Түрэгийн түүх: Засвар хоорондын ялгаа

 

Германы холбоотон байсан Оттоманы Түрк дэлхийн нэгдүгээр дайнд ялагдал хүлээн, 1920 онд холбоотнуудтай хийсэн Сервесийн энхийн гэрээгээр Итали, Франц, Британи, Грек, Армени зэрэг улсуудад газар нутгаа алдан, Итали, Франц, Британи болон олон улсын нөлөөний бүс байгуулсан байна. 1919 онд, дайны баатар Мустафа Кемал Паша (хожим 1934 оны “Овгийн хууль”-иар Ататюрк нэрийг авсан) Оттоманы армийн үлдэгдэлийг зохион байгуулж, үндэсний үзэлтнүүдийг нэгтгэн Түркийн чөлөөлөх хөдөлгөөнийг эхлүүлсэн нь түүхэнд “Түркийн тусгаар тогнолын дайн” гэж нэрлэгддэг. Энэ дайнаар (1919-1922) Түркийн үндэсний үзэлтнүүд өрнөдөд Грекийг, дорнодод Арменийгшахаж, өмнөдөд Итали, Британи, Францыг ялж одоогийн Түркийн хил хязгаарыг тогтоон (Хатай, Александретта хоёр хожим 1938-1939 онд Францаас тусгаар тогтносны дараа нийлсэн), 1923 оны 7 сард Сервесийн гэрээг Лузанны энхийн гэрээгээр сольж, олон улсад зөвшөөрөгдөх эхлэлийг тавьжээ. 1923 оны 10 сарын 29-нд Оттоманы улсыг халж, Ататюркийг ерөнхийлөгч болгон үндсэн хуульт Бүгд найрамдах улсыг тунхаглаж Анкарад нийслэлээ шилжүүлснээр Түркийн шинэ түүх эхэлсэн. Энэ үеэс эмэгтэйчүүдэд бүрэн улс төрийн эрх олгох, малгай хувцасны хуулийг өөрчлөх, гэлэнмаагийн хийдийг хаах, эрүүгийн болон иргэний хуулийг шинээр гаргах (Италийн эрүүгийн хууль, Швейцарын иргэний хуулийг загвар болгосон), Түрк шинэ үсгийг хэрэглэх, овгийн нэрийг Түрк болгох, цол гуншинг халах зэрэг шинэчлэлтийг эрчимтэй хийж, 1946 оноос олон намын тогтолцоонд шилжжээ. Үндсэн хуулиндаа “БНТУ-ын иргэн бол БНТУ-ын тулгын чулуу” хэмээн заасан байдаг ба одоогийн Түрк хүн бол Оттоманы эзэнт улсын нутаг дэвсгэрт байсан олон угсаа гарвалтай Түрэг хэл, соёлтой Ислам хүмүүсийн үр удам юм.