Content deleted Content added
|
|
|
'''Баянмөнх жонон''' нь (1452-1479)1470 [[Тайсун хаан|Тайсун хааны]] дүү [[Агваржин жонон|Агваржин жононгийн]] хүү [[Хархуцаг тайж]]ын ганц хүү. Тэрээр Ойрадын [[Эсэн тайш]] 1452 онд Зүүн Монголын бүхий л томоохон цэргийн зүтгэлтэн, ихэс язгууртан, ноёдыг нэгэн чуулганы үеэр хядаж устгасан тэр л цаг мөчид төрсөн Алтан ургийн цөөн хэдэн хүний нэг болсон байсан. Түүний эх нь Эсэн тайшын охин байсан ба түүнийг төрсөний дараа [[Эсэн тайш]] хороохыг завдаж байсан ч эмэг эх Самар тайху амийг нь хамгаалж байв. Лу.Алтан товчид тэмдэглэснээр Баянмөнхийг Урианхайн Хутагт Шүүсийнд авч ирсэн бөгөөд том болсон хойноо Хутагт Шүүсийн [[Шихэр тайху|Шихэр]] нэрт охинтой сууж 1464 онд нэгэн хөвүүн төрүүлсэн нь [[Батмөнх Даян хаан]] байсан. 1463 онд Мандуул хаан төр барих болсон үед хаан ордонд хүрч ирэхэд хаантан түүнд '''Болох жонон''' цол хүртээж Баруун 3 түмнийг мэдүүлсэн. Удалгүй 1467 онд [[Мандуул хаан]]тай зөрчилдсөний улмаас, зугтаж байгаад 1470 оны орчимд бусдад хорлогдсон бололтой.
{{s-start}}
== Түүхэн он цагийн зөрүү ==
{{Залгамжлал
Түүний нас барсан он цагийн талаар зарим талаар ихээхэн зөрүүтэй үзэл байдаг. Энэ бол Монгол сурвалжын тэмдэглэгдсэн хугацаа нь [[Мин улсын судар]] зэрэг түүхэн сурвалжид бичигдсэн хугацаатай зөрж байдаг. Үүнээс үүдэж одоо хүртэл гадаад болон дотоодод '''Баянмөнх жононг''' 1452-1470, 1452-1479, 1452-1487 онд амьдарч байсан тухай судлаачдын үзэл баримтлал их байдаг.
| өмнө = [[Агваржин]]
# Эхний хугацааг монгол сурвалжуудын жилийг орчин цагийн тоололтой тооцон гаргасан тооцоолол юм.
| албан_тушаал = [[Умард Юань|Монгол улсын]] [[Жонон]]
# Харин 1479 онд нас барсан гэх нь '''хятад сурвалжын''' мэдээг үндэслэсэн байх ба '''[[Мандуул хаан|Мандуул хааныг]]''' 1467 бус 1479 онтой дүйцэх хятад тоололын онд нас барсан гэж гардаг. Хятад сурвалжыг дагахад хүрвэл Мандуул хаан 1475-1479, [[Батмөнх Даян хаан|Батмөнх хаан]] 1480 юмуу 1488 онд хаан болсон гэж үздэг.
| дараа = [[Улсболд]]
# Мөн 1487 онд таалал төгссөн гэсэн хугацааг Даян хааныг 1488 онд [[Мин улс|Мин улсын]] хаанд өөрийгөө бүх Монгол улсын хаан боллоо гэдгээ явуулсан захианаас улбаалж гаргасан байгаа нь монголын түүх бичлэгт маш том зөрүү үүсгэж байгаа.
| он = [[1475]]-[[1479]]
}}
{{end}}
[[Ангилал:Боржигин]]
|
