Хиагтын гэрээ: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Хуудас үүсгэв: "1915 оны Хиагтын 3 улсын гэрээ нь Колоничлол ид ноёрхож байсан цаг үед болсон бөгөөд энэ үед и..."
 
No edit summary
Мөр 1:
1915 оны Хиагтын 3 улсын гэрээ нь Колоничлолколоничлол ид ноёрхож байсан цаг үед болсонбайгуулагдсан бөгөөд энэ үед их гүрнүүд бага буурай оронд өөрийн хүсэл эрмэлзлийг тулган хүлээлгэдэг эрх тэгш бус зарчим үйлчилж байв. Хиагтын гэрээнээс өмнө, 1913 онд Орос, Хятад 2 Монголын асуудлаар тусгай гэрээ байгуулаад байв. Тэрхүү гэрээгээр Монголын Хятадын эзэн эрхийн дор орших автномит1автномит улс байхаар тогтжээ. Гурван улсын хэлэлцээрээр хоёр тал үүнийгээ Монголын талд тулган хүлээлгэхийг гол зорилгоо болгосон билээ.
 
Гэрээг хэлэлцэх явцад 3 тал өөр өөрсдийн байр суурийг хатуу баримталж, санал ихээхэн зөрж байв. Тиймээс Хиагтын хэлэлцээр 1914.08.26-аас 1915.05.25 хүртэл бүтэн 9 сар сунжран үргэлжилжээ.
 
Монгол улс:
:Тусгаар тогтнолоо баталгаажуулах, Монгол улсад нэгдэхдээ илэрхийлсэн бусад Монголчуудаа өөртөө нэгтгэн авахыг зорьж байв.
 
Хятад улс:
Тусгаар тогтнолоо баталгаажуулах, Монгол улсад нэгдэхдээ илэрхийлсэн бусад Монголчуудаа өөртөө нэгтгэн авахыг зорьж байв.
:Монгол улсаар өөрөөр нь тусгаар тогтнолыг нь хүчингүй болгуулах, Ар, Өвөр Монголыг өөрийн мужаа болгох, Олноо өргөгдсөн оны цол, хаан гэдэг цолыг хэргэлэхгүй болгохыг зорив.
 
ХятадОрос улс:
:Ар Монголд Хятадын эзэрхийллийг /сюзеренитет/ ёс төдий тогтоож, 1912 онд Монголтой хийсэн гэрээгээр олж авсан улс төр, эдийн засгийн байр сууриа алдахгүй байхыг эрмэлзжээ
 
Гурван улсын гэрээгээр Монгол улсын тусгаар тогтнол, бие даасан байдлыг хязгаарлаж, "Өөртөө эзэрхэх Гадаад Монгол"-ын хилийг зөвхөн Халх дөрвөн аймаг, Ховдын хязгаараар зааглаж, Монголчууд нэгдмэл нэг улс болох үйл хэргийг хүчээр таслажээ. ИнгэсэнээрИнгэснээр Ар, Өвөр зэрэг Монголчууд саланги тусгаар оршиход хүрчээ.
Монгол улсаар өөрөөр нь тусгаар тогтнолыг нь хүчингүй болгуулах, Ар, Өвөр Монголыг өөрийн мужаа болгох, Олноо өргөгдсөн оны цол, хаан гэдэг цолыг хэргэлэхгүй болгохыг зорив.
 
Орос улс:
 
Ар Монголд Хятадын эзэрхийллийг /сюзеренитет/ ёс төдий тогтоож, 1912 онд Монголтой хийсэн гэрээгээр олж авсан улс төр, эдийн засгийн байр сууриа алдахгүй байхыг эрмэлзжээ
 
Гурван улсын гэрээгээр Монгол улсын тусгаар тогтнол, бие даасан байдлыг хязгаарлаж, "Өөртөө эзэрхэх Гадаад Монгол"-ын хилийг зөвхөн Халх дөрвөн аймаг, Ховдын хязгаараар зааглаж, Монголчууд нэгдмэл нэг улс болох үйл хэргийг хүчээр таслажээ. Ингэсэнээр Ар, Өвөр зэрэг Монголчууд саланги тусгаар оршиход хүрчээ.
 
Гэсэн хэдий ч Монголын дотоод хэрэгт Хятад, Орос 2 оролцохгүй байхаар тогтсон төдийгүй эзэн хаан, засгийн газар, нутаг дэвсгэр, хил хязгаар, цэрэг зэргийг хэвээр байлгах болжээ. Мөн Хятад иргэдийг олноор суурьшуулахгүй байх, Орос, Хятадын цэргийг оруулахгүй байх, олон улстай худалдаа үйлдвэрийн хэргээр харилцах бүрэн эрхтэй байв. Энэ бүхнээс үзвэл Монгол улс нь үнэн хэрэгтээ бие даасан улсын шинжтэй оршин тогтнож байсан гэж үзэж болно
Line 22 ⟶ 19:
== Мөн үзэх ==
=== Монголтой холбоотой ===
* [[Монгол-төвөдийнТөвөдийн гэрээ]] (1915 он)
* [[Гурван улсын хэлэлцээр]]
* [[Ялтын гэрээ]] (1945 он)
Line 29 ⟶ 26:
{{stub}}
 
[[Ангилал:Олон улсын гэрээнүүд|*]]
[[Ангилал:Төв Азийн түүх|*]]
[[Ангилал:Богд хаант Монгол улс]]
[[Ангилал:Монголын түүх|*]]