|
[[Зураг:ASCII_Code_Chart.svg|thumb|right|300px|ASCII-н тэмдэгтүүд]]
'''American Standard Code for Information Interchange''' (''Америкийн мэдээллийн солилцооны стандарт код'') буюу '''ASCII''' нь [[англи хэл]]ний цагаан толгойн дараалал дээр тулгуурласан [[тэмдэгтийн кодлолын схем]] юм.
ASCII-гаар компьютерт, санах ойн 1 байтаар (8 битээр) нийт 128 ширхэг ялгаатай тэмдэгтийг кодлох боломжтой байдаг. Тэмдэгтийн код 0..127 завсарт оршино.
== Тэмдэгтүүд ==
0-31 хүртэлх кодыг удирдах кодууд гэдэг. Удирдах код нь ямар нэг тэмдэгт илэрхийлэхгүй (дүрслэгдэх тэмдэгт байхгүй), харин ямар нэгэн үйлдлийг төлөөлнө. Ж.нь 8 гэсэн код курсорыг зүүн гар тийш нэг шилжүүлэх, 12 гэсэн код дэлгэц цэвэрлэх үйлдлийг заах гэх мэт.
Санах ойд тэмдэгт ASCII-кодоороо хадгалагдана. Гэтэл ASCII-код бол хүснэгтэд байрлах дугаар. Ө.х. санах ойд тэмдэгтийн хэлбэр дүрс нь хадгалагддаггүй ажээ. Компьютерт өөрт нь байдаг тэмдэг дүрслэгч (character generator) хэмээх хэрэгсэл хадгалагдсан ASCII-кодоор ямар тэмдэгт болохыг таньж компьютерын дэлгэц, эсвэл цаасан дээр хэвлэдэг байна.
Дэлхийн олон орны цагаан толгой 256-аас их тэмдэгттэй байдаг. Ийм цагаан толгой ASCII-хүснэгтэд багтахгүй. Үүнээс улбаалан тэмдэгтийг 2 байтаар кодлох аргачлал орчин үед бий болжээ.
== Extended ASCII Хүснэгт ==
Extended ASCII хүснэгтийн эхний 128 нүд (0-127 хүртэлх) үл өөрчлөгдөх байнгын "эзэн"-тэй болон стандартчилагдаж, харин үлдсэн 128 нүд (128-255 хүртэлх) стандартчилагдаагүй байна. Үүнээс улбаалан, эхний 128 тэмдэгт нь адил боловч, сүүлийн 128 тэмдэгт нь янз бүр байх өөр өөр ASCII-хүснэгтүүд гарч ирдэг.
Тухайлбал том, жижиг латин үсгүүд, араб цифрүүд ба бусад тэмдэгтүүд стандарт хэсэгт орсон учраас латин үсгээр бичсэн текст дурын компьютер дээр "эвдрэлгүй" гарах жишээтэй. Гэтэл кирилл үсгүүд стандартчилагдаагүй учраас зарим ASCII-хүснэгтийн 128-255 хэсэгт огт ороогүй байж болно, заримд нь орсон байж болно. Хэрэв орсон байлаа гэхэд өөр өөр хүснэгтэд өөр өөр кодтой байж болно. Ж.нь [[Windows]] ба [[MS-DOS]] үйлдлийн системийн ASCII-хүснэгтүүдийн кирилл үсгийн код адилхан биш.
== Гадаад холбоос ==
* [http://www.wps.com/projects/codes/index.html A history of ASCII, its roots and predecessors] by [[Tom Jennings]] (October 29, 2004) (accessed 2005-12-17)
* [http://www.unicode.org/charts/PDF/U0000.pdf The ASCII subset] of [[Unicode]]
* [http://www.pobox.com/~enf/ascii/ascii.pdf The Evolution of Character Codes, 1874-1968]
* [http://wps.com/projects/codes/X3.4-1963/index.html Scanned copy of American Standard Code for Information Interchange ASA standard X3.4-1963]
[[Ангилал:Кодлолын схемүүд]]
| 