Википедиа: Засвар хоорондын ялгаа

<blockquote>Манайд нет хэрэглэгчдийн тоо хэдэн 100,000 хүрсэн ч англи, орос хэлтэй, түүх мэддэг, сонирхдог , интернетэд идэвхитэй юм хийдэг нь тун цөөн бололтой. Орос викиг анхаарч байх хэрэгтэй тэнд Монголтой холбоотой олон мэдээлэл бий. Гэтэл орос хэл заах нь багассанаас орос хэлтэй хүн эрс цөөрлөө. Викид их юм бичихгүй ч ерөнхийд нь хянаж ажиглаж байх хэрэгтэй үгүй бол бусад үндэстнүүд Монголтой холбоотой хуудсуудыг байнга сүйтгэж байна. Ялангуяа түрэгүүд Монголынмонголын түүхийг өөрийн болгох гэж орос, англи дээр идэвхитэй засвар хийж түүх өөрчлөх гэж байнга оролддог. Орос хэл хуучин социалист орнуудын хүрээнд англи хэлтэй адил харилцааны гол хэл болдог. учир орос хэл дээрхи мэдээллийг анхаарч үзэлгүй орхиж огт болохгүй, түрэгүүдТүрэгүүд Монголын түүхийг гуйвуулсан нийтлэл материал орос хэл дээр маш их тараадаг. Монголоос гадаад викид засвар хийж байгаа хэрэглэгчид голчлон англи дээр засвар хийдэг. Орос вики рүү орж засвар хийсэн хүн маш цөөхөн. Орос дээр байгаа Монголтой холбоотой хуудсуудыг буриад, халимагууд болон бусад үндэстний хэрэглэгчид нээж бичсэн, санаатай, санамсаргүй хийсэн маш олон алдаатай зүйл байсан. Буриад, халимагууд википедиад төдийлөн оролцдоггүй, маш цөөн тооны хэрэглэгчид хааяа нэг засвар хийдэг. Англиас бусад хэл дээрхи википедианууд ерөнхийдөө англи дээрхи мэдээллийг дагадаг. Түрэгүүдээс гадна орос, хятадууд Монголын түүхийг гуйвуулж өөрсдийн байр суурийг оруулах гэж оролддог. СолонгосуудыгСолонгосчууд бас анхаарч байх хэрэгтэй, солонгосчуудөөрсдийгөө монгол, түрэг, тунгустай гарал нэгтэй гэсэн суртал ухуулга викид оруулах гэж оролддог. Тэнд идэвхтэй байгаа гол админ, хэрэглэгчид нь барууныхан. Гадаадынхан Монголын талаар мэддэгүйгээс тодорхойгүй түүхтэй, тодорхойгүй гарал үүсэлтэй, хаамонголчууд нэгтээгээсМанжуураас нүүж ирээд одоогийн нутагтаа суурьшсан, өөрийн гэсэн түүх соёлгүй, ихэнх соёлын элементээ гаднаас, тухайлбал хятад, европчууд, эрт цагт Монголын баруун талаар байсан индо-ари угсааны скифүүдээс зээлдэн авсан гэж ойлгодог. Барууны админууд барууны хэрэглэгчдийг зөв ч байсан буруу ч байсан хамгаалдаг, барууны хэрэглэгчид бусад хэрэглэгчидтэй маргахаараа админд хандаж өөрсдийгөө хамгаалуулдаг. Тэндхийн дүрмийн дагуу ул үндэстэй баримт нотолгоо гарган зохих ёсны хэлэлцүүлэг өрнүүлэн маргааныг шийднэ гэж бодох хэрэггүй. Учир нь нэгд, викигийн дүрэм болон викигийн орчин нь нь уулаасаа эмх замбараагүй байдлыг дэвэргэдэг, хоёрт хүмүүс маргахаараа англи викид байгаа өөрийн орны админд хандаж байр сууриа хамгаалуулж маргалдаж буй хэрэглэгчээ блоклуулдаг. Монголоос англи викид админ болсон хүн байхгүй учир аль болох олуулаа орж байр сууриа хамгаалах шаардлагатай байна. Манайд уул нь гайгүй хэлтэй устай, мэдлэгтэй хүмүүс байгаа биз дээ. Бусад орныхон өөрсдийн төдийгүй өрөөлийн хуудсыг сайжруулах гэж бас сүйтгэх гэж маш их цаг зарцуулдаг. Манайхан бусад орны хуудсанд засвар хийж маргах нь тун ховор учир нь тийм сонирхол байхгүй тэгээд ч ихэнх нь гадны түүхийг ч өөрсдийнхөө түүхийг ч мэддэгүй, сонирхдоггүй. Викигийн админ болон бусад хэрэглэгчид цалингүй учир минут секунд тутамд бүх засварыг хянадаггүй. ХэнТэнд нэгэнбайгаа хүналдаатай, тэндээсүндэслэл алдаатаймуутай, гадны өнцгөөс харж