Нирун улс: Засвар хоорондын ялгаа

[[Жарун|Жаруныг]] залгамжилсан [[Xулюй]] хааны (410-414 он) үеэл Булужэнь хов хутгаж сайд Шули, Удиянь нараар Хулюйг баривчлуулан охинтой нь хамт [[Умард Янь]] улсын [[Хэлун]] хот руу цөлжээ. Гэвч Булужэнь удалгүй өөрөө алуулж, улмаар 414 онд Шэлунь хааны өвөө, [[Дисуюань]]-ий хүү [[Пухун]]ий хүү [[Татар хаан|Татар]] хаан суужээ. Энэ460 нируныонд заримТурфаныг дүрвэгсэддовтолж, мөнашина барууновгийн зүг500 нүүжөрх төмөрчдийг олзлон авч, Алтайд суулгаж төмрөөр алба авах болсон нь хожим 552 оноос бусад Түрэг аймгуудыг нэгтгэн манлайлан Жоужань улсыг эсэргүүцэн босч улмаар Нирун улсыг [[570555]]-аад онд Аварчуудынунаган дэмжлэгээр[[Түрэг Крымынулс|Түрэгийн хойгхаант болонулсыг]] умардбайгуулав. КавказадТүрэгийн суурьшиндовтолгоонд иргэншсэнцохигдсон түүхтэй.Нируннирунчууд улснутгаа унасанаарорхин Монголнүүсэн овогтонба урьдзарим хүрсэннь ахуй,одоогийн соёл,Монголын ШУ-нызүүн ололтаймгуудад амжилтааүлджээ. МЭЭнэ 907тухай ондхятад Кидансурвалжид гүрэнжужаньчууд мандахүл хүртэлмэдэгдэх юузүгт чнүүн бичээгүйалга хоосонболов цаасгэж мэттэмдэглэжээ. алдсан[[Унгар]]аас ажээНирунчуудын бүсний арал олдсон байдаг.460 ондМөн Турфаныгзарим довтолжнь баруун зүг нүүж, ашина[[570]]-аад овгийнонд 500Крымын өрххойг төмөрчдийгболон олзлонумард авч,Кавказад Алтайдсуурьшин суулгажиргэншсэн төмрөөртүүхтэй. албаЭнэ авахүед болсонЕвропт ньзүүн хожимзүгээс 552нүүн оноосирсэн бусадАварын Түрэггарлыг аймгуудыгэрдэмтэд нэгтгэнянз манлайланбүрээр Жоужаньтайлбарладаг улсыгба эсэргүүцэнзарим босчнь улмаарнирунчуудтай Нирунхолбодог улсыгбол [[555]]зарим онднь унагантүрэг [[Түрэггэж үздэг. Нирун улс|Түрэгийн хаантунасанаар улсыг]]Монгол байгуулавовогтон урьд хүрсэн ахуй, соёл, ШУ-ны ололт амжилтаа 07 онд Кидан гүрэн мандах хүртэл алджээ.