Монголын түүх: Засвар хоорондын ялгаа

[[Зураг:Uvug Mongolchuud - Hurel zevsgiin ue.jpeg|thumb|right|150px|МЭӨ 16-11-р зууны монголчууд]]

[[Зураг:Mongolchuud - Hurel zevsgiin ued.jpeg|thumb|right|150px|[[Дөрвөлжин булш]]ны соёлын тархалт]]

== Эртний түүх ==

=== Балар эртний үе ===

===Хүннү ===

{{гол|Хүннү}}

[[Зураг:Hunnu.gif|thumb|right|150px|Хүннү]]

МЭӨ IV зуунд үүссэн [[Хүннү]] гүрэн нь Монголын газар нутаг дахь нүүдэлчдийн анхны хүчирхэг улс гүрэн байжээ. Хамгийн хүчирхэг үедээ баруун зүгт Балхаш нуур, зүүн зүгт [[Хянганы нуруу]], хойд зүгт [[Байгаль нуур]], өмнө зүгт [[Цагаан хэрэм]]д тулсан өргөн уудам нутгийг эзлэж байжээ.

 

Модун шаньюй МЭӨ 174 онд нас барснаас хойш 100 гаруй жилийн турш Хүннү нар дотоод Азид ноёрхжээ. Үүнээс хойш Сяньби, Нирун, Жужан, Түрэг, Уйгар улсууд оршин тогтнож байжээ.

 

=== Сяньби ===

[[Зураг:Mongol 17-r zuun.jpeg|thumb|right|150px|Монгол 17-р зуун]]

[[Зураг:Zuungar 18-r zuun.jpg|thumb|left|150px|Зүүнгар]]

 

Юань гүрнийг эсэргүүцсэн бослого удаа дараалан гарсаар босогчид 1368 онд Дайдуг эзлэн [[Тогоонтөмөр хаан]] Дайду хотоос хөөгдөн [[Юань]] гүрэн үндсэндээ мөхөв. Умар тийш хөөгдсөн Монголчууд '''Умард Юань улс'''ыг Цагаан хэрмээс нааших нутагт 1390-ээд он хүртэл сэргээхийг оролдсон боловч удалгүй Монгол хоёр хуваагдаж хоорондоо байлдах болжээ. Юань гүрний дараа Зургаан түмэн монгол, Дөрвөн түмэн ойрад хэмээн нэрлэгдэх болсон монголчууд [[Хянганы нуруу]]наас [[Тэнгэр уул]], Сибирээс урагшлаад [[Цагаан хэрэм]] хүртэлх нутагт нутаглаж байв. Эдгээр нь тус тусдаа бие даасан тархай бутархай ханлиг байжээ. Энэ зурвас үеийг монголын түүхэнд бага хаадын үе хэмээн нэрлэдэг.Энэ үеийн Mонголын түүхэн номуудад улсынхаа нэрийг "Монгол Улс" гэж тэмдэглэсэн байдаг.