бичсэн, гадны суртал ухуулга орсон мэдээллүүдийг засах шаардлагатай байна. Монгол хэрэглэгчид гадаад википедиад баримттай, баримжаатай мэдээлэл авчоруулдаг. хэрэглэснээсОлон болжгадаад ямархэл нэгэнмэддэг байдлаармонголчуудын хохирохтүүхийн эрсдэлтэймэдлэг харьцангуй сайн харин олон гадаад хэл мэддэггүй монгол хэрэглэгчдийн түүхийн мэдлэг тааруу. АлдаатайТөв Азийн түүхийг судлахын тулд англиас гадна орос, хятад хэл зайлшгүй мэдэх шаардлагатай, орос хэл дээр монголын түүхтэй холбоотой маш олон сурвалж, судалгааны материал бий. Монгол википедиагийн олон хуудас маш найруулга муутай, сунжирсан үг хэллэгтэй, илэрхий алдаатай мэдээлэл нийтбүх улсхэсэгт оронднь байсаар байна. Нэгэнт википедиад орж хуудсуудыг хянах олон хүн байхгүй байгаа тохиолдолд нэмж олон хуудас нээж их юм бичих хэрэггүй, энд тэндээс нь засаж сүйтгэсээр байгаад бичсэн юм чинь хэрэггүй болно. Тэгээд ч сөргөөрангли, нөлөөлөхорос аюултайдээр Монголтой холбоотой хэдэн 10,000 хуудас байгаа, хэдийнэ хангалттай олон (маш их алдаатай, хуурамч мэдээлэлтэй) хуудас нээгдэж бичигдсэн гэсэн үг. Ийглээр гарсан

Тэнд"Truth байгааin алдаатай,numbers үндэслэлeverything муутай,according гадныto өнцгөөс харж бичсэн, гадны суртал ухуулга орсон мэдээллүүдийг засах шаардлагатай байна. Монгол хэрэглэгчид гадаад википедиад баримттай, баримжаатай мэдээлэл оруулдаг. Олон гадаад хэл мэддэг монголчуудын түүхийн мэдлэг харьцангуй сайн харин олон гадаад хэл мэддэггүй монгол хэрэглэгчдийн түүхийн мэдлэг тааруу учир ийм хэрэглэгчид алдаатай мэдээлэл оруулах нь их. Монгол википедиагийн олон хуудас маш найруулга муутай, сунжирсан үг хэллэгтэй, илэрхий алдаатай мэдээлэл бүх хэсэгт нь байсаар байна. Нэгэнт википедиад орж хуудсуудыг хянах олон хүн байхгүй байгаа тохиолдолд нэмж олон хуудас нээж их юм бичих хэрэггүй, энд тэндээс нь засаж сүйтгэсээр байгаад бичсэн юм чинь хэрэггүй болно. Тэгээд ч англи, орос дээр Монголтой холбоотой хэдэн 10,000 хуудас байгаа, хэдийнэ хангалттай олон хуудас нээгдэж бичигдсэн гэсэн үг. Админууд тэр болгон зөв байр суурь баримталдаггүй, вандализмийг хянадаггүй.Ийглээр гарсан энэwikipedia" баримтат кинонд мэргэжлийн судлаач, шинжээч бус хүнд нэвтэрхий толь зохиох боломж олгож байгаа нь буруу учир нь тэд зохих шаардлагын дагуу нэвтэрхий толь бичдэггүй гэж байсан. Жинхэнэ мэргэжлийн судлаач бус хүн нэвтэрхий толь гэж юу болохыг ойлгодоггүй, өөрийн санаа бодлыг хамаа намаагүй бичдэг, хувийн үзэл бодлоо тулгадаг, үймүүлэх зорилгоор юм бичдэг. Монголын айпинаас өдөр болгон Монгол википедиа дээр олон вандализм хийгддэг, хуудсуудыг элдвээр сүйтгэдэг, утгагүй сэдэв нээдэг. Сүйтгэж байгаа бүх засварыг цалингүй ажиллаж байгаа цөөн хэдэн сайн дурын админ нэг бүрчлэн хянахад төвөгтэй байдаг, заримыг нь анзааралгүй өнгөрдөг. Викид Монгол талын байр суурьтай мэдээлэл оруулах гэхээр зарим хэрэглэгчид, админууд нийлж саад хийдэг. Гадны админууд админы эрхээ ашиглан монгол хэрэглэгчдийг блоклох, анхааруулга өгөх, засварыг нь устгах, өөрчлөх зэргээр байр сууриа тулгаж байна. Тэгсэн мөртлөө ямар ч хэрэгцээгүй, спам, үндэслэл муутай мэдээллийг устгах гэхээр байлгаад байдаг. Барууныханаас бусад оронд илт дайсагнасан хандлага харагддаг, тэдний зарим нь админууд нь хүртэл Монголын гэсэн бүх юмыг үгүйсгэдэг, Монгол талын