаар нэг ёсондоо мөхөл рүүгээ дөхсөн ажээ. 950 он хүртэл Маячуудын үлдэгдэл дундад Америкын бүсэд оршин тогтносоор ирсэн байдаг.
'''''МАЯЧУУДЫН ХОТ'''''
Эртний Маячуудын түүхэн дэх хамгийн том хотоор Эл Мирадор тодорсон байдаг. МЭӨ 150 онд 80 000 оршин суугчтайгаар
== Математик ==
Мөр 51:
== Нийгэм ==
Хувцаслалтын хувьд тэд ихэвчлэн доогуураа арьс, даавуугаар хийсэн хувцас өмсдөг байсан ба заримдаа өнгийн будгаар будаж, хээгээр чимсэн цамц өмсдөг байв. Эмэгтэйчүүдийн хувьд бүс бүхий цамц өмсдөг байсан ба эр эм гэлтгүй цөм адилхан гутал өмсдөг байна.
Мөр 60:
== Гадаад холбоос ==
{{commons|Maya civilization}}
[[Ангилал:Соёл иргэншлүүд]]
| |||