Үйлдлийн систем: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Мөр 1:
'''Үйлдлийн систем''' ({{lang-en|Operating system}}, OS) харилцан уялдаатай системийн [[
Компьютерын ажиллагааг 2 давхаргаас тогтсон сонгинотой зүйрлэж болно. Сонгинын хамгийн дотор талд компьютерын техник хангамж байрлана. Түүний гадуур програм хангамжийн давхарга байрлана. Харин хамгийн гадна талд хэрэглэгч уг сонгиныг “харж” байгаа.
Тэгвэл програм хангамжийн давхарыг дотор нь дахиад хоёр давхаргад хуваан үзэж болно:
* дотор талын давхарга - Үйлдлийн Систем (товчоор: Ү.С.)
* гадна талын давхарга - бусад програм.
[[Файл:Computer_Onion.jpg|thumb|Компьютерын "сонгино"|200px]]
[[Файл:Ubuntu_9.04_Jaunty_Jackalope.png|thumb|300px|[[Ubuntu]]]]
Тиймээс
* диалог буюу хэрэглэгчтэй харьцах
* оролт-гаралт, өгөгдлийг удирдах
Мөр 23:
* [[компьютерийн дэлгэц|дэлгэц]], [[компьютерийн гар|гар]], дискүүд, [[хэвлүүр]] г.м. залгах төхөөрөмжүүдийн ажиллагааг програмын түвшинд дэмжих зэрэг болно.
Компьютеруудын төрлөөс хамаарч, тэдгээрт ашиглагдах
* командын хэл
* командын процессор
* драйверууд (жолоодогч буюу хөтлөгч)
* файлын систем
зэрэг болно.
Мөр 34:
== Командын хэл ==
Хэрэглэгчээс
Хэрэглэгч командын хэлний тусламжтайгаар:
* каталоги руу (фолдер
* дискүүдийг тэмдэглэх (disk labeling)
* програмуудыг ажиллуулах гэх мэт
Мөр 48:
== Хэрэглэгчийн интерфейс ==
Өнөөдөр
* Текст интерфейс (command line interface - CLI)
* График интерфейс (graphical user interface - GUI)
Мөр 61:
=== График интерфейс ===
Харин GUI нь хэрэглэгчид илүү тохиромжтой хэлбэр бөгөөд зөвхөн хулганы тусламжтайгаар, график дүрслэл бүхий хийсвэр (виртуал) орчинд хүссэн үйлдлээ хийж болдог.
=== Shell ===
Хэрэглэгчийн интерфейсийг хэрэгжүүлж байдаг системийн програмыг shell (хөтөч програм) гэдэг.
Ж.нь Windows бүлийн системд:
* Windows Explorer
Мөр 74:
== Драйверууд ==
Драйверууд (drivers=жолоодогч буюу хөтлөгч) нь компьютерын төхөөрөмжүүдийг удирдахад шаардлагатай системийн програмууд юм.
Стандарт дотоод төхөөрөмжүүдийн драйверууд BIOS (Basic Input-Output System) буюу Оролт-Гаралтын Үндсэн Системийг бүрдүүлдэг.
Мөр 81:
Тогтмол санах байгууламжид байрласан, тодорхой нэр бүхий цогц мэдээллийг файл (file) гэдэг. Файл нь програм, тоон өгөгдөл, текст, кодлогдсон дүрс мэтийг агуулж болно.
Ерөнхий тохиолдолд тогтмол санах байгууламжид асар олон тооны файл агуулагдана. Тэгвэл хэрэглэгч нь энэ олон файл дундаас тухайн нэг файлыг түргэн шуурхай олж, хялбар байдлаар харьцдаг байх ёстой. Үүний тулд файлууд нь дискэн дээр тодорхой нэг аргын дагуу,
* Файлуудыг яаж хадгалах
* Файлуудыг яаж нэрлэх
Мөр 87:
г.м. асуудлуудыг тодорхойлно.
Ихэнх файлын систем файлыг диск рүү хадгалахдаа хадгалах “орон зайг” 0.5kb эсвэл 1, 2, 4 кb-ын урттай жижиг блокуудад хуваагаад файлыг эдгээр блокуудаар тарааж байрлуулдаг байна. Ийм блок хэсгийг сектор (sector) гэнэ. Ж.нь Windows XP системд, секторын хэмжээ 4 kb байдаг.
Мөр 101:
Анхны үйлдлийн систем нь компьютерын технологийн хөгжлийн хоёрдугаар үе буюу [[транзистор]] ашиглах болсонтой хамт үүссэн. Хоёрдугаар үеийн том компьютерууд нь тухайн уламжлалын [[дифференциал тэгшитгэл]]ийг бодох гэх мэтийн физик, инженерийн салбарт гарч ирдэг байсан ШУ-ны болон техникийн тооцоог хийхэд голчлон хэрэглэгдэж байжээ. Програмаа үндсэндээ Фортран, ассемблер дээр бичих ба үйлдлийн системүүд нь FMS (Fortran Monitor System), IBSYS (IBM корпорацийн IBM 7094 компьютерт зориулж гаргасан үйлдлийн систем) байсан.
|