Content deleted Content added
|
|
|
| regent = [[Сушунь]], [[Зайюань]], [[Дуаньхуа]] (1861) <br> [[Ци'ань]], [[Цүши]] (1861–1875)
| predecessor = [[Түгээмэл Элбэгт]]
| successor = [[БадаруултБадаргуулт Төртөр]]
| spouse = [[ХатанБуян хаан Буянхатан]]
| issue = байхгүй
| full name = [[Хятад хэл|Хятад]]: Айшин Жуэло Зайчун (愛新覺羅載淳)<br>[[Манж хэл|Манж]]: Айсин Гиоро хала и Зайчун
| era dates = 1862 оны 1 сарын 30 – 1875 оны 2 сарын 7
| royal house = [[Aйсин Гиоро]]
| father = [[түгээмэлТүгээмэл Элбэгт]]
| mother = [[Цүши]]
| birth_date = 1856 оны 4 сарын 27
}}
'''Бүрэн Засагч''' хаан нь 1856 онд Манжийн хаан [[Түгээмэл Элбэгт]] болон хатан хаан [[Цүши|Цүшигийн]] хүү болон мэндэлжээ. Хаан эцгийгээ нас барсны дараа 1861 онд 5 настайгаасаа 1875 ононд хүртэлнас эцэслэх хүртлээ [[Манж Чин улс]]ын хаан ширээнд сууж байсан. Төрийгч төрийн хэргийг түүний нэрийн өмнөөс төрсөн эх [[Цүши]] нь захирч байсанбайв. Хэдийгээр засгийн эрх нь хумигдмал байсан ч түүхэнд Тунжигийн шинэчлэлт хэмээн нэрлэгдсэн засгийн шинэчлэл хийхээр оролдож байжээ.
1872 онд Бүрэн засагч хаан Өвөр Монголын [[Шулуун хөх хошуу|Шулуун хөх хошууныхошуунаас]] гаралтай Буянг их хатнаа болгон авчээ. Буян хатан нь хааны хамгийн хайртай хатан нь байсан хэдий ч хааны эх Цүши Буянд төдийлэн талтай байсангүй. БуянБүрэн засагч хаан дөрвөн өөр татвартайтатвар эмстэй байсан ч Буян хатныхаа өргөөнд шөнө бүр хонодог байв. Цүши хатан Буянд бусад татвар эмүүддээ ч адил боломж олгохыг шаардсан чболовч хааны авирт өөрчлөлт гарсангүй, харин улам ч гөжүүдлэх болжээ. Улмаар Цүши хатан Бүрэн засагч хаан болон БуянгБуян хатныг төр удирдах эрдэмд шамдан суралц хэмээн тусад нь байлгах болжээ. Үүнд уйтгарлан байсан хаанд нэгэн тайган нууцаар эмсийн хүрээлэн орохыг санал болгожээ. Эмсийн хүрээлэн орсон хаан харамсалтайгаар тэмбүү өвчин тусан 1875 оны 1 сард тэмбүү өвчнөөр таалал төгсөв. Хааныг таалал төгссөний дараа хатан хаан Цүши хааны үхлийнүхэлд бурууг БуяндБуянг тохожбуруутган хоолыг нь сойж байсан бөгөөд Буян хатан аавдаа тусламж хүссэн захиа илгээсэн байдаг. Хааныг таалал төгсөх үед Буян хатныг хөл хүнд байсан гэх яриа байдаг ч Буян хатан 1875 оны 3 сард нас барсан юм. Бүрэн Засагч хаан нас барахдаа угсаа залгамжлагчаа нэрлээгүй учир түүний эх Цүши өөрийн ноёрхлоо хадгалах үүднээс Бүрэн засагч хааны үеэл 3 настай хүүг Бадаруулт[[Бадаргуулт төр]] хаанхаанд хэсээнөргөмжлөн хаан ширээнд залжээ.
{{s-start}}
}}
{{end}}
[[Ангилал: Манж Чин улсын хаан]]
|