гэсэн бүх юмыг эсэргүүцдэг. Ийм фашист хандлагатай сайтыг одоо бойкотлох цаг болсон. Англи викид жижиг буурай орны хэрэглэгчдээс админ болох боломж байхгүй. Тэнцвэртэй байдлыг хангая гэвэл англиас бусад викигийн админуудаас англи хэлний зохих шаардлагыг хангасан зарим админыг англи дээр админ болгох ёстой. Гэвч викигийн удирдлага ийм зүйл хийхгүй. Эмх замбараагүй байдлын хариуцлагыг викиг үндэслэгч Жимми Уэльс хүлээх ёстой. Админууд нь тухайн хүний зөв бурууг ялгахаасаа өмнө аль орны хэрэглэгч вэ гэдгийг хардаг. Ийм дайсагнасан орчинтой сайтад цаашид юм хийх шаардлага алга. Гадаадын олон хэрэглэгчид википедиаг фашист сайт гэж үздэг. Орос улс викигийн эсрэг өөрийн гэсэн онлайн толь бүтээхээр төлөвлөж байна. Вики улс орнуудын талаар утга учиргүй, сөрөг мэдээлээл байнга тараадаг. Ж.Уэльсийг зарим орон дайсан гэж үзэж байна. Вики дэхь түүний хуудасны хэлэлцүүлэгт хэрэв чи Балканы орнуудад ирвэл шууд баривчлагдана гэж нэг хүн бичсэн байна. Олон хэрэглэгчид тал талаас нийлж үнэгүй толь хийх нь муугүй санаа боловч дээрхи ноцтой дутагдлууд хэзээ ч засрахгүй. Ялангуяа түүх, улс төрийн хуудаснуудад зөвхөн өөрийн орны тухай суртал ухуулга хийх, өөрийн орны байр суурийг ямар ч аргаар хамаагүй хамгаалах гэсэн түүхийн мэргэжлийн бус олон хэрэглэгчид байнга үймүүлдэг. Сайт анх байгуулагдсанаас эхэлж түүх, улс төрийн холбоотой хуудаснууд суртал ухуулгын талбар болсон ч викигийн удирдлага энэ байдлыг засах оролдлого хийсэнгүй. Түүхийн мэргэжлийн бус хүмүүс ямар сурвалж баттай, ямар нь баталгаагүй, ямар байр сууринаас бичих гэдэг энгийн зүйл мэддэггүй, зөвхөн өөрт таалагдсан, олдсон сурвалжаа ашиглан бичдэг. Админууд хувийн нэр хүндээ өсгөх болон тухайн улс үндэстний ашиг сонирхлын үүднээс өөр байр сурьтай хэрэглэгчдийг блоклох, засварыг нь өөрчлөх зэргээр хуурамч, алдаатай, эргэлзээтэй мэдээлэл оруулдаг. Өөрөөр хэлбэл википедиа бол чөлөөт сайт гэсэн википедиагийн албан ёсны уриа нь үнэн хэрэг дээрээ ор үндэсгүй хуурамч уриа юм. Аль ч орны админуудын дунд мэдлэгтэй, зөв байр суурьтай хүн тун ховор, админ учир "бүх шинжлэх ухааныг мэддэг" гэж харагдахыг оролддог ч өөрсдийнх нь мэргэжлийн бус зүйл дээр тэдний мэдлэггүй, утгагүй хийрхэгч, хоосон дүрэмдэгч байдал, интернетийг ашиглан онлайн нэр хүндээ өсгөх гэсэн [[параноид]] маягийн агуу ихийн дэмийрэл, админ бүхнээс зөв гэсэн бүдүүлэг байдал нь харагддаг юм. Ялангуяа админуудын түүхийн мэдлэг гэж үнэндээ байхгүй, монголын түүхийн талаар гадны админууд байтутай монгол админууд ч мэддэггүй. Админ [[Хэрэглэгч:Chinneeb|Chinneeb]], [[Хэрэглэгч:GenuineMongol|GenuineMongol]] түүхийн мэдлэгтэй ч одоо викид орохоо больсон. Бусад хэдхэн тооны түүх мэддэг гишүүд мөн л хэдийнэ идэвхигүй болжээ. Ийм тохиолдолд эндээс монголын түүхийн талаар үнэн зөв мэдээлэл олно гэвэл том эндүүрэл. Тэнд зөв байр суурьтай хэрэглэгч биш харин олуулаа байгаа, өөрийн гэсэн админтай, онлайнд илүү идэвхитэй хэрэглэгчид өөрийн байр суурийг тулган хүлээлгэдэг. Хэрэв монголын түүхийн холбоотой хуудсанд монгол талын байр сууринаас бичих гэвэл тэр дороо утга учиргүй дайсагнан эсэргүүцэх сайн дурынхантай тулгарах болно. Нэгэнт байдал ийм учир манайх өөрсдийн гэсэн цахим нэвтэрхий толийг мэргэжлийн өндөр түвшинд хийх нь монгол, англи хэл дээр хийх нь зүйтэй.

