Танк: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
→‎Гадны холбоос: {{дуудүрс|Tanks}}
No edit summary
Мөр 2:
[[Файл:M4A4 cutaway.svg|thumb|right|350px]]
'''Танк''' нь гинжтэй хуягт байлдааны техник бөгөөд хөдөлгөөнт операци, тактикийн шинжтэй довтолгоо, хамгаалалтын чадавхийг хослуулсан фронтын шугамын байлдааны хэрэгсэл юм. Галын хүчийг эргэлдэгч бууны цамхагт байрлах том калибрын үндсэн буу, хоёрдогч пулемёт хоёр бүрдүүлнэ. Харин хүнд хуяг болон хаа сайгүй явах хөдөлгөөний чадавхи нь танк болон түүний багийг хамгаалж, тулалдааны талбарт хуягт цэргийн гүйцэтгэдэг бүхий л гол үүргийг хэрэгжүүлэх боломжоор хангана.<ref>von Senger and Etterlin (1960), ''The World's Armored Fighting Vehicles'', х.9.</ref>
1904 онд өөрөө явагч хуягт машиныг Австрид зохион бүтээжээ. Уг машиныг цэргийн дарга, өндөр зэрэглэлтэй улс төрчдийн амь насыг хамгаалах зориулалтаар үйлдвэрлэж эхэлсэн байна. Үүний дараа английн эрдэмтэд танк зохион бүтээх ажилд идэвхтэй оролцож 1916 онд анхны хуягт танкийг хөдөлгөсөн байна. Соммын тулалдааны үеэр [[Их Британи]]й арми [[У.Черчил]]ийн шууд удирдлаган дор 2600 орчим танкийг үйлдвэрлээд байсан нь тухайн цаг үедээ дэлхийн хамгийн хүчирхэг хуурай замын армийг үүсгээд байв.
[[Дэлхийн нэгдүгээр дайн]]ы үед [[Нэгдсэн Вант Улс|британичууд]] окопны байлдааны гацаанаас гарахын тулд танкийг анх бүтээж, байлдаанд хэрэглэжээ. Анх [[Соммын тулалдаан]]д цөөн тоогоор гаргаж ашигласан. Танкийг анх бүтээж байхдаа [[зэвсэг]] гэж танигдуулахгүйн тулд [[Месопотам]]ын аян дайнд хэрэглэх ус тээвэрлэгч байдлаар зохион бүтээж байсан бөгөөд хийж буй зүйлээ "танк" ("water tank" буюу "ус нөөцлөх сав" гэсэн утгатай англи үгээр) гэж нэрлэж байв. Үүнээс гадна нэрийн гарлын талаар хоёр ч өөр санал байдаг. XV зууны дунд үед нэрт зохион бүтээгч [[Леонардо Да Винчи]] бүтээлийнхээ нэгэн хэсэгт өөрөө явагч гинжин техникийг зурж, хэрхэн ажиллах техникийн дэс дарааллыг бичсэн байдаг. Үүнээс Английн зөгнөлт зохиолч Уейлс санаа авч “Газрын төмөр хуягт” нэртэй өгүүллэгээ бичиж байв. Түүний бүтээл танкны эд ангиудыг нарийн дүрсэлж бичсэн зохиол байжээ. Чухамдаа санаандгүй бичсэн түүний зохиол ирээдүйн танк бий болоход чухал үлгэр болсон юм.
 
== Түүх ==
1904 онд өөрөө явагч хуягт машиныг Австрид зохион бүтээжээ. Уг машиныг цэргийн дарга, өндөр зэрэглэлтэй улс төрчдийн амь насыг хамгаалах зориулалтаар үйлдвэрлэж эхэлсэн байна. Үүний дараа английн эрдэмтэд танк зохион бүтээх ажилд идэвхтэй оролцож 1916 онд анхны хуягт танкийг хөдөлгөсөн байна. Соммын тулалдааны үеэр [[Их Британи]]й арми [[У.Черчил]]ийн шууд удирдлаган дор 2600 орчим танкийг үйлдвэрлээд байсан нь тухайн цаг үедээ дэлхийн хамгийн хүчирхэг хуурай замын армийг үүсгээд байв.
[[Дэлхийн нэгдүгээр дайн]]ы үед [[Нэгдсэн Вант Улс|британичууд]] окопны байлдааны гацаанаас гарахын тулд танкийг анх бүтээж, байлдаанд хэрэглэжээ. Анх [[Соммын тулалдаан]]д цөөн тоогоор гаргаж ашигласан. Танкийг анх бүтээж байхдаа [[зэвсэг]] гэж танигдуулахгүйн тулд [[Месопотам]]ын аян дайнд хэрэглэх ус тээвэрлэгч байдлаар зохион бүтээж байсан бөгөөд хийж буй зүйлээ "танк" ("water tank" буюу "ус нөөцлөх сав" гэсэн утгатай англи үгээр) гэж нэрлэж байв. Үүнээс гадна нэрийн гарлын талаар хоёр ч өөр санал байдаг. XV зууны дунд үед нэрт зохион бүтээгч [[Леонардо Дада Винчи]] бүтээлийнхээ нэгэн хэсэгт өөрөө явагч гинжин техникийг зурж, хэрхэн ажиллах техникийн дэс дарааллыг бичсэн байдаг. Үүнээс Английн зөгнөлт зохиолч Уейлс санаа авч “Газрын төмөр хуягт” нэртэй өгүүллэгээ бичиж байв. Түүний бүтээл танкны эд ангиудыг нарийн дүрсэлж бичсэн зохиол байжээ. Чухамдаа санаандгүй бичсэн түүний зохиол ирээдүйн танк бий болоход чухал үлгэр болсон юм.
 
[[Франц]] улс ч танкны хөгжлөөс хоцорсонгүй. [[1915]] онд Үндэсний Командлалын төв удирдлагаас гинжит хөдөлгүүртэй танк зохион бүтээх төсөл боловсруулж, [[“Шнайдер”]], [[“Сайнт-Чамонд”]] нэртэй хоёр төрлийн өөрөө явагч техник бүтээсэн аж. 1919 он гэхэд Франц улс армидаа гурван мянган ийм төрлийн танктай байжээ.Түүний дотор эргэдэг цамхагтай [[Шарль-Рено]] танк зохион бүтээгдсэн техникийн шинэ шийдлийг бий болгов.
 
Тухайн үед [[Герман|Герман Улс]] нь армидаа танкгүй байсан учир Английн инженерүүдийг хөлсөлж [[A-7V]] нэртэй танк зэвсэглэлдээ нэвтрүүлсэн ч [[Дэлхийн нэгдүгээр дайн]]ы төгсгөл үе тохиож уг танкны байлдах чадвар төдийлөн туршигдаагүй юм.
 
[[Америк]], [[Итали]] зэрэг орнууд Британи, Францаас их хэмжээний танк худалдан авч байв. Харин оросууд тусдаа бие даан танк зохион бүтээх ажил өрнүүлж “Вездеход”,”Небденко” нэртэй хоёр танкны төрлийг үйлдвэрлэх болжээ.