Ойрад: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Мөр 76:
==Түүх==
{{өргөтгөх хэсэг}}
=== XII-XVIII зуун ===
Ойрадын ноён Хутуг Бэхи [[Чингис хаан]]ы хүү Зүчиэр удирдуулсан цэрэгт ялагдаж дагаар орсон бөгөөд хожим үнэнчээр зүтгэсэний тул Чингис хаан Хутуг Бэхийн хүү Иналчид өөрийн охин Чэйжинийг, түүний дүү Төрөлчид Зүчийнхээ охин Холуйханыг хатан болгон өгч худ худгуй болж, Ойрадуудыг Их Монгол улсын Боорчийн харьяанд 4 түмэн болгожээ. Энэ цагаас "Дөрвөн Ойрад" гэдэг нэр гарчээ. Үүний дараа Ойрадууд баруун зүг нүүж [[Енисей мөрөн|Енисей мөрний]] эх Дэлгэр мөрний саваар очиж нутаглаж байгаад XIII зууны II хагаст Завхан, Хүнүй гол, Алтайн уулын зүүн бэл хүрч нутагласан бөгөөд тэд Аригбух, Хайду нарын харъяатууд болжээ. XIV зууны сүүлч үеэс Ойрадууд Монголын хаадын мэдлээс гарч тусгаарлахын төлөө тэмцэх болсноор Элбэг хааны үед уугуул Монгол орон баруун, зүүн Монгол, Урианхайн 3 хязгаар болж хуваагдан хоорондоо тэмцэлдэх үе эхэлжээ. XV-XVI зууны үед Ойрадууд дахин баруун тийш нүүдэллэн Алтайн уул, Эрчис мөрний эх, Бархөл, Хами, Ордосын баруун хойгуур очиж суурьшсан юм. Тэд "Дөрвөн Ойрадын чуулган" гэдэг эрх барих дээд байгууллага байгуулж, даргаар нь Бүүвэй Мэрзэй, дараа нь Байбагас нар ажиллаж байжээ.
 
Юань улс мөхөж, бага хаадын үе эхлэсэн XIII зууны төгсгөлөөс ойрдын холбоо үүсч Чингисийн алтан ургийн захиргаанаас зайлж улам баруун тийш нутагладаг болжээ. Түүнээс дөрвөн ойрдын холбоо батжин бэхжсээр XVII зууны эхээр улам тэлж зарим хэсэг нь баруунш Хасагийн талыг гэтэлж Каспи, Ижил хүрч суув. Зарим нь Төвөд рүү нэвтэрч Хөх нуурт суув. Гол хэсэг нь Зүүнгар нутагтаа үлдэж хол ойрыг сүрдүүлж хүчирхэгжээд Зүүнгарын хаант улс гэгдэв. Манжууд монголчуудыг удаа дараа эзлэсээр хамгийн сүүлд 1756 онд Зүүнгарын ойрдыг буулган авах хүртэл монгол улсын голомт тасраагүй байлаа.
 
=== XVIII зуунаас хойш ===
 
==Хүн амын тоо, нутаг, овог аймаг==