Дархлалын олдмол хомсдол: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
б Bot: Migrating 127 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12199 (translate me) |
No edit summary |
||
Мөр 3:
author=Marx, J. L. | title=New disease baffles medical community |
journal=Science | year=1982 | pages=618–621 | volume=217 | issue=4560 | id={{PMID |7089584}}
}}</ref> бөгөөд мөн бусад зүйлийн амьтдад үүнтэй төстэй вирүсүүд байдаг ([[Сармагчны дархлал хомсдолын вирүс|СДХВ]], [[Муурын дархлал хомсдлын вирус|МДХВ]] гэх мэт). Энэ өвчний төгсгөлийн шат нь тухайн хүнийг аливаа [[халдвар]] болон [[Хавдар|хавдрын]] өвчний эсрэг хамгаалах чадваргүй болгодог. ДОХ болон ХДХВ-ийн эсрэг эмчилгээ нь зөвхөн [[Вирүс|вирүсийн]] хөгжлийг саармагжуулах л төдий байгаа бөгөөд одоогоор мэдэгдэж буй бүрэн төгс эмчилгээ байхгүй байна.
==Нэршил==
▲2004 оны байдлаар 3 сая орчим хүн энэ өвчнөөр нас барсан ба 500 000 нь хүүхэд байна. Дэлхий дээр ДОХ-н халдвар авсан нийт 40 сая орчим хүн бий.
▲ !ХДХВ-Хүний Дархлал Хомсдолын Вирус
==Явц==
▲!ДОХ- Дархлалын Олдмол Хомсдол
Хүний дархлал хомсдолын вирус /ХДХВ/-ийн халдвар нь ХДХВ-ээр үүсгэгддэг архаг явцтай халдвар юм.
Line 18 ⟶ 17:
Дархлалын тогтолцоог гэмтээх явц нь 6 сараас 10 жил үргэлжлэх бөгөөд энэ хугацаанд тухайн хүнд зовиур илрэхгүй ч халдвараа тараах эрсдэлтэй байдаг.
ХДХВ-ийн халдвар тээгч болон ДОХ-той өвчтөн
▲o Цусаар: Халдварлагдсан цус, цусан бүтээгдэхүүн сэлбүүлэх, эд эрхтэн шилжүүлэн суулгах, зүү тариурыг дамжуулан хэрэглэх
▲o ХДХВ-ийн халдвартай эхээс хүүхдэд: жирэмсэн үед, төрөх үед болон төрсний дараа хөний сүүгээр
▲ Халдвар дамжихгүй зам
!ДОХ нь одоогоор төгс эмчилгээгүй үхэлд хүргэдэг өвчин. Гэхдээ ДОХ-оос урьдчилан сэргийлэх бүрэн боломжтой.▼
▲o Шүлс
==Монгол улс дахь ДОХ-ын тархалт==
▲o Нулимс
Монгол улсад сүүлийн жилүүдэд ХДХВ/ДОХ эрчимтэй тархаж байна. 2013 оны эхний хагасын байдлаар манай улсад ДОХ-ын халдвартай хүний тоо 140 хүрээд байна<ref>{{cite web |url=http://news.gogo.mn/r/123146|title=Бид ДОХ-ыг тоохгүй ч, ДОХ Монголчуудыг оролдсоор|publisher=www.gogo.mn}}</ref>.
▲o Хоол хүнс, аяга халбагаар
==Нэмэлт==
▲o Агаар дуслын зам /ханиах, найтаах зэрэгт шүлсээр/
!ДОХ зөвхөн эрүүл мэндийн асуудал биш, харин нийгэм болон хөгжлийн асуудал.▼
▲o Шумуул болон бусад төрлийн хорхой шавьж
▲o Хамт амьдрах, ажиллах, суралцах
▲o Тэврэх, үнсэх
▲o Бассейн, халуун ус, бие засах газар зэрэгт орох
▲ ХДХВ-ийн халдвараас урьдчилан сэргийлэх арга замууд
▲o Хосууд бие биендээ үнэнч байх
▲o Тохиолдлын бэлгийн хавьтлаас татгалзах, тэвчих
▲o Бэлгэвчийг зөв, тогтмол хэрэглэх
▲!ДОХ нь одоогоор төгс эмчилгээгүй үхэлд хүргэдэг өвчин. Гэхдээ ДОХ-оос
▲!ДОХ зөвхөн эрүүл мэндийн асуудал биш, харин нийгэм болон хөгжлийн
!Эрүүл саруул харагдаж байгаа хүн ХДХВ-ийн халдвартай байж болно.
