Түрэг: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Мөр 157:
==Ген==
[[:en:Shors|Шор]], [[:en:Khakas people|хакас]], [[тува]], [[:en:Altay people|алтай]] хүмүүс монголчуудтай бараг адил төрхтэй ч европ гаралтай иранчууд мөн [[:en:Samoyedic peoples|самоедь]], [[:en:Ugric people|угор]] зэрэг N гапло бүлэгтэй гентэй үндэстнүүдтэй холилдсон учир үл ялиг ялгаатай харагддаг. Баруун тийшлэх тусам европоид төрх давамгайлах бол зүүн тийшлэх тусам монголоид төрх давамгайлна. [[:en:Tatars|Татар]], [[:en:Chuvash people|чуваш]], [[:en:Gazauz people|гагауз]] зэрэг баруун талын хэсэг нь европоид төрхтнүүдтэй удаан хугацаанд хил залган амьдарч байгаа мөн Оросын захиргаанд түрүүлж орсоноос шалтгаалж
илүү европоид төрхтэй байдаг.
*[[алтай ястан]] - өмнөд хэсэг нь монгол, түрэг гаралтай, хойд хэсэг угор гаралтай, монголоид төрхтэй, тувачуудтай төстэй төрхтэй. Өмнөд алтайчууд, тува, монголчуудтай хамт монголоид арьстны Төв Азийн дэд бүлэгт орно.
*[[башкирууд]] - түрэгжсэн угорууд гэж үздэг. Мөн уулаасаа түрэг хүмүүс гэсэн онол бий. Зарим нь монголоид зарим нь оростой холилдсоноос европоид төрхтэй болсон. Татараас арай илүү монголоид төрхтэй.▼
[[:en:Turksih people|Туркуудад]] монголжуу төрхтний ген 10 орчим хувьтай байх бөгөөд тэд [[Анатолийн хойг]]ийн эртний европ ([[грек]], [[:en:Hittites|хетт]], [[:en:Luvians|лувий]] г.м) болон ази үндэстнүүд, кавказынхан, баруун иранчууд, Туркд алба хаахаар ирсэн хөлсний [[:en:Celtic peoples|кельт]], [[славян]] цэргүүдээс бүрдсэн европ төрхтэй үндэстэн юм.<ref>[[:en:Genetic history of the Turkish people|Genetic history of the Turkish people]]</ref> Туркууд бараандуу арьстай [[араб]]уудаас цайвар арьсаараа ялгарах ба олон үндэстнээс бүрдсэн учир яг тийм үндэстэнтэй адил гэж хэлэх аргагүй байдаг. Тэд кавказийнхантай төдийлөн төсгүй харин [[курд]], [[перс]] зэрэг баруун иран угсаатнууд тэдэнтэй хамгийн төстэй юм.▼
▲*[[башкирууд]] - түрэгжсэн угорууд гэж үздэг. Мөн уулаасаа түрэг хүмүүс гэсэн онол бий. Зарим нь монголоид зарим нь оростой холилдсоноос европоид төрхтэй болсон.
*[[азербайжан үндэстэн|азербайжан]] - түрэгжсэн иран угсааны хүмүүс, европоид төрхтэй
*[[балкар ястан|балкар]] - түрэгжсэн
*[[гагауз ястан|гагауз]] - түрэг гаралтай ч ойр хавийн славян зэрэг европ хүмүүсийн дунд удаан сууснаар одоо европоид төрхтэй болжээ.
*[[долган ястан|долган]] - түрэг гаралтай, эвенктэй холилдсон, монголоид төрхтэй. Тэдэнд С3 ген нилээн байдаг ч монголчуудаас өөр төрхтэй. Якутаас салж нүүсэн бүлэг хүмүүс долганчуудыг бүрэлдүүлжээ..
*[[каракалпак]] - гарал үүсэл узбектэй ойролцоо
*[[казах]] - Зарим нь түрэг, зарим нь монгол, скиф гаралтай. Бүрэлдэхүүнд нь олон тооны скиф, монгол овгууд орсон нь гадаад төрх, угсаатны шинжинд нь нөлөөлжээ. Ерөнхийдөө монголоид төрхтэй ч зарим европоид болон монголоид, европоид төрхтний завсрын шинжтэй төрхтэй. Ихэвчлэн монголоид давамгайлсан завсрын төрхтэй.
*[[киргиз]] - Дийлэнхи нь түрэг гаралтай бололтой. Монгол, иранчуудтай холилдсон. Гадаад төрх, гарал үүсэл нь казахтай ойролцоо.