Википедиагаас тусдаа цахим нэвтэрхий толь хийх хэд хэдэн шаардлага байна: 1. Хүмүүс вики дэхь мэдээллийг үнэн эсэхийг шалгах шаардлагатай тохиолдолд мэргэжлийн, баталгаатай толь хэрэгтэй болно. Ном хайж явна гэвэл маш их цаг алдана. Харин сайтын линк тавихад хэн ч хэдийд ч чөлөөтэй үзэх боломжтой.

гэсэн цахим толь нээсэн. 3. монголМонгол викид зураг оруулах боломжийг 2014 онд хаасан. Цаашид ч жижиг орнуудын викиг янз бүрээр хаан боомилох оролдлого гарсаар байх болно.

4.Хүмүүс тэр болгон олон ном уншиж амжихгүй учир нэг сайтаас эмх цэгцтэй, товч тодорхой мэдээлэл чөлөөтэй харах боломжтой болсоноор хүмүүсийн ерөнхий мэдлэгийн түвшин эрс сайжирна. Мэдлэггүй нийгэм уруудах замаар л явдаг. 5. Хэдийгээр орон орны хэл дээр олон вики байгаа ч Википедиа бол америкийн сайт. Википедиагийнхан википедиа л цорын ганц үнэн гэж ойлгуулахыг оролдож байна. Тэндхийн нилээд хуудас нь энд тэндээс хуулсан мэдээлэл. Википедиа барууны гэх мэт цөөн хэдэн орны эрх ашгийн тусын тулд л ажиллах болно. Америкийн хүний эрх гэсэн хуудсанд индианчуудын талаар бараг дурьдаагүй, хятадын хүний эрхийн тухай хуудсанд үндэсний цөөнхүүдийн талаар дорвитой мэдээлэл байхгүй. Вики дэхь хүний эрхийн төсөл энэ талаар огт анхаардаггүй. 6.Уэльсийн гарал үүсэл тодорхойгүй, еврей гэж хүмүүс таамагладаг. Еврейчүүдийн эзэмшилд google. yahoo, blogspot.com, youtube, myspace, facebook гэсэн олон сайт байна. google. yahoo, yahoo mail, gmail, facebook сайтууд АНУ-н тусгай албаны оролцоотойгоор хүмүүсийг тагнаж байгаа нь хэдийнэ ил болсон. Википедиа хүмүүсийг эвдрэлцүүлж цаг завыг нь дэмий үрж байна.

Вики дээр цаашид анхаарах зүйлүүд: 1. Шинээр хуудас нээж юм бичих хэрэггүй, бойкотло. Тэндхийн админуудМонголын эсрэг илт дайсагнасан үйлдэл хийж байна. Эзэнгүй хаясан хуудас чинь эргээд сүйтгэгдэнэ. Зөвхөн засах юм байвал л зас. 2. Маргаантай, зөрчилтэй мэдээлэл оруулах хэрэггүй 3. Сунжирсан маргаан үүсч болох байдлаас зайлсхий. 4. Хэнтэй харьцаж байгаагаа судал. IP-р орж байгаа хэрэглэгчийн IP-г https://www.iplocation.net/ гэх мэт сайтаас хар. 5. Монгол нэртэй хүн бүхэн найз биш. Жишээ нь эдгээр буриад орос талын байр суурьтай, тэдэнтэй нийлж монголчуудын эсрэг төдийгүй бусад буриадуудынхаа эсрэг зүйл хийдэг урвагчид.