Харлуг: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Хуудас үүсгэв: "'''Харлуг''' нь эртний түрэг угсааны нүүдэлчи угсаатны нэг юм. Харлуг хэмээх үгний тухайд авч..."
 
No edit summary
Мөр 1:
'''Харлуг''' нь эртний түрэг угсааны нүүдэлчи угсаатны нэг юм. Харлуг хэмээх үгний тухайд авч үзэхэд, ажнай хүлэг гэсэн утгатай түрэг үг гэдэг юм.<ref>Сайшаал.Чингис хааны товчоон.УБ,2010. 512 дахь тал</ref> Харин Судрын чуулганд Харлуг аймгийн тухай дурдахдаа "Өгүүлэн инү, Огуз Хор, Хористан мужаас хуучин нутаг руугаа буцаж явахад замд нь том уул хөндөлсөн нүдгүй шуурсны харгаагаар хэдэн өрх ард хоцорсон юмсанж, Огуз үүнд дургүйцэж, өгүүлрүүн: "Цасаар шалтаглан үлдэж хэн зүрхлэв? гэжээ. Тэрвээр тэр хэдэн өрхийг <i>qarluq</i> гэж нэрлэсэн нь цас гэсэн үг ажгуу. Бүх Харлуг энэ бөлгөөс угшилтай"<ref>Г.Аким.Шашдирийн чуулган.УБ,2013.42 дахь тал</ref> гэсэн байдаг нь Эхний утга нь ажнай худрдан хүлэг, хоёр дахьд цас гэсэн утга илэрхийлсэн байгаа нь их эргэлзээтэй юм.
Харлуг нар нь [[Балхаш нуур]]ын зүүн өмнө хэсэг дэх Алмалиг орчимд аж төрж байсан бололтой. Тэдний талаар анх [[Тан улс]]ын үеэс бичигдэж эхэлсэнбайх бөгөөд, Түрэгийн [[Күлтегин]]ий гэрэлт хөшөөнд нэр дурдагдаж байгаа нь нэн эртний овог аймаг болох нь илэрхий юм. Тан улсын түүхэнд Гэ Ло Лу гэж тэмдэглэсэн бол, [[Ляо улсын түүх|Ляо улсын түүхэнд]] Арслан Уйгур гэж нэрлэсэн.
Сүүлд 1211 онд [[Арслан хан Баржуг Арт Тегин]] бээр Чингис хаанд дагаар орсон. [[Чингис хаан|Чингис хаан]] түүнд өөрийн охин Алалтун бэхи охиноо сүйлсэн боловч, ураглаж чадахгүй байсаар 1227 онд эзэн хаан таалал төгсөж, удалгүй Баржуг Арт Тегин мөн нас барсан байдаг. [[Өгэдэй хаан|Өгэдэй]], хаан суугаад түүний хөвүүнд Алалтун бэхийг ураглуулсний дараа түүний нөхөр мөн удалгүй үхсэн. Ингэснээр дахин ураглах болоход Алалтун бэхи наснаас нөгчисний хойно Өгэдэй хаан өөрийн охин [[Алажин бэхи|Алажин бэхи]] охиноо Баржуг Арт Тегиний ач хөвүүн Хундарт өгчээ.
 
== Түүх ==
Харлуг нар нь [[Балхаш нуур]]ын зүүн өмнө хэсэг дэх Алмалиг орчимд аж төрж байсан бололтой. Тэдний талаар анх [[Тан улс]]ын үеэс бичигдэж эхэлсэнбайхэхэлсэн байх бөгөөд, Түрэгийн [[Күлтегин]]ий гэрэлт хөшөөнд нэр дурдагдаж байгаа нь нэн эртний овог аймаг болох нь илэрхий юм. Тан улсын түүхэнд Гэ Ло Лу гэж тэмдэглэсэн бол, [[Ляо улсын түүх|Ляо улсын түүхэнд]] Арслан Уйгур гэж нэрлэсэн.
Сүүлд 1211 онд [[Арслан хан Баржуг Арт Тегин]] бээр Чингис хаанд дагаар орсон. [[Чингис хаан|Чингис хаан]] түүнд өөрийн охин Алалтун бэхи охиноо сүйлсэн боловч, ураглаж чадахгүй байсаар 1227 онд эзэн хаан таалал төгсөж, удалгүй Баржуг Арт Тегин мөн нас барсан байдаг. [[Өгэдэй хаан|Өгэдэй]], хаан суугаад түүний хөвүүнд Алалтун бэхийг ураглуулсний дараа түүний нөхөр мөн удалгүй үхсэн. Ингэснээр дахин ураглах болоход Алалтун бэхи наснаас нөгчисний хойно Өгэдэй хаан өөрийн охин [[Алажин бэхи|Алажин бэхи]] охиноо Баржуг Арт Тегиний ач хөвүүн Хундарт өгчээ.
 
Юань улсын дунд үед болоход Харлуг нь Цагадайн улсын мэдэлд очиж, [[Хайду|Өгэдэйн угсааныхны]] харъяат аймаг болсон. [[Тогоонтөмөр хаан|Тогоонтөмөр хааны]] эх [[Маалайдай]] нь уг аймгийн Баржуг арт тегиний удмын хүн болох юм.
 
== Ишлэл ==
[[Ангилал:Түрэг]]