Махмуд Ялавич: Засвар хоорондын ялгаа

Дутуу үлдсэн хүн амыг илрүүлэх, бууж өгсөн газар нутгийн шинэ оршин суугчдыг бүртгэхээр 1255,1257 болон 1258 онуудад дахин тооллогыг явуулсан бөгөөд Азийн баруун хэсгийг Аргун Ахагаар удирдуулан тоолуулжээ.Хаадуудын гол төлөөлөгчидтэй ойр дотно хэлхээ холбоо тогтоохын тулд тэр Афганистан,Иран,Ирак,Кавказ зэрэг улсуудыг 1253-1258 онуудад ажиглаж нягталж үзэв.Алтан орд анх 1254 онд эмх замбараатай болж төвхнөв.Бодит тооллого хойд Кавказад 1254 онд мөн Новогородод дээд цэгтэй хүрч дууссан.1259 онд Оросын ноёрхол дээд цэгтээ хүрсэн.Ард түмний татвар төлөх үүргийг тус тусад нь тогтоох болсон нь 1230аад оны үеэр Туркстанд Махмуд Ялавачаар анхлан зохиогдсон.Түүний санаачлаган доор татварыг 3 үндсэн төрөл болгон ангилж байсан.1. толгой татвар /гувчуур/ зоосоор бүх насанд хүрсэн эрэгтэй хүмүүст оногдуулдаг байсан.2. Хөдөө аж ахуйн татвар /халан/ -ыг орон нутгийн хүмүүс төлдөг байсан.3. арилжааны татвар /тамга/ -ыг бүх арилжаа хийдэг наймаачдаас цуглуулдаг байжээ.Энэ татвараа хотын зах зээлд болон олон тооны харилцагчидтай буудлуудад бэлнээр цуглуулж төвлөрүүлдэг байжээ.