Үүрэг нуур: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 46:
== Ишлэл ==
<references />
Үүрэг нуур
 
Үүрэг нуур Алтайн салбар Цагаан шивээт, Түргэний уулсын хоорондох битүү хотгорт тогтсон урсгал биш нуур болно. 1426 метрийн үнэмлэхүй өндөрт орших бараг дугуй хэлбэртэй энэ нуурын урт 19 км, өргөн нь 18 км, усны ил талбай 2233 км2 бөгөөд эргийн шугамын урт 61 км юм. Нуурын эрэг хөвөө нэлэнхүйдээ бага зэрэг налуу, уснаа түрж орсон булан тохой, арал хойг огт байхгүй, эргийн шугам бага хэрчигдсэн байна.
 
Үүрэг нуурын ус хураах талбайн хэмжээ 3360 км2 бөгөөд Цагаан шувуут, Цагдуул, Хариг зэрэг хэд хэдэн гол горхи цутгах боловч олонх нь түр зуурын урсгалтай юм. Байнгын урсацтай нилээд том гол нь нуурын баруун хойноос цутгах Харигийн гол юм. Харигийн голын цутгалан хавьд намагжиж илдэв төрлийн бут бургас ургажээ. Үүрэг нуур гадагш урсгалгүйн сацуу ууршилт их болохоор нуурын ус давстай байдаг.
 
Нуурыг эргэн тойрон хүрээлж орших уулын налуу бэл хормойгоор усны мандлаас 15-42 метр өндөрт татралтын 4-6 далан зээг байгаа ба зөвхөн хойт, урд захад 15-20 метр өндөр, үндсэн эрэг 1-2 км урт үргэлжилнэ. Нуурын хамгийн гүн нь 42 м хүрнэ. Үүрэг нуурын хотгор говь цөлийн байдалтай тул усны гадаргаас уурших ууршилт их. /жилийн дундаж ууршилт нь 800-900 мм / Усны энэ зарлагыг дээрх гол горхийн урсцаас гадна хур бороо, ул хөрсний ус нөхөж өгнө.Усны ерөнхий эрдэсжилт 4.17 г/л байна. Ханхөхий, Тогтохын шил, Хархираа Түргэний уулс, Улиастын шилийн ой хөвч, өндөр уул, асга хадаар аргаль, угалз, буга, согоо, ирвэс, шилүүс, янгир, суусар, гахай, нохой зээх, бор гөрөөс, чоно, үнэг, хэрэм, хур, сойр, ятуу, хөтүү, чандага, жирх, хярс, мануул, дорго, өмхий хүрэн, үен, туулай, тарвага, зурам, солонго, алаг даага, сохор номин, шар сүүлт, хулан жороо, бозлог зэрэг ан амьтад, мэргэчид оршино.
 
Нууруудад хун, галуу, нугас, хотон, ангир зэрэг усны шувууд, хад уул, тал нутгаар хойлог, тоодог, тогоруу, ногтруу, хөхөө, бүргэд, тас, ёл, тоншуул, хэрээ, шаазгай, харцага, болжмор, ууль, сар, шар шувуу, элээ, цахлай, өрөвтас, өвөөлж, Ховд, Бөхмөрөн голд алтан гургалдай зэрэг нүүдлийн болон суурин шувууд элбэг бий. Томоохон голуудад, зарим нууруудад агнуурын загас, баруун монголын хадран, алтан сугас буюу нохой шар загас элбэгтэй. - See more at: http://www.uvsnutag.mn/index.php?view=uvspedia&type=content&id=151#sthash.1CZcEUSv.dpuf
[[Ангилал:Монгол орны нуур]]