Енисейн киргиз: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 77:
|today =
}}
[[File:Kirgiz.jpg|thumb|160px]]
Уйгурын хаант улсыг мөхөөж Монгол нутагт ноёрхлоо тогтоосон хиргис нарын өвөг дээдсийн нэрийг Нанхиадын олон үеийн түүх сударт Гэгүнь, Гянгүнь, Гюйвү, Хягас гэх зэргээр дуудлага хувирган тэмдэглэжээ.Гэнгүнь нарыг Хүннү улсын Модунь шаньюй МЭӨ 209 оны үед байлдан эзэлж байжээ. Энэ үед тэд өмнөд Сибирийн Енисей мөрөн, Абакан гол хавиар нутаглаж байв. МЭ 758 онд Уйгурын эрхшээлд орж 80 гаруй жил болоод 20-иод жил Уйгурын ноёрхолыг эсэргүүцэн тэмцэж улмаар 840 онд Уйгур улсын төрийг мөхөөжээ.
 
Line 102 ⟶ 101:
Киргизүүдийн тухай өгүүлэхэд Манас хэмээх баатарлаг тууль, түүнийг уянгалуулан хайлах манасчи (манайхны туульч, хуурч, хуурчинтай адил) буюу Манас хайлагчийн болон Киргизийн алдарт зохиолч Чингиз Айтматовыг тухай дурдахгүй өнгөрч болохгүй юм. Манас тууль нь нэн эртний амаар дамжуулан ирсэн Киргиз түмний түүх соёлын их өв билээ. 15 зуунаас эхтэй гэгдэх энэхүү туулийг зарим нь 7-р зуунаас ч эхтэй хэмээдэг ба 1885 онд анх бичгийн хэлнээ буулгажээ.
 
Киргизүүд мөн л чоно буюу нохойг эх үүсэлтэйгээ холбон домоглох ба эцгийн талаа чоно хэмээсэн байдаг. Киргиз домгоор бол тэдний өвөг нь Кызыл буюу улаан нохой гэдэг. Уг домгоор хааны гүнж шивэгчидтэйгээ зугаацаар хот хүрээнээсээ гадагш явдаг байсан ба нэг удаа яваад ирэхэд нь аулыг нь дайсан этгээд тонон талж хүн зоныг нь устгасан байжээ. Тэр аулд үлдсэн ганц амьд амьтан нь нэгэн эр тайган нохой байснаар гүнж болон түүний шивэгчид болох 40 бүсгүй болон тэр улаан нохойн дундаас Киргизүүд үүссэн гэх бөгөөд дөчин бүсгүй буюу дөчин овог аймгийн нэгдэл гэх Кир киз нэр үүсэв хэмээдэг. Тэгээд ч одоо Киргизийн төрийн далбааны тоонолжин (түндүк буюу гэрийн тооно) голтой нар нь 40 цацрагтай байдаг байна. Төв Азийн нүүдэлчин түмний нэг, гарал үүслээ чоно нохойтой холбон домоглох Киргиз түмний тухай товч бичвэрээ энэ хүрээд төгсгөе.
 
==Енисейн киргиз, Киргизстаны киргизүүдийн удмын холбоо ==
Зарим эрдэмтэд Енисейн киргиз, [[Киргизстан]]ы [[киргиз]]үүд хоорондоо холбоогүй гэж үздэг.
Өөрөөр хэлбэл эртний Киргиз улсын түүх Киргизстаны киргизүүдэд хамааралгүй харин [[хакасууд]]тай холбоотой байж болох юм.
 
 
==Мөн үзэх==