Content deleted Content added
|
|
|
"'''Империализм''' гэдэг нь аливаа улснэгэн өөр улсын нутаг дэвсгэрийг хүчээр түрэмгийлэн эзэлжэзлэн, тухайн улсад эдийн засгийн болон улс төрийн тогтолцоо албадан байгуулахыг" хэлдэг. <ref>[http://www.thefreedictionary.com/imperialism "The Free Dictionary" сайтаассайтнаас орчуулав]</ref> Үүний дагуу ''Хүн ТөрөлхтнийТөрлөхтний Газар Зүйн Толь'' бичигт империализмыг дараах байдлаар тайлбарласан байдаг: "Империализм бол гол төлөв эзэнт гүрэн байгуулан хүний болон улс орны ижил тэгш эрхийг зөрчинзөрчөн, өөрийн үзэл суртлыг илүүрхэн бусад улсын ард иргэдийг дарлан ноёрхохыг" хэлнэ гэсэн байна.<ref>Gregory, Derek, Johnston, Ron, Prattt, Geraldine, Watts, Michael J., and Whatmore, Sarah (2009). ''[http://books.google.com/books?id=5gCHckKszz0C&printsec=frontcover&dq=dictionary+of+human+geography&hl=en&sa=X&ei=Nah1UdLTNYfgqAHcgoCQDg&ved=0CDIQ6AEwAA The Dictionary of Human Geography]'' (5th ed.). Wiley-Blackwell. p. 373. ISBN 978-14051-3288-6</ref> Америкын эрдэмтэн [[Льювис Самуэл Фьювер]] империализмыг хоёр хуваан авч үзсэн байдаг. Тэрээр империализмыг ''дэвшилтэт бус'' болон ''дэвшилтэт империализм'' гэж 2 ангилсан байна. Дэвшилтэт бус империализм (''Англиар: regressive imperialism'') гэдэг нь, "Цэвэр хүч ашиглан бусдыг түрэмгийлэн эзлэн авах болон бусад соёл үндэстнийг устгах буюу үй олноор нь сөнөөхийг" хэлнэ.<ref name="Lewis Samuel Feuer 1989. P. 4">Lewis Samuel Feuer. Imperialism and the Anti-Imperialist Mind. Transaction Publishers, 1989. P. 4.</ref> Нөгөөтэйгүүр дэвшилтэт империализм (''Англиар: progressive imperialism'') гэдэг нь, "Хоцрогдсон соёл иргэншлийг сэргээж, тухайн улсын ард иргэдийн амьжиргааныамжиргааны түвшинг дээшлүүлж, мөн тэднийг эзэнт гүрний нэг хэсэг болгохыг" хэлдэг хэмээн тодорхойлсон байна.<ref name="Lewis Samuel Feuer 1989. P. 4">Lewis Samuel Feuer. Imperialism and the Anti-Imperialist Mind. Transaction Publishers, 1989. P. 4.</ref>
Ерөнхийдөө бол хүмүүс империализмыг гол төлөв 18 - 20-р зууны үед оршин тогтнож байсан барууны колоничлогчколончлогч улсуудтай холбон авч үздэг. Ийм ч утгаараа тэд колониализм болон империализмыг хооронд нь хамт авч үздэг. Мөн империализмыг зарим нэгэн хүмүүс капитализмтай шууд холбон авч үздэг. Ялангуяа Марксист сэтгэгчид империализмыг капитализмын дээд цэг хэмээн тодорхойлсон байдаг. Эдгээрээс хамгийн алдартай нь [[Владимир Ленин]] бөгөөд тэрээр өөрийн бүтээл болох "Империализм, Капитализмын хамгийн дээд цэг" хэмээх хэвлэлдээ барууны улс орнууд капитализмыг хөгжүүлснээрхөгжүүлсэнээр эдийн засгийн үйл явц дотоодын бараа үйлдвэрлэлтээс банкбанх болон санхүүгийн үйл ажиллагаа уруу чиглэж, бараа үйлдвэрлэлт колоничлогчколончлогч улсуудын колониудадколонуудад төвлөрөх болохыг тэмдэглэсэн байдаг. Улмаар үүний дагуу колоничлогчколончлогч эзэнт гүрнүүд хоорондоо өрсөлдөж, аль болох хамгийн их ашиг олохын төлөө зүтгэснээрзүтгэсэнээр хоорондоо дайн хийж эхлэхийг онцлон тайлбарласан юм. Энэ ч утгаараа түүнийг амьд байх үед колоничлогчколончлогч улсуудын хооронд ширүүхэн өрсөлдөөн байсан бөгөөд үүний эцэст [[Дэлхийндэлхийн Нэгдүгээрнэгдүгээр Дайндайн]] эхэлсэнэхлэсэн байдаг.
{{stub}}
|
