Шинжаан: Засвар хоорондын ялгаа

[[File:BezeklikSogdianMerchants.jpg|thumb|Буддын шашинт Согд-Перс лам нар ба сүсэгтнүүд Зүүн Таримийн хотгор 8-р зуун]]

 

[[File:Tarimbecken 3. Jahrhundert.png|thumb|Таримийн сав газар МЭӨ 3-р зуун]]

Түрэг угсааны Тэлэ аймгуудын холбоо (“Тогуз- огуз” буюу “9 аймаг”-Уйгар, Сыр-Тардуш, Басмыл, Огуз, Хазар, Аланчууд, Киргиз, Тува, Якут) гарал үүслийн хувьд тэднээс өөр угсаатан болох Хүн гүрэнд МЭӨ 300 онд дийлдэн захиргаанд нь оров. Цөгийн аясаар Хүннү дотроо хагран ар, өвөр гэж хуваагдахад Хан улс ар [[Хүннү]]гийн Жижиг шаньюйг бутцохисноор баруун Хүнчүүд өрнөд рүү нүүдэллэх эхлэлийг тавьсан байна. Хан гүрэн үүнээс цааш давшаагүй билээ. Эртний Хятадын сонгодог зохиолын нэг алдартай Цай Ванжи гүнжийн “Хүннүгийн модон цуур” 12 шад шүлгийн түүх Өмнөд Хүннү Хан гүрний мэдэлд орсон ч Алтай-Тарвагатайд үлдсэн баруун Хүнчүүд Хөх нуурт бэхэжсэн Хятадын бэхлэлтийг үе үе амжилттай уулгалж байсныг нотолдог юм. Ланжоугийн бэхлэлтийн захирагчийн охиныг нэгэн удаагийн довтолгооноор Хүннүгийн жижиг ноён олзолжээ. Тэр хүүхэн аав нь барьцаа төлж суллатал Хүнчүүдийн дунд 12 жил амьдарсан бөгөөд “Нам гүм шөнөөр идээлсэн арьсны эхүүн үнэртэй хөнжилдөө шурган, ил галын дэргэд цугласан Хүнчүүдийн модон цуур уйтай эгшиглэхийг сонсон өнгөрөөсөн 12 жилийнхээ тухай бичсэн байдаг. Тэр Хүннү ноёнд хоёр хүү төрүүлж өгсөн бөгөөд хүүхдүүд нь ээжтэйгээ бус аавтайгаа үлджээ.

[[File:Central Asian Buddhist Monks.jpeg|thumb|upright|Азийн буддын лам нарын хөрөг (агуйн хадны зураг) зүүн гар талаас хүрэн үс, цэнхэр нүдтэй Индо-ари эсвэл Энэтхэг-Иран Дундад азийн Тохар, баруун гар талаас Азийн Монголжуу төрхийн Төвд эсвэл Хятад байж болох ламын зураг 9-10 дугаар зуун ]].<ref>[[http://discovermagazine.com/1994/apr/themummiesofxinj359 The Mummies of Xinjiang]. ''DISCOVER Magazine''. April 1, 1994.</ref>

 

 

===[[Их Монгол Улс]] (XIII-XIV зуун)===

Файл:Хятадын атлас-орос хэлээр.jpg|Хятадын атлас-орос хэлээр

</gallery>

 

== Холбоотой утга ==

[[Ангилал:Шиньжян орон]]

[[Ангилал:Хятад улсын өөртөө засах орон]]

[[Ангилал:Ойрад]]