*[[карачай]] - түрэгжсэн
*[[ногай ястан|ногай]] - Монголын [[мангуд]] овог, [[кипчак]]уудаас үүссэн угсаатан бөгөөд заримдаа "Кавказын монголчууд" гэж нэрлэдэг. Нилээн монголоид төрхтэйгээрээ кавказийн түрэгүүдээс ялгарна.
*[[татар үндэстэн|Ижил мөрний татар]] - түрэг гаралтай гэж үздэг ч орос, кавказынхан зэрэг олон үндэстэнтэй холилдсон, цөөнх нь монголоид дийлэнх нь европоид төрхтэй. Зарим хэсэг гадаад төрхөөрөө орос хүнээс ялгагдахгүй.▼
*[[салар ястан|салар]] - огуз түрэг гаралтай ч ихээхэн хятадууджсан тул хятад хүнээс гадаад төрхөөрөө төдийлөн ялгагдахгүй.
▲*[[татар үндэстэн|Ижил мөрний татар]] - түрэг гаралтай гэж үздэг ч орос, кавказынхан зэрэг олон үндэстэнтэй холилдсон, цөөнх нь монголоид дийлэнх нь европоид төрхтэй. Зарим хэсэг гадаад төрхөөрөө орос хүнээс ялгагдахгүй.
*[[турк үндэстэн|турк]] - түрэгжсэн европ, араб, иран, курд, кавказ хүмүүс. Хэдхэн хувь нь жинхэнэ түрэг гаралтай бусад нь Анатолийн уугуул европ гаралтай хүмүүс. Европоид төрхтэй.
▲[[:en:Turksih people|Туркуудад]] монголжуу төрхтний ген 10 орчим хувьтай байх бөгөөд тэд [[Анатолийн хойг]]ийн эртний европ ([[грек]], [[:en:Hittites|хетт]], [[:en:Luvians|лувий]] г.м) болон ази үндэстнүүд, кавказынхан, баруун иранчууд, Туркд алба хаахаар ирсэн хөлсний [[:en:Celtic peoples|кельт]], [[славян]] цэргүүдээс бүрдсэн европ төрхтэй үндэстэн юм.<ref>[[:en:Genetic history of the Turkish people|Genetic history of the Turkish people]]</ref> Туркууд бараандуу арьстай [[араб]]уудаас цайвар арьсаараа ялгарах ба олон үндэстнээс бүрдсэн учир яг тийм үндэстэнтэй адил гэж хэлэх аргагүй байдаг. Тэд кавказийнхантай төдийлөн төсгүй харин [[курд]], [[перс]] зэрэг баруун иран угсаатнууд тэдэнтэй хамгийн төстэй юм.
*[[туркмен үндэстэн|туркмен]] - түрэгжсэн иран буюу скиф хүмүүс, европоид төрхтэй. Монголоид төрхтэй хүн цөөн.
*[[узбек үндэстэн|узбек]] - Ихээхэн холимог гаралтай, түрэг, иран, монгол гаралтай. Нилээдгүй олон монгол гаралтай овгууд узбекуудын дунд бий. Мөн иран гаралтай хүмүүс бүрэлдэхүүнд нь орсон нь гадаад төрхөнд нь нөлөөлж нилээн европжуу төрхтэй болжээ. Зарим нь монголоид зарим нь европоид төрхтэй. Казахаас илүү европжуу төрхтэй ч туркмен, уйгуртай харьцуулахад илүү монголжуу төрхтэй.
*[[уйгур үндэстэн|уйгур]] - иран, тохар зэрэг европ аймгууд бүрэлдэхүүнд нь ихээхэн орсон тул европжуу төрхтэй хүмүүс олон бий. Түрэг, монгол, иран, тохар хүмүүс холилдон одоогийн уйгар үндэстнийг бүрэлдүүлжээ. Өөрөөр хэлбэл нилээд хэсэг нь түрэгжсэн монгол, иран, тохар хүмүүс.
*[[хакас ястан|хакас]] - түрэг гаралтай, ойр хавийн овог аймгуудтйа холилдсон, монголоид төрхтэй.
*[[:en:Shors|шор]] - хакастай гарал үүсэл ойролцоо.
*[[чуваш ястан|чуваш]] - Гарал нь нилээн маргаантай. Хүннү гаралтай гэж үзвэл монголчуудтай холбоотой байж болох юм. Ерөнхийдөө түрэг гаралтай гэж үздэг, оросуудтай холилдсоноос европоид төрхтэй болжээ.
*[[Якутууд|якут]] - Дийлэнх нь түрэгжсэн [[:en:Evenks|эвенкүүд]] гэж үздэг. Мөн монгол гаралтай овгууд бий. Буриад, якутууд бага зэрэг төстэй боловч якутчууд [[:en:Haplogroup N-M231|N гаплогрупп]] давамгайлсан сибирийн гентэй.
==Мөн үзэх==
| |||