Hypertext Transfer Protocol: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 1:
== HTTP протокол ==
=== HTTP протоколын тухай товч... ===
'''Hypertext Transfer Protocol (HTTP - Гипертекст Дамжуулалтын Протокол)''' нь [[:en:Hypertext_Transfer_Protocol|дэлхий нийтийн вэбэд]] (WWW) файлуудыг (текст, график, дүрс, хөгжим, видео ба бусад мултимедиа файлуудыг ) дамжуулахад зориулсан дүрмүүдийн бүрдэл юм. Веб хэрэглэгч нь Веб хөтчөө нээмэгц HTTP-г шууд бусаар хэрэглэж байгаа хэрэг юм.
[[Файл:Http-1.jpg|thumbnail|'''''Зураг 1. HTTP протоколын тусламжтайгаар мэдээлэл солилцох процесс''''']]
HTTP протокол нь интернет орчинд сүүлийн 11 жил хамгийн их ашиглагдаж байгаа протокол юм. Яагаад гэж үү? Яагаад гэвэл энгийн, ашиглахад хурдан тэгээд бас найдвартай бөгөөд хамгийн гол нь их уян хатан протокол юм. Түүний гол үүрэг нь вэб серверээс ирэх мэдээллийн хүсэлт, энэ нь веб сайтууд гэсэн үг. ▼
▲'''Hypertext Transfer Protocol (HTTP - Гипертекст Дамжуулалтын Протокол)''' нь дэлхий нийтийн вэбэд (WWW) файлуудыг (текст, график, дүрс, хөгжим, видео ба бусад мултимедиа файлуудыг ) дамжуулахад зориулсан дүрмүүдийн бүрдэл юм. Веб хэрэглэгч нь Веб хөтчөө нээмэгц HTTP-г шууд бусаар хэрэглэж байгаа хэрэг юм. Бид өдөр бүр интернэт хэрэглэхдээ олж харах хамгийн энгийн жишээ нь '''‘http’ (HTTP)''' протокол бөгөөд үүнийг гипер бичвэр дамжуулах протокол (Hypertext Transfer Protocol) гэж нэрлэнэ. Энэ протокол нь вэб хуудсыг харахаар хөтөч програмыг ажиллуулж буй клиентүүд (үйлчлүүлэгч компьютерууд) болон вэб серверийн хоорондох харилцан ажиллагааг удирдана. Энэ протокол нь сервертэй тушаалын дагуу харьцах бөгөөд жишээ нь, хөтөч хэрэглэгч аль хуудсыг шаардаж байгааг серверт мэдүүлэх боломжийг хөтчид олгодог.
▲HTTP протокол нь интернет орчинд сүүлийн 11 жил хамгийн их ашиглагдаж байгаа протокол юм. Яагаад гэж үү? Яагаад гэвэл энгийн, ашиглахад хурдан тэгээд бас найдвартай бөгөөд хамгийн гол нь их уян хатан протокол юм. Түүний гол үүрэг нь вэб серверээс ирэх мэдээллийн хүсэлт, энэ нь веб сайтууд гэсэн үг.
HTTP олон нийт болон үйлчлүүлэгч хоорондын харилцаа холбоог хангаж өгдөг, бас бүхэл бүтэн зэрэгцээ сүлжээний тохиргоог дэмждэг. Гол төлөв харилцаа холбоонд TCP/IP ашиглагддаг, гэхдээ энэ нь цорын ганц сонголт биш юм. Анхдагч байдлаар TCP/IP нь 80-р портыг ашигладаг боловч өөрийг ч бас ашиглах боломжтой.
[[Файл:Picture3.jpg.png|thumbnail|'''''Зураг 2. Хүсэлт ба хариу үйлдэл''''']]
:''HTTP нь "үйлчлүүлэгч-сервер"'' гэсэн гол зарчимаар үүсгэгддэг ба үйлчлүүлэгч (хөтөч) нь сервер (apache, nginx, ligthttp) рүү хүсэлт илгээдэг ба хэрвээ амжилттай холбогдож чадвал хүсэлтэнд хариу болгон сервер үйлчлүүлэгч рүү мэдээлэл илгээнэ. Мэдээлэл гэдгийн дор бид бараг юуг ч ойлгож болно. Энэ нь дээр дурдсан "уян хатан" шинж чанартай холбоотой. Протокол урсгал аудио, видео дамжуулах чадвартай, эсвэл бусад протоколуудад зориулсан дамжуулагчийн үүргийг ч гүйцэтгэж болно. Тэгэхээр клиент сервер 2-ийн хооронд ямар харилцаа холбоо явагддаг талаар авч үзье.▼
=== HTTP client-server ===
▲:''HTTP нь [[:en:Hypertext_Transfer_Protocol#Client_request|"үйлчлүүлэгч-сервер"]]'' гэсэн гол зарчимаар үүсгэгддэг ба үйлчлүүлэгч (хөтөч) нь сервер (apache, nginx, ligthttp) рүү хүсэлт илгээдэг ба хэрвээ амжилттай холбогдож чадвал хүсэлтэнд хариу болгон сервер үйлчлүүлэгч рүү мэдээлэл илгээнэ. Мэдээлэл гэдгийн дор бид бараг юуг ч ойлгож болно. Энэ нь дээр дурдсан "уян хатан" шинж чанартай холбоотой. Протокол урсгал аудио, видео дамжуулах чадвартай, эсвэл бусад протоколуудад зориулсан дамжуулагчийн үүргийг ч гүйцэтгэж болно. Тэгэхээр клиент сервер 2-ийн хооронд ямар харилцаа холбоо явагддаг талаар авч үзье.
Үйлчлүүлэгчээс илгээгдэх хүсэлт нь дараах 3 хэсгээс бүрддэг.
Үүнд:
Line 20 ⟶ 25:
==ГИПЕР ХОЛБООС (URL)==
=== ГИПЕР ХОЛБООС (URL)-ын тухай товч ===
=== Арга замууд ===▼
Веб харилцааны үндсэн гол хэсэг нь [[:en:Hyperlink|гипер холбоосоор]] дамжин хүргэгддэг холбоос юм. URL хаяг гэж юу болох талаар та нар аль хэдийн ойлголттой босон байгаа гэдэгт би итгэлтэй байна гэсэн ч бүрэн зураглалын талаар товч ганц хоёр үг хэлмээр байна.
Гипер холбоос(URL) нь их энгийн бүтэцтэй бөгөөд дараах хэсгүүдээс бүрэлдэнэ.
[[Файл:Picture4.jpg.png|thumbnail|'''''Зураг 3. Гипер холбоосын бүтэц''''']]
Энгийн холболтонд зориулагдсан протокол http байдаг ба харин илүү аюулгүй хамгаалалт сайтай өгөгдөлүүдийг солилцоход https нь ашиглагддаг. Анхдагч порт нь 80. Цаашлаад сервер дээрх нөөц рүү хүрэх зам нь гарах ба параметрүүдийн гинжин холбоо үүснэ.
▲=== Арга замууд ===
Гипер холбоос (URL)-ийн тусламжтайгаар бид холбогдохыг хүсэж буй эзэмшигчийн нэрийг нарийн тодорхойлж болох боловч ингэхийн тулд ямар үйлдэл хийхийг HTTP –аргын тусламжтайгаар мэдээлж болно. Мэдээжийн хэрэг бид гүйцэтгэж чадах хэд хэдэн төрлийн үйлдлийг гүйцэтгэнэ. HTTP-д хамгийн их хэрэгтэй, ихэнх програмуудад тохиромжтойг нь хэрэгжүүлнэ.
Одоо байгаа аргууд нь:
| |||