!Ямарч өвчин туссан тэр бол хувь хүний нууц. Хэн ч түүнийг задруулах эрхгүй. Бас өвчин авсаны төлөө хүнийг элдвээр гутаан доромжилж болохгүй. Харин цаг алдалгүй шинжилгээ өгөх нь зөв шийдвэр болно.
!Хэнийг ч гаднаас нь хараад халдвар тээгч гэдгийг мэдэх боломжгүй. Иймд зөвхөн халдвартай нь мэдэгдсэн цөөхөн хүмүүс рүү анхаарлаа чиглүүлэх биш, харин хүн өөрөө хариуцлагатай байх нь ДОХ-оос хамгаална.
!ХДХВ/ДОХ-той хүмүүст удаан амьдрах боломж байна. Харин гутаан доромжлол, ялгаварлан гадуурхалт нь цаг алдалгүй эмчилгээ авахад хориг саад болдог.▼
▲ доромжлол, ялгаварлан гадуурхалт нь цаг алдалгүй эмчилгээ авахад хориг
▲ ДОХ нь БЗДХ мөн үү?
Мөн. Гэхдээ бусад Бэлгийн Замаар Дамжих Халдвар (БЗДХ)-уудаас ялгаатай нь ДОХ-ыг төгс эдгээх боломжгүй. Бусад БЗДХ-тай байх нь ХДХВ-ийн халдварыг авах болон тараах боломжийг 3-10 дахин ихэсгэдэг.
Энэ нь тухайн хүн ХДХВ-ийг тээгч буюу ХДХВ-ийн халдвар авсан гэсэн үг. Гэхдээ энэ нь тэр хүнийг олон өвчний шинж тэмдэг илэрсэн ДОХ өвчнөөр өвчилсөн гэсэн үг хараахан биш.
Халдвар авснаас хойш дархлалын тогтолцоо халдварыг эсэргүүцэж эхэлтэл ойролцоогоор 3 сар (заримдаа 3-6 сар)өнгөрдөг. Энэ 3 сарын хугацаанд цусны шинжилгээнд өөрчлөлт гарахгүй байж болох тул ХДХВ оношлогдохгүй. Энэ үеийг “Цонх үе” гэж нэрлэдэг. Иймээс ямар нэгэн эрсдэлтэй үйлдэлд өртсөн бол 3 сарын дараа дахин шинжлүүлэх хэрэгтэй.
Хэн ч ХДХВ-ийн халдварыг авч болно. ХДХВ нь яс үндэс, шашин шүтлэг, нас хүйс, ажил мэргэжил, боловсрол, бэлгийн харьцааны шинж төрхөөс үл хамааран халдварлана.
Үгүй. Тухайн хүнийг хараад таних боломжгүй.
ДОХ-ыг төгс эдгээх эмчилгээ хараахан гараагүй боловч амьдрах хугацааг уртасгах эмийн эмчилгээ байдаг.
ХДХВ/ДОХ-ын халдвартай хүнтэй хамт ажиллах, амьдрах, хооллох, асрах, тэврэлдэх зэрэгт халдвар авахгүй. Зөвхөн халдвартай хүний цус, үрийн шингэн, үтрээний шүүрэл хүний биед нэвтэрсэн тохиолдолд л халдвар авна.
ХДХВ/ДОХ/БЗДХ-аас сэргийлэх алтан дүрэм буюу ABCD-ын дүрмийг мөрдвөл халдвараас өөрийгөө болон бусдыг хамгаалж чадна.
А: Тэвчих (гэрэлтлээ бэлгийн харьцаанд орохгүй байх, гэрлэсэн бол тохиолдлын бэлгийн харьцаанаас татгалзах)
B: Бие биедээ харилцан үнэнч байх
Line 129 ⟶ 100:
D: Хар тамхи, мансууруулах бодис хэрэглэхээс татгалзах
== Ишлэл ==
{{reflist}}
[[Ангилал:Өвчнүүд]]
| |||