Түрэг: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
Image:Yong_bashqorts.jpg-г Image:Young_bashqorts.jpg-р сольж байна. Сольсон хэрэглэгч нь CommonsDelinker, шалтгаан нь: File renamed: [[:commons:COM:FR#rea |
No edit summary |
||
Мөр 4:
|caption = Түргүүдийн онцлон анхаармаар суурьшсан газар орон
|population = [[Түрэг хэлний бүлэг|Түрэг хэлтний]] тоо 150-200 сая<ref>Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173</ref><ref>Deutsches Orient-Institut, Orient, Vol. 41, Alfred Röper Publushing, 2000, p.611</ref>
|region1 = {{flagicon|Turkey}} [[
|pop1 = 55-60 сая<ref name="Milliyet">Milliyet:[http://www.milliyet.com.tr/2007/03/22/guncel/agun.html 55 milyon kişi 'etnik olarak' Türk] </ref>
|region2 = {{flagicon|Uzbekistan}} [[
|pop2 = 26 сая
|region3 = {{flagicon|Iran}} [[Иран улс|Иран]]
Мөр 18:
|region7 = {{flagicon|Azerbaijan}} [[Азербайжан улс|Азербайжан]]
|pop7 = 9,047,000
|region8 = {{flagicon|Turkmenistan}} [[
|pop8 = 4,500,000<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html#People CIA World Factbook Turkmenistan</ref>
|region9 = {{flagcountry|Кыргызстан}}
Мөр 48:
}}
[[Зураг:PanTurkishRally.JPG|thumb|300px|2009 онд Стамбулд болсон Нармай Түрэгийн цуглаан]]
'''Түрэг''' (улс, үндэстнээс ялгаж тодорхойлсноор '''Түрэг угсаатан''') – Нийтийн он тооллын зургаадугаар зуунаас нэр тодорч, өдгөө [[Еврази]]йн [[Азербайжан улс|Азербайжан]], [[
==Нэр==
Монгол бичгийн ''түрүг'' (кирилл монголд '''Түрэг'''), Түрэг бичгийн ''türük'' хоёр нэг үг. Угаасаа түрэг үгийн адгийн ''қ (к) '' [[Монгол хэлний бүлэг|монголд]] ''г'', монгол үгийн адгийн ''г'' [[Түрэг хэлний бүлэг|түрэгт]] ''қ (к) '' гэж тогтсон үг маш олон. Олон тоонд ''түргүд'' буюу '''Түргүүд''' (оноосон нэрийн дүрмээр '''''Түрэгүүд''''' гэх нь бий) гэж бичнэ. Хамгийн эртний үед холбогдох, [[Монгол]]оос олдсон [[Түрэг улс]]ын үеийн хөшөөдөд [[File:Old Turkic letter UK.svg|10px]][[File:Old Turkic letter R2.svg|10px]][[File:Old Turkic letter U.svg|10px]][[File:Old Turkic letter T2.svg|10px]]<ref name="KulteginMC">[http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1&tid=1&oid=15&m=1 Kultegin's Memorial Complex, TÜRIK BITIG] Khöshöö Tsaidam Monuments</ref><ref name="BilgeKaganMC">[http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1&tid=1&oid=16&m=1 Bilge Kagan's Memorial Complex, TÜRIK BITIG] Khöshöö Tsaidam Monuments</ref>, [[File:Old Turkic letter K.svg|10px]][[File:Old Turkic letter R2.svg|10px]][[File:Old Turkic letter U.svg|10px]][[File:Old Turkic letter T2.svg|10px]]<ref name="TonyukukMC">[http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1&tid=1&oid=17&m=1 Tonyukuk's Memorial Complex, TÜRIK BITIG] Bain Tsokto Monument</ref> буюу ''türük'' гэж бичсэн байна гэж [[Түрэг судлал|Түрэгч]] эрдэмтэд тайлж уншжээ. Үгийн утга тодорхой бус, гэхдээ түрэгч нараас «төрсөн», «үүссэн» гэх утга дэвшүүлсэн нь байдаг.<ref>Faruk Suümer, Oghuzes (Turkmens): History, Tribal organization, Sagas, Turkish World Research Foundation, 1992, p.16</ref> [[Монгол бичиг|Худам монгол бичгээр]] бол төр улсын «төр», төрөх, гарахын «төр» гэсэн монгол үгстэй ижил язгуур болоод бичлэгтэй. ''Бичиг'', ''ажиг'', ''чимэг'' гэдэгчлэн үйлээс нэр үг үүсгэх ''–г'' дагавар залгахад «төрсөн юм», «төрсөн зүйл» гэсэн утгатай «төрөг» гэх үг болно. Хэрвээ ийм үг монгол хэлнээ байсан бол ''түрүг'' гэдэгтэй яг адил бичигдэх байлаа.
| |||
