Хазара: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Мөр 36:
13-14-р зууны үед арулад аймгийн зарим хэсэг хойд Афганд нүүн очсон байдаг бөгөөд<ref>Д.Майдар, Чингис хаан ба Монголын их гүрэн, УБ, 1969</ref> Монголын [[::en:Arghun Dynasty|Аргуны улс]] XVI зууны сүүл хүртэл Афган, [[Пакистан]]ы хил хавиар оршин тогтнож байжээ. [[Афганистан]]ы эртний хүмүүсийн [[археологийн соёл]] нь [[:en:Mongoloid|монголоид]] төрхтөнд хамаарагдах археологийн соёлуудтай ижил гэх баталгаа байхгүй учир хазарачууд тэнд дундад зууны үед нүүж очсон бололтой. Эртний [[Иран]], Афганд [[:en:Elam|элам]], [[:en:Dravidian people|дравид]] хүмүүс амьдарч байсан нь европоос нүүн ирсэн Иран угсааны [[:en:Persian people|перс]], [[:en:Pashtun people|пуштун]], [[:en:Baloch people|белужууд]]тай холилдон ууссанаас иранчууд завсрын шинжтэй холимог төрхтэй болсон байдаг. Харин Тажикстаны тажикууд түрэгүүдтэй холилдсоноос бага зэрэг монголжуу харагддаг боловч Афганистаны тажикууд европжуу төрхтэй байдаг.
Хазарачуудын гаралын талаархи өөр нэг хувилбар бол Каспийн [[:en:Khazars|Хазар]]аас гаралтай гэх таамаг юм.Гэвч Каспийн Хазар улс бутран унасны дараа нилээд хазарууд европт нүүн очсон гэж үздэг
[[Лев Николаевич Гумилев]] "Этногенез и биосфера Земли" номондоо Энэтхэгийг эзэлсэн түрэгүүдийг "могол" , харин Афган дахь жинхэнэ монголчуудыг "хазара" гэх болсон гэж бичжээ. Тэр хазарачуудын талаар тусгайлсан ном бичээгүй ч өөрийнхөө номнуудад товчхон дурьдсан байдаг:
Мөр 45:
"Ритмы Евразии: Эпохи и цивилизации" ном:
Иранские монголы приняли ислам в 1295 г., так как из-за бушевавшей войны не могли вернуться домой. Их потомки – хазарейцы – ныне живут в степной части Афганистана (Иран дахь монголчууд 1295 онд исламын шашинд орсон бөгөөд тасралтгүй үргэлжлэх дайн дажнаас шалтгаалан буцаж чадаагүй.Тэдний хойч үе болох хазарачууд Афганд амьдарч байна).<ref>http://thelib.ru/books/gumilev_lev_nikolaevich/ritmy_evrazii_epohi_i_civilizacii-read-10.html</ref>
Гадаад, дотоод олон нөхцлөөс шалтгаалан тэдэнд нэгдсэн, тогтвортой үзэл бүрэлдээгүй. Жишээ нь монголоид төрхтэй хэсэг нь хазарачуудыг монголчуудад хамааруулах хандлагатай бол европоид төрхтэй хэсэг нь хазарачуудыг түрэг юм уу иран угсаатан гэж үзэх хандлагатай.▼
[[Зураг:Mongol gene.png|thumb|Монгол генийн тархалт]]
Line 54 ⟶ 52:
[[Image:Y-Haplogroup R1 distribution.png|thumb|250px|Distribution of the two major R-M173 branches: R-M420 (purple) and R-M343 (red)]]
[[Image:Haplogroup R (Y-DNA).PNG|thumb|350px|Spread of Haplogroup R-M173 in Native populations.]]
Генетикийн болон түүхийн судалгаагаар тэдний дор хаяж зарим хэсэг нь монгол гаралтай гэсэн дүгнэлтэнд хүрчээ. Хазарачуудын генийн 30-40 хувийг монголоид төрхтөнд хамаарагдах ген эзэлдэг. Өөрөөр хэлбэл хазарачуудын 30-40 хувь нь монгол гаралтай байж болох юм. Гэвч бодит байдал дээр үүнээс бага хувь нь монгол гаралтай байж болох бөгөөд эдгээр ген монгол, түрэгүүдийн аль алинд нь тархсан байдаг учир
Sengupta ба Zhivotovsky нарын судалгаагаар тэдний 40% нь [[:en:Haplogroup C-M217|С3]] (монголоид), [[:en:Haplogroup_R-M173#Subclade_distribution|32%]] нь R1b гаплогрупптэй (европоид) байна.
<ref>http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002929707623532 Sengupta S, Zhivotovsky LA, King R. (2006) Polarity and Temporality of High-Resolution Y-Chromosome Distributions in India Identify Both Indigenous and Exogenous Expansions and Reveal Minor Genetic Influence of Central Asian Pastoralists</ref>
Мөр 65:
Бэсүд овог нь хазарагийн томоохон овог бөгөөд [[:en:Abdul Ali Mazari|Abdul Ali Mazari]], Sharbat Ali Changezi зэрэг томоохон удирдагч энэ овгоос гаралтай. Бэсүд овгийн [[:en:Mir Yazdanbakhsh|Mir Yazdanbakhsh]] 19-р зуунд хазарачуудыг нэгтгэхийг оролдсон анхны удирдагчдын нэг байв.
Хазарачууд генетикийн хувьд [[узбек]]уудтэй ихээхэн ойролцоо.<ref>[https://yhaplogroups.wordpress.com]/</ref>
Line 82 ⟶ 80:
*Мөн Зүүнгар унасны дараа зарим ойрдууд тийш очсоноор монголчуудын тоог нэмсэн байх магадлалтай
*Генийн олон удаагийн судалгаа хазарачуудын зөвхөн зарим хэсэг нь монголчуудтай холбоотой байж болохыг нэгэнт баталсан тул монголчуудын генд өргөн тархаагүй, уулаасаа Баруун Ази, Европоос гаралтай гентэй зарим хазарачуудыг монголчуудаас гаралтай гэх нь ямар ч үндэсгүй.
▲Гадаад, дотоод олон нөхцлөөс шалтгаалан тэдэнд нэгдсэн, тогтвортой үзэл бүрэлдээгүй. Жишээ нь монголоид төрхтэй хэсэг нь хазарачуудыг монголчуудад хамааруулах хандлагатай бол европоид төрхтэй хэсэг нь хазарачуудыг түрэг юм уу иран угсаатан гэж үзэх хандлагатай.
==Хүн амын тоо, овог аймгууд==
